Sangiovese & Sicilie

Voor het Wijninstituut mocht ik enige tijd geleden een workshop geven over Italiaanse wijnen. Ik koos voor een tweetal thema’s: ‘Sangiovese’ en ‘De toekomst van Siciliaanse klassiekers’.
Het eerste thema was bedoeld om deze intrigerende druif beter te leren kennen en verschillen in expressie onder de invloed van diverse terroirs en visie van de wijnmakers  ook daadwerkelijk te laten  proeven. Het tweede was meer bedoeld als bron van inspiratie voor de deelnemers om eens na te denken over dilemma’s als commercie versus typiciteit en de relatie tussen innovatie en traditie.

Het bleek een boeiende avond met fraaie wijnen op het hoogste kwaliteitsniveau, mede dankzij de medewerking van enkele van de beste importeurs in Nederland. Door de eveneens goede relatie met diverse topproducenten zelf, kon de selectie worden uitgebreid met wijnen die (nog) niet in Nederland verkrijgbaar zijn. Een extra reden die deze masterclasses annex workshops (desgewenst op SWEN 2, 3 of 3+ niveau) even aangenaam als leerzaam als bijzonder tot zelfs uniek maken. Voor meer informatie over vergelijkbare proeverijen kunt u een mail sturen aan: fred@fred-nijhuis.nl

Sangiovese
De Sangiovese is zonder twijfel de belangrijkste blauwe druif in Italie. Hij neemt circa 10% van het totale wijngaardareaal voor zijn rekening en is in de meeste districten aangeplant. De druif is vooral aanwezig in Midden-Italië (Toscane, Umbrië, Abruzen en le Marche), maar ook in het noorden (Emilia Romagna, Ligurië, Lombardije en de Veneto), het zuiden (Lazio, Campania, Molise, Apulië en Calabrië) en op de grote eilanden (Sicilië en Sardinië). Buiten Italie vinden we hem o.a. Californië (al sinds 1880), Argentinië (Mendoza), Chili, Australië en, dichter bij huis, op Corsica. Tijdens de avond werd ingegaan op de herkomst van de naam, zijn mogelijke geboortegrond en relatie met andere druivensoorten. Vastgesteld werd dat er over al deze aspecten diverse theorieën bestaan, waarvan verschillende elkaar tegenspreken. Ook de oorzaak van deze tegenstellingen, verwarring en misverstanden werd besproken, voor een belangrijk deel gebaseerd op de kennis en ervaring van enkele van de meest gerespecteerde wijnmakers.  Hun expertise werd ook gebruikt om de druif en zijn kenmerken, zijn favoriete terroir, klonen, snoeimethoden en vinificatie te bespreken, ondersteund door diverse wijnen, waarin deze verschillen tot uitdrukking kwamen.

Sicilie
Hoewel dit fascinerende eiland over allerlei eigen druivensoorten beschikt, waren het de laatste decennia vaak de Franse variëteiten die er de meeste aandacht kregen. Wijnen van o.a. de Etna, de enige DOCG Cerasuolo di Vittoria en historische domeinen als Duca di Salaparuta en het tonaangevende Tasca d’Almerita toonden onomstotelijk aan dat de toekomst van de Sicilaanse wijnbouw vooral in de geschiedenis gezocht moet worden. Deze heeft namelijk zoveel meer te bieden dan weer een chardonnay of cabernet…..

De volgende wijnen werden geproefd:

Rubesco, Lungarotti, Rosso di Torgiano, 2008
Evenwichtige geur met de kenmerkende geuren van sangiovese, rood fruit met een verfijnde kruidigheid en een subtiele houtinbreng; ook in de mond is alles perfect in balans; mooie zuren, zoete, rijpe tannine en rijp fruit tot in de mooie lange afdrink. Een universele wijn die zich moeiteloos aanpast aan allerlei gerechten en momenten.     
Importeur: Intercaves / Vos & Partners

Vino Nobile di Montepulciano, Le Casalte, 2008
Jeugdige, nog iets ingetogen geur, duidelijk pruimen, gedroogde kruiden en wat houtinvloed; in de mond sappig met een stevige structuur en goed doorzettingsvermogen; aangename, iets boerse stijl, maar met de juiste balabs; perfect bij niet te ingewikkelde vleesgerechten
Importeur: Douwe Walinga

Rosso di Montalcino, Poggio di Sotto, 2005
Elegantie in kleur, geur en smaak, subtiel met overtuigende klasse, opmerkelijk om zoveel complexiteit in een rosso te mogen proeven;fijn rood fruit, exotische kruiden, prachtige zuren en gepolijste tannine, loepzuivere wijn met een hoog smaakgehalte; zeldzaam mooie Rosso di Montalcino, het kan dus wel….
Importeur: Le Vin en Direct

Cavaliere, Michele Satta, Toscane IGT, 2004
De meest intens gekleurde wijn en door iedereen als jongste ingeschat. Diep en geconcentreerd, jeugdig nog, forse houtinbreng, maar deze gaat niet ten koste van het fruit; donkere impressies, de frisse zuurgraad van sangiovese met de rijkdom van de Toscaanse kust; geheel eigen stijl; in de afdronk tabak en kruiden, door zijn kracht geen allemansvriend, maar een fraai voorbeeld dat sangiovese wel degelijk goed gedijt aan de kust.  
Importeur: Anfors

Sangioveto, Badia a Coltibuono, Sangioveto di Toscana IGT, 2007
Mooie fonkelende kleur, medium diep, rood met een subtiele bruine gloed; in de neus, toegeknepen, hecht, sangiovese uit een warm jaar, de oudere stokken en kwaliteit van de wijngaarden hebben de wijn voldoende spanning gegeven, iets wat niet heel veel voorkomt in 2007; fraaie balans tussen fruit en goed gedoseerd hout dat een dimensie toevoegt aan de wijn; sappig en kruidig, met finesse en een prima lengte, lichte droging op het einde maar blijft een bijzonder aangename en voorname eetwijn  
Importeur: Residence

Pruno, Drei Donà Tenuta La Palazza, 2007
Fraaie elegante kleur, typisch sangiovese met rood kruit en een subtiele kruidigheid, hout is aanwezig, maar stoort niet, geeft wat tabak en koffie in de geur; de aanzet is bijzonder aangenaam met veel rijp fruit, sap en een gulheid die de streek typeert, warme goed gevulde afdronk met wat drop en wederom kruiden, zeer fraaie wijn, jammer dat hij (nog) niet in Nederland verkrijgbaar is
Geen importeur bekend

Bianca di Valguarnera, Duca di Salaparuta, Sicilia IGT, 2009
Diep gekleurd zoals bij deze wijn hoort; intens geur met tropisch fruit, gedroogde bloemen, noten en een accent van specerijen, in de mond breed en smaakvol, zeer jong en krachtig, laat slechts een deel van zijn potentieel zien; zeer lange afdronk waarin fruit en specerijen elkaar ondersteunen, groot gastronomisch vermogen
Importeur: Fourcroy Nederland

Dorilli, Planeta, Cerasuolo di Vittoria DOCG, 2010
De kenmerkende geur van een Cerasuolo di Vittoria met kersen, kersen en kersen, aangevuld met wat hout en fraaie kruidige tonen; sappig en speels in de aanzet, mooie structuur met zachter, rijpe, zoete tannine, de juiste zuren en een voorbeeldige balans, zeer geslaagde en uiterst verteerbare wijn die op allerlei momenten en bij talloze gerechten (inclusief vis) kan worden ingezet.
Importeur: Anfors

N’Anticchia, Pietro Caciorgna, Etna Rosso DOC, 2008
Zeer verfijnde kleur; licht jeugdig rood; in de neus zeer veel verfijning, nog zeer jong en toegeknepen maar met een enorm potentieel; fijn rood fruit, de vulkanische bodem geeft spanning en elegantie, veel zeer fijne tonen van kruiden, fruit en bloemen, complex met een ingetogen kracht, perfecte balans en enorme lengte, schitterende wijn  
Importeur: Anfors

Duca Enrico, Duca di Salaparuta, Sicilia IGT, 2007
Krachtig en nog superjong; het hout is duidelijk aanwezig maar het onderliggende fruit wijst op een veelbelovende toekomst, krachtige structuur met stevige tannine, duidelijke zuren en wederom een belangrijke houtinbreng, maar alles blijft prima in balans; donker fruit en verse kruiden in de lange afdronk
Importeur: Fourcroy Nederland

Rosso del Conte, Tenuta Regaleali, Tasca d’Almerita, Contea di Sclafani DOC, 2006
Intense geur, zeer jon g, geconcentreerde verfijning want alles wat je ruikt is in overvloed aanwezig met perfect in balans, rijp fruit, fijne specerijen, zuren en een afgeronde tanninestructuur met de juiste houtinbreng; sappig en vooral vullend met spanning en een enorme lengte, in de finale prachtig rijp fruit, een mooie mix van rood en zwart fruit, verse dadels en vijgen, tabaksbladeren en wat toost van het hout; schone en schier eindeloze finale; spectaculair mooie wijn  
Importeur: Vinites

Serra della Contessa, Benanti, Etna Rosso DOC, 2004
De wijn kwam te laat binnen om dezelfde avond geschonken te worden zoals bedoeld was. Benanti is immers een stamvader op de Etna.  

Iets gerijpte geur, heel vol en krachtig met donker fruit, een smeuïge kruidigheid, aardse accenten, veel lengte en een verholen finesse, een wijn met veel dynamiek
Importeur: HetParkerWijnHuis

De ultieme test om het werkelijke potentieel van een wijn is om het restant in de fles de volgende dag, of nog later, te proeven. De dag na de proeverij bleek de Etna Rosso van Caciorgna fabelachtig en had de Rosso del Conte nog niets van zijn jeugd afgelegd. Zelf na drie dagen bleek de ultieme slok van deze laatste wijn nog altijd in perfecte conditie. Het bewijs dat de Rosso del Conte daadwerkelijk één van de allermooiste Siciliaanse wijnen is…..