Archief – Fred Nijhuis

Nu te bestellen: 3e editie Barolo Vol I A. Masnaghetti

8 september 20236 september 2023

Nu te bestellen: 3e editie Barolo Vol I A. Masnaghetti

De toonaangevende Italiaanse wijnschrijver Alessandro Masnaghetti publiceerde enkele jaren geleden het allereerste en allesomvattende naslagwerk over Barolo en zijn MGA’s. De volledig gereviseerde en geactualiseerde editie is klaar en komt in oktober op de markt.

In deze nieuwe uitgave, talloze gedetailleerde kaarten en achtergrondinformatie over de geschiedenis van de streek, de wijnen, producenten (42 nieuwe), terroir, alle MGA’s, specifieke wijngaarden, oogstjaren, druivenrassen en nog veel meer. Kortom, alles wat je moet weten over één van de belangrijkste wijnregio’s ter wereld en daarmee een “must have” voor elke wijn professional en particuliere liefhebber.

Het boek komt in oktober 2023 uit, maar is nu vast te bestellen tegen een gereduceerde prijs met als extra aanbieding, een abonnement op de ‘360 website’ die alle informatie ook digitaal beschikbaar maakt.

De prijs in de voorverkoop tot 01 oktober 2023: € 60,00
Inclusief BTW, exclusief eventuele verzendkosten
Deze prijs is geldig tot 01 oktober en geeft, als extra, recht op een gratis jaarabonnement voor de ‘360 website’ (die de komende weken een belangrijke update krijgt).

De reguliere prijs vanaf 01 oktober 2023: € 75,00
Inclusief BTW, exclusief eventuele verzendkosten en abonnement op de ‘360 website’

Barolo Vol. I, derde editie
Datum uitgifte: 16 oktober 2023
Grootte: 24 x 31 x 4.5 cm
Gewicht: 2,5 kg
Pagina’s: 548 (vorige editie 464)

Tweetalig: Engels en Italiaans
Productiedata geactualiseerd tot november 2022
Gegevens producenten en oogstjaren geactualiseerd tot augustus 2023

In samenwerking met Alessandro Masnaghetti verzorgt Nijhuis Consultancy & Services de distributie van alle boeken en losse kaarten van Masnaghetti in Nederland.

Ook verkrjjgbaar zijn:
Barolo Vol. II € 55,00
Barbaresco 2nd Edition: € 50,00
Chianti Classico Atlas: € 70,00
Diverse kaarten: € 8-10,00

De boeken kunnen (op afspraak) worden opgehaald in Tuil of verzonden, ook naar België.

Behandelings- en verzendkosten:
€ 7,50 voor Nederland
€ 15,00 voor België

Voor meer informatie en bestellingen: fred@fred-nijhuis.nl

VERMENTINO!

8 augustus 2023

VERMENTINO! Ook een ster in de Maremma.

Geproefd: de top 10 van de Vermentino Grand Prix

Ooit haalde een collega zijn neus op toen hij zag dat het aperitief een Vermentino uit de Maremma was. Voor mij was dit een indicatie dat hij ‘iets’ mist…

De Vermentino is een druif met vele gezichten en een vaak onderschat potentieel. Niemand aan de Ligurische kust, in Zuid-Frankrijk, op Corsica en Sardinië, in Toscane en landen als Australië, Malta, Bulgarije, Zuid-Afrika, Argentinië en Californië, durft te twijfelen aan zijn kwaliteiten. Gezien de reactie van mijn collega lijkt het niet overbodig om zijn eigenschappen en mogelijkheden wat meer aandacht te geven.

Winona-Wine-Ghiddy-Vermentino-Ghiddy-NON-ALCOHOLIC_1200x

640057c737cef37dcd54335e6ed556771484200035-1378456215-52299297-360x251

Vermentino Grand Prix
Het Consorzio Tutela Vini della Maremma Toscana organiseert sinds enkele jaren de Vermentino Grand Prix, waarbij een jury met experts uit de wijnwereld, handel en horeca hun favorieten uit 60 Vermentino’s uit de Maremma kiest. President van het Consorzio is Francesco Mazzei en hij benadrukt het belang van de druif in de regio, aangetoond door een toenemend aantal wijnen waarin de kenmerken van de druif, zijn terroir en de visie van de verschillende wijnmakers tot uitdrukking komen. In de Provincie Grosseto is bijna 1000 ha beplant met Vermentino, ongeveer de helft van de totale aanplant in Toscane. De productie van de DOC Maremma Toscana Vermentino neemt toe en bedroeg in 2022 meer dan 4,3 miljoen kilo aan druiven t.o.v. 3,7 miljoen in 2020, hetgeen het toenemende belang aantoont. Luca Pollini, directeur van het Consorzio, wijst op het vertrouwen dat wijnmakers in de druif hebben en waarom er steeds meer wijnen zijn waarin de complexiteit en de capaciteiten van de druif, inclusief zijn rijpingspotentieel, worden bevestigd.

De druif
We vinden de meeste Vermentino in kustgebieden aan de Ligurische Zee, niet alleen in Toscane, maar ook in Ligurië, Piëmonte, de Provence, Languedoc-Roussillon en op Corsica en Sardinië. Hoewel de exacte herkomst niet helemaal duidelijk is, wordt aangenomen dat hij waarschijnlijk uit Spanje komt, hoewel er geen Spaanse druiven (meer?) bekend zijn met DNA-overeenkomsten met de Vermentino. Mogelijk is de vermentino in de 13^e of 14 eeuw via Corsica en/of Sardinië in Piëmonte terechtgekomen. In geschriften van de Conti di Roero uit 1658 is hij als ‘Fermentino’ bij Montaldeo ten westen van Gavi genoemd, waarbij de naam refereert aan de licht sprankelende wijn die ervan gemaakt werd. Op Sardinië is hij al in de 14 eeuw bekend, vaak als Arratelau in Gallura, de streek in het uiterste noordoosten van Sardinië als basis voor o.a. de Vermentino di Gallura DOCG, één van de bekendste wijnen van de druif. Pas rond 1841 zou de druif via Corsica of Sardinië ook op het Franse vasteland terecht zijn gekomen.

Klonen en variëteiten
De verspreiding over vele terroirs heeft een aantal mutaties gegeven, waarvan er vier formeel als subvariëteit geregistreerd staan in het register van de de Vitis International Variety Catalogue: Vermentino (VIVC 12989), Vermentino di Tempio (VIVC 12990), Vermentino Finale (VIVC 12991) en de Vermentino de Corse/Siria (VIVC 2742). DNA-onderzoek heeft aangetoond dat de Vermentino gelijk is de Pigato uit Ligurië en de Favorita in Piëmonte en ook de overeenkomst met de Franse Rolle staat niet ter discussie. De Favorita zou overigens de favoriete wijn zijn geweest van Bella Rosin, the morganatische echtgenote van Vittorio Emanuele II, de eerste koning van het verenigd Italië. Het is ook mogelijk dat de naam verwijst naar zijn populariteit als tafeldruif. Pigato is, zoals wordt aangenomen, ergens in de 15^e eeuw vernoemd naar ‘pigau’, dialect voor gestippeld.
Zowel in Franrijk (regio’s Sartene en Cuttoli-Corticchiato op Corsica en de Vaucluse in de Provence) als Sardinië, Ligurië en Piëmonte worden verschillende klonen onderscheiden, o.a. op grond van onderzoek op Corsica in een experimentele wijngaarden met > 50 klonen. Gebaseerd op de 37 punten, zoals aangegeven in de voorschriften van de Internationale Organisatie voor Druiven en Wijn (OIV) is het bestaan van unieke klonen vastgesteld, die in de loop van de tijd zijn ontstaan door aanpassing van de druif aan de verschillende terroirs. De planten hebben specifieke, fysieke kenmerken ontwikkeld, zoals een andere vorm van de bladeren, bloemen, trossen en de druiven zelf, naast een andere ontwikkeling van de plant, bloei, verkleuring en rijping van de druiven etc.

Synoniemen:
Naast de diverse varieteiten en klonen, staat de druif ook bekend onder allerlei synoniemen, zoals in Frankrijk: Garbesso, Garbessu, Malvasie, Malvasia du Douro, Rolle, Rollé, Valentin, Varlentin, Verlentin, in Italië: Carica l’Asino, Favorita, Favorita Bianca, Favorita Bianca di Conegliano, Favorita d’Alba, Favoritia di Alba, Favorita di Conegliano, Formentino, Pigato, Sapaiola, Vermentini, Vermentino Bianco, Vermentino di Gallura, Vermentino Pigato en op Corsica: Malvasia, Malvasia à Bonifacio, Malvasia Bonifacio, Malvasia de Corse, Malvasia Grossa, Malvasia à Gros Grains, Malvasia Corse, Malvasia de Corse, Verlantin, Varlantin, Vermentinu. In Frankrijk mag de naam Vermentino overigens niet meer worden gebruikt o.g.v. EU-reglement 2019/33 uit 2018. De naam Vermentino is nu alleen toegestaan voor wijnen van deze druif uit Italië, Australië, Kroatië en de VS. In Frankrijk wordt nu de naam Rolle gebruikt.

Malvasia
In Frankrijk werd de Vermentino ook Malvoisie à gros grain genoemd en in Spanje en op de Canarische eilanden Malvasia of Malmseys. Deze naam verwijst naar de Malvasias oenos, de historische Griekse zoete wijn, vernoemd naar de havenplaats Monemvasia (en daarmee de gelijknamige druif) in de Peloponnesos. De wijn werd ook op Kreta, Paros en Santorini gemaakt en vond zijn weg naar vele landen rond de Middellandse Zee. Ook de Malvasia druif stond op de Griekse eilanden aangeplant, maar de Monemvasia-druif is niet verwant aan de vele bekende Malvasia variëteiten (het VIVC onderscheidt er 59!), waarvan de Malvasia Bianca di Candia (witte Malmsey van Kreta) de bekendste is. De overeenkomst in naam van de wijn en de druif is meer gebaseerd op de stijl van de wijn van beide druiven (zoet van ingedroogde druiven) en zijn populariteit (vele associeerden zich graag met het succes van de originele wijn en druif), dan op de druif zelf. De Malvasia Candida (al sinds de 15 eeuw op Madeira) is overigens niet dezelfde druif als de Malvasia Bianca di Candia.

Vermentino nero
Deze druif wordt over het algemeen beschouwd als een mutatie van de witte Vermentino, maar DNA-onderzoek heeft aangetoond dat hij verwant is aan de Piemontese oerdruif Coccalona nera die lang geleden al rond de Alpen stond aangeplant en ook al eeuwen bekend is in de Toscaanse regio rond Massa-Carrara.

Kenmerken
De druif lijkt in eerste instantie meer algemeen dan hele specifieke eigenschappen qua kleur, geur of smaak te hebben, maar extra aandacht in de wijngaard en kelder, brengt verholen capaciteiten naar boven. Dan geeft de wijn in plaats van simpele impressies van wit fruit en/of bloesem, citroen/limoen en verse amandelen, ineens meer complexe aroma’s waarin een ieder wel weer wat anders weet te ontdekken, mede afhankelijk van de invloed van hout, anfora’s, rijping ‘sur lie’ etc.
Ik lees hier en daar ook dat mensen er ‘subtle notes of crushed rocks’ of een ‘distinct mineral edge’ in herkennen, maar we weten natuurlijk allemaal dat dit soort beschrijvingen onzin zijn. Wie dat niet weet, mag gerust een keer aansluiten bij een van mijn workshops waarin de mythe ‘mineraliteit’ wordt ontkracht, uiteraard gebaseerd op feiten 😉. De Vermentino is in ieder geval veelzijdiger dan menigeen weet en ook de Vermentino Grand Prix toont dit onomstotelijk aan, ook al zijn we niet even enthousiast over alle wijnen uit deze top tien.

De proef op de som
Samen met twee proefgenoten proefde ik de top tien van de Vermentino Grand Prix 2023 en samen tekenden we de volgende bevindingen op.

Santa Lucia, Brigante, Maremma Toscana Vermentino DOC, 2022
Een simpele, recht-toe-recht-aan Vermentino met een vinificatie in RVS. Deze wijn toont aan dat als je de druif niet uitdaagt, er ook weinig gebeurt in het glas. We zijn dan ook niet echt onder de indruk van deze enkelvoudige wijn en storen ons aan de wel erg hoge zuren en bittere smaak.

Tenuta Agostinetto, La Terrazza, Maremma Toscana Vermentino DOC, 2021
Vinificatie in RVS. Iets meer rijping in de neus en smaak, komt boers over met vrij veel bitters; niet een wijn die wij snel in een top tien met onze favorieten zouden plaatsen.

Il Podere del Cirene, Cirene, Maremma Toscana Vermentino, 2021 (bio)
Een wijn met opvallend veel afgeronde en zoete tonen en een bitter dat hard overkomt. Ook de alcohol (14%) is niet echt geïntegreerd of gecompenseerd.

Tenuta Dodici, Solo, Maremma Toscana Vermentino DOC, 2021
Na een koude voorweking, een reguliere vinificatie in RVS.
Aangegeven wordt dat er sprake is van een selectie van de druiven en we proeven inderdaad meer inhoud dan in de vorige wijnen. Deze nette wijn heeft een kruidig karakter (verse tuinkruiden), een prima balans en een klein zoetje. Verteerbaar met genoeg inhoud om ook aan tafel het nodige te kunnen bieden.

Della Volpaia, Castelprile, Maremma Toscana Vewrm,entino Riserva, DOC, 2021 (bio)
De vinificatie in barriques en tonneaux van Frans eiken is te ruiken en te proeven in deze wijn, net als de hoeveelheid alcohol die met 14% als ‘ruim voldoende’ kan worden aangemerkt. Het middenrif is breed en rijk, de afdronk (waarin wat stervrucht en witte peper te herkennen is, maar hout de centrale factor blijft) had wat langer mogen zijn.

Terenzi, Balbinvs, Maremma Toscana Vermentino DOC, 2021
Een meer aromatisch karakter en goed sappig van smaak. De gedeeltelijke vinificatie in keramische tanks (de rest in RVS) heeft de wijn een wat bredere structuur gegeven. Qua aroma’s ontdekken we witte peper, zoet wit, tropisch fruit en wat florale accenten. Nette wijn met prima balans en lengte.

Bruni, Perlaia, Maremma Toscana Vermentino DOC, 2021
Een mooi samengestelde wijn door een gedeeltelijke vinificatie in barriques (6 maanden) en voor de rest in RVS, voorafgegaan door een koude voorweking. Deze methode heeft de wijn een mooie structuur gegeven en meer complexe aroma’s van geel fruit (pruimen) en veel sap. Zeer smakelijke, aangenaam brede en spannende wijn met de 13% alcohol ook keurig in balans.

Val delle Rose, Cobalto, Maremma Toscana Vermentino, 2020
De vinificatie is zorgvuldig samengesteld met zowel een gisting en opvoeding in grote houten vaten en anfora’s als RVS. De wijn wisselt qua opvoeding, dus alle wijn rijpt gedurende 10 maanden in de diverse cuves/vaten. Wat opvalt is dat de wijn zeer uitgebalanceerd overkomt in zowel de geur als smaak met5 delicate aroma’s van witte bloesem en vruchten, zoete limoen en wat noten en zelfs honing. Hij is compleet, complex, fris en breed tegelijkertijd door een voorbeeldige balans. We zijn het er direct over eens: deze wijn is de meest complete van de hele serie en onze favoriet.

Il Poderone, Marmato, Maremma Toscana Vermentino DOC, 2022
Door het meest recente oogstjaar en de vinificatie in uitsluitend RVS hadden we een wat frissere, strakkere wijn verwacht. De wijn heeft vrij veel kleur, redelijk wat alcohol (13,5%) en komt wat flauw en vermoeid over.

Mazzei, Belguardo “V”, Maremma Toiscana Vermentino Superiore DOC, 2021
Ook hier een gemengde opvoeding die duidelijk veel toevoegt aan de wijn. Veel structuur en sap met de juiste inbreng van de rijping ‘sur lie’ en anfora’s. Schoon, breed en smaakvol met aromas van bloesem, geroosterde amandelen, rijp wit tropisch fruit en vooral de juiste finesse, fraîcheur en spanning. Iets rijker dan de Cobalto van Val delle Rose en ook daarom een fraaie eetwijn die het zeer goed zal doen naast vele rijkere gerechten met vis, zeevruchten, wit vlees en groenteschotels.

Flessenpost

28 juli 202328 juli 2023

Flessenpost

"Fred proeft wel eens wat"; wijnen die per post werden ontvangen bijvoorbeeld.

Vrijwel elke dag vind ik in de mailbox persberichten over nieuwe producenten, de jongste, fenomenale oogstjaren of andere wijnen die ik beslist niet mag missen. Mijn standaard antwoord is altijd: “Always willing to taste and review”, want dat is nu eenmaal mijn vak. Niet zelden resulteert dat in een bezoekje van een koeriersdienst en mag ik aan het werk. Deze week proefde ik, samen met 2 proefmaatjes, enkele van die wijnen en tekenden we het volgende op.

Vooraf moet ik opmerken dat mijn bevindingen regelmatig afwijken van hetgeen ik elders op sites, social media of in vakbladen lees. Bij mij ligt de lat hoger dan bij de meeste van mijn collega’s. Ik wil lezers namelijk graag een zo eerlijk en objectief mogelijk advies geven en ben dan ook niet afhankelijk van verkoop of advertenties. Punten geven doe ik niet; de meeste scores zijn zinloos, net als de gemiddelde proefnotitie. Waar je in de professionele wereld het woord ‘lekker’ niet mag gebruiken, is dat voor mij juist de kern waar het om draait. Het verhaal kan geweldig zijn, maar als je de wijn niet ‘lekker’ vindt, waarom zou je hem dan kopen? Natuurlijk er zijn uitzonderingen, zoals wijnen als belegging die meestal niet worden gedronken, maar wel een ‘lekker’ rendement opleveren, of wijnen met een ‘lekker’ imponerend etiket of prijskaartje, waarbij de wijn zelf minder belangrijk is.

ChouChou
De nodige jaren geleden schreef ik een artikel over ‘celebrities’ en hun wijnen. Belangrijkste conclusies toen waren dat de ‘boodschap in een fles’ bij mij niet overkwam, dat de wijnen van een voormalig president uit de VS even duur als populistisch met een zuur en agressief accent waren, dat ik doof bleef voor de blinde ambitie van een beroemde zanger als wijnmaker en dat de wijnen van (voormalige) pornosterren niet altijd opwindend zijn.

Eerder dit jaar kondigde Delta Wines aan de trotse distributeur te zijn van ChouChou, een Côtes de Provence rosé, gemaakt door Château Camparnaud voor Bas Smit en Nicolette van Dam. Samen spraken ze de ambitie uit om ChouChou hét rosémerk van Nederland en ver daarbuiten te maken, een serieuze uitdaging met concurrentie van o.a. AIX, Miraval, Whispering Angel en zelfs Kylie Minogue. In de wereld van rosé variëren de wijnen van plat en flauw tot indrukwekkend en complex, met voor de laatste categorie een hoofdrol voor wijnen uit regio’s als Bandol en we waren benieuwd naar de positie van de ChouChou.

De ChouChou wordt gemaakt van Grenache, Cinsault, Syrah, Tibouren en Rolle, aangekondigd als een unieke blend, maar dat is wat overdreven. Deze druiven worden volop gebruikt in de Provence; daar horen ze namelijk thuis en iedereen heeft ze wel staan. Qua structuur en smaak valt de ChouChou in de klasse ‘middle of the road’, de prijs daarentegen ligt wat hoger. De wijn op zich is uiteraard netjes, hij is vriendelijk met een slank postuur en correcte balans, maar imponeren doet hij niet, daarvoor ontbreekt inhoud en karakter. Ons advies: Wil je Bas en Nicolette een plezier doen, koop dan beslist een fles. Doe je liever jezelf een plezier, kijk dan ook eens naar alternatieven. Bij de Appie koop je bijvoorbeeld voor minder geld erg nette rosé van o.a. Saint Roche Rosé of de Domaine de Saint Ser (ook uit de Provence) en diverse wijnspeciaalzaken bieden meer en meer interessante alternatieven.

Castello di Radda, Chianti Classico Riserva, 2016
Normaal gesproken haak ik vrijwel direct af als ik teksten zie als: “New, enhanced packaging”. Nu was het echter een mooi excuus om weer eens contact te hebben met een consultant die ik al heel wat jaren ken. Ze is nu betrokken bij de marketing voor de Agricole Gussalli Beretta Group, de wijnbouw afdeling van Beretta, vaak meer bekend als de historische vuurwapenfabrikant. In 2003 kochten ze Castello di Radda en daarmee maakt dit wijnhuis nu deel uit van een kwintet wijnbedrijven, waartoe ook Lo Sparviere in Franciacorta; Orlandi Conticci Ponno in de Abruzzen, Fortemasso in Monforte d’Alba en Steinhaus in Alto Adige behoren. Onder toeziend oog van consulterend oenoloog Maurizio Castelli maakt Castello di Radda een goede reeks wijnen waarvan de Chianti Classico Riserva uit 2016 onlangs Tuil bereikte. Deze wijn is een 100% Sangiovese (miv 2020 biologisch gecertificeerd), opgevoed in tonneaux en grote vaten van Slavonische eiken. Het doel is de typiciteit van Chianti Classico te respecteren en dat doel is zonder enige twijfel bereikt. Tijdens het proeven met mijn twee proefmaatjes, overheerste een tevreden gevoel. Tevreden omdat de wijn inhoud heeft, een uitstekende balans, een hoog doordrinkbaarheidsgehalte en de typiciteit die we in Chianti Classico zoeken. Een mooi gevulde, energieke wijn die uitnodigt om een volgend glas te nemen en inspireert om er fraaie gerechten bij te eten, waarbij de wijn nooit een ondergeschikte rol zal spelen. De wijn overtuigt en zal de komende 5 tot 10 jaar niets aan kwaliteit inboeten. We vonden het een genot om deze wijn te mogen proeven en van de resterende wijn in de fles, werd ook de volgende dag nog uitgebreid genoten. De Castello di Radda Chianti Classico Riserva 2016 van de Gussalli Beretta Group mag gerust een schot in de roos genoemd worden.
Voor meer informatie: castellodiradda – Home of marketingmanager Daniele Gaia, d.gaia@agricolegussalliberetta.com
De wijnen zijn o.a. te koop bij Icarius; https://icarius.nl/

Castello di Querceto
Ik kreeg twee wijnen opgestuurd van dit historische wijndomein dat al 125 jaar in bezit is van de familie François en ik al heel wat jaartjes ken. We proefden de Chianti Classico Riserva 2020 en de Chianti Classico 2021 en waren erg tevreden over de tweede wijn. De Riserva presenteerde zich wat nukkig, wellicht dat wat jaren flesrijping hem wat vriendelijker maken. De reguliere Chianti Classico kwam erg prettig over: toegankelijk, fruitrijk met een nette houtondersteuning en vooral veel sappig en opwekkend drinkplezier. Een erg prettige wijn voor elke dag, iedereen en allerlei gerechten met de onmiskenbare kenmerken van goede Chianti Classico.
Zie ook: Castello di Querceto | Una famiglia, la sua storia e i suoi vini

Il Borro
Via Peter van Houtert kwam Dominic Thranum, Brand Development Manager van Il Borro, in contact met me en vroeg of ik de wijnen een keer wilde proeven. Daar zeg ik doorgaans geen ‘nee’ tegen en zodoende opende ik deze week enkele flessen van dit domein. Il Borro is gelegen in de Valdarno di Spora in het zuidoosten van Toscane en sinds 1993 eigendom van de gebroeders Ferruccio en Salvatore Ferragamo. Het domein omvat zo’n 1100 ha, waarvan er 85 zijn aangeplant met druivenstokken, 40 met olijfbomen, 3 met groenten en kruiden en 272 in gebruik zijn voor akkerbouw. De rest is bos en geeft ll Borro de omgeving die aansluit op de wensen van de gasten van het luxe resort, Il Borro Relais & Châteaux met meer dan 50 comfortabele suites, een bistrot en gourmet restaurant. Tot 2022 bezat Ferragamo ook een ander wijnbedrijf annex resort, Castiglion del Bosco in de regio Montalcino. Van deze wijnen ben ik nooit een fan geweest, maar dat geldt niet voor de wijnen van Il Borro. Met mijn proefgenoten waren we onder de indruk van eigenlijk alle wijnen en konden we ook de prijzen ervan waarderen, net als het feit dat er biologisch wordt gewerkt.

Lamelle 2021
Niet iedereen zit te wachten op “weer een chardonnay”, waar we moeten toegeven dat deze wijn erg netjes is en alles behalve een karikatuur is of goedkope kopie van beroemde Bourgognes. De wijn heeft een eigen stijl, aangenaam slank en fris, doordrinkbaar dankzij het ontbreken van een houtopvoeding, maar wel met voldoende structuur door 2 rijping in RVS ‘sur lie’.

De Borrigiano 2020 is de wijn waarmee we welkom geheten werden in het assortiment met rode wijnen. Normaal gesproken ben ik niet zo’n fan van sangiovese/cabernet blends, maar deze wijn zit duidelijk in de hoek met aangename uitzonderingen. Het speelse karakter spreekt ons allemaal aan.; de wijn is vriendelijk, aangenaam verfrissend met een sappige structuur die je blij maakt en naar een volgende slok doet verlangen. Geen poespas, gewoon lekker en bovendien bio met een alcoholpercentage van slechts 12,5 %, steeds belangrijker, ook in de horeca. Een aanrader!

Pian di Nova, 2019
Waarom syrah in Toscane? Nou, omdat het soms erg goed gaat! De 25% sangiovese geeft het rijpe, peperige karakter van de syrah wat extra fraîcheur en zorgt voor een prima wijn in een toegankelijke stijl zonder dat deze ‘goedkoop’ wordt. Deze sappige, fruitrijke wijn is commercieel in de juiste zin van het woord; hij zal namelijk erg veel mensen plezieren, datgene wat een wijn behoort te doen! Dat de wijn goed betaalbaar is, maakt hem alles nog meer aantrekkelijk.

Sangiovese Vigna Polissena, 2018
Zonder de andere wijnen tekort te willen doen, dit is mijn favoriet! Fruit en hout zijn perfect verweven, waarbij de sangiovese doet wat hij moet doen, zijn elegantie en finesse tonen. Zeer goed gemaakt wijn met de typische kenmerken van de druif en zijn terroir. Dit is een wijn waarvan de fles zo leeg is en waarvan je rustig een 2^e fles kunt openen want ook de prijs is netjes. James S. geeft een score van 95/100 punten en hoewel deze uiterst commerciële wijnschrijver steeds meer bewijst dat je zijn scores niet serieus kunt nemen, kunnen we hem in dit geval geen ongelijk geven.

Il Borro, 2018
Je kunt zeggen wat je wilt of zelfs principiële bezwaren hebben tegen Super Tuscans, maar deze wijn (in dit geval 50% Merlot, 35% Cabernet Sauvignon en 15% Syrah) is gewoon verdomd goed gemaakt. Prima vulling, zuren, houtgebruik etc. Een complete wijn met een internationaal accent die veel mensen zal bevallen; zeer geslaagd en zijn hogere prijs beslist waard. Staat zijn mannetje in gezelschap van vele beroemde andere Toscaanse Bordeaux blends of vergelijkbare wijnen en al proevend kregen we visioenen van bistecca’s…

Il Borro is nog niet vertegenwoordigd in Nederland en dat is jammer. Als ik in de handel zou zitten…..

Dominic Thranum geeft ongetwijfeld graag meer informatie over de mogelijkheden 😉 dominic.thranum@ilborro.it

Costa Arènte, Amarone della Valpolicella Valpantena, 2018
Amarone: vaak log, zwaar, alcoholisch en onmogelijk om te combineren met iets anders dan harde kazen of hazenpeper. Deze wijn bewijst dat het ook anders kan en eigenlijk moet… We steken onze neuzen in het glas en ruiken prachtig rijp rood fruit, besjes, bloemetjes en een zachte, warme gloed van hout. De finesse en elegantie uit de neus komt terug in de mond en we zijn blij. Dit is erg goed en toont aan hoe mooi aamarone kan zijn. Ja, de wijn is rijk en heeft ‘voldoende’ alcohol, maar wat vooral centraal staat is zijn balans en doordrinkbaarheid. Een voorbeeldige amarone en het feit dat dit nog maar het eerste jaar is dat deze wijn op het eigen domein is gemaakt, belooft nog veel meer moois voor de toekomst. De avond na de proeverij, nam ik (samen met mijn lieftallige echtgenote) nog een klein glaasje van de wijn, nog een glaasje en toen was de fles “ineens” leeg… Het grootste compliment dat je een wijn kunt geven.
Voor meer informatie: CA_HomePage | Costa Arènte (costarente.it)

Op reis door Piëmonte

25 juli 2023

Op reis met I Vini del Piemonte, juni 2023

In gezelschap van enkele mij zeer bekende collega’s, bezocht ik enige tijd geleden Piëmonte voor een nadere kennismaking met verschillende wijnmakers, o.a. uit de regio Costigliole.

Costigliole
Zoals elke wijnregio, zoekt ook Costigliole haar plaats in de wondere wijnwereld. Enkele jaren geleden nam Daniele Comba (eigenaar Vigne dei Mastri) het voortouw om Costigliole breder onder de aandacht van de pers, handel en horeca te brengen. In samenwerking met (inmiddels) 40 producenten uit de regio organiseert de Associazione Produttori Barbera Noi di Costiglione d’Asti diverse activiteiten vanuit hun hoofdkantoor in Castello di Costigliole d’Asti.

Dat men juist vanuit dit historische monument werkt, is uiteraard geen toeval. De geschiedenis van het kasteel gaat terug tot de 14^e eeuw, maar het is waarschijnlijk het meest beroemd om Virginia Elisabetta Luisa Carlotta Antonietta Teresa Maria Oldoini Rapallini, (1837-1899) – bijgenaamd Nicchia en Nini- in eerste instantie echtgenote van graaf Francesco Verasis, maar meer bekend als maîtresse van keizer Napoleon III van Frankrijk en geliefde van zowel koning Victor Emanuel II van Italie als een lid van de familie Rothschild en de toenmalige directeur van het Louvre.

Naast haar liefde voor de liefde, mocht ze zich ook graag te buiten gaan aan weelderige kledij, vaak vastgelegd op de gevoelige plaat of schilderijen. Ook wijn had haar aandacht en ze was waarschijnlijk verantwoordelijk voor de introductie van de chardonnay en wellicht ook de merlot in de regio, druiven die ze op haar vele reizen in Frankrijk had leren kennen.

Rugby en anfora’s
Het kasteel is in de loop van de tijd in bezit geweest van diverse belangrijke families uit de regio, waaronder de Asinari van San Marzano en de Asinari van Verasis en is nog altijd deels particulier eigendom. De gemeente is de andere eigenaar en gebruikt het kasteel voor diverse activiteiten naast de verhuur van delen aan voornoemde Associazione, het Consorzio Barbera d’Asti e vini del Monferrato en een internationale kookschool. In aanwezigheid van de burgemeester van Costigiole proefden we in het kasteel wijnen van enkele leden van de Associazione, te weten Tenuta Ronzano, Andrea Scovero, Beccaris F.lli, Stella Giuseppe en Cascina Orrizonte.

Tot de meest opvallende wijnen behoorde o.a. de 2020 Sauvignon El Campesino van Andrea Scovero, een wijn met een Amsterdams accent, d.w.z. een duidelijk ‘bewerkte’ wijn met een gedeeltelijke opvoeding in vaten van acaciahout en anfora’s waardoor hij de gerijpte kleur, geur en smaak heeft gekregen die veel restaurants in onze hoofdstad zo aanspreekt. Ook de Vino Banco Mos22 was interessant, een droge Moscato van Cascina Orrzionte waar Riccardo Orso voor deze aangename aperitiefwijn koos voor een spontane en niet temperatuur gecontroleerde gisting en een opvoeding in cementen cuves. Van voormalig rugbyspeler Luca Beccaris een nette Arneis en een frisse Merlot, die inmiddels al wel in België verkrijgbaar zijn, maar nog niet in Nederland. Heel puur bleek de 2021 Barbera d’Asti Stravisan 2021 van Stella, een wijn met een opwekkende zuurgraad en veel fruit.

Mura Mura
Guido Martinetti startte in samen met zijn broederlijke vriend Federico Grom een ijssalon van niet meer dan 27 m² in Torino. Als zoon van wijnmaker en culinair specialist Franco Martinetti, leerde Guido al op jonge leeftijd de waarde van kwaliteitsproducten kennen en dat inspireerde hem om het beste ijs ter wereld te maken. Grom en Martinetti reisden door de hele wereld om fenomenale ingrediënten te vinden, zoals vanille op Madagaskar. Hun Gelateria groeide uit tot een begrip, een onderneming met vele vestigingen over de hele wereld. Dat succes bleef niet onopgemerkt en resulteerde in 2015 in de verkoop aan Unilever. Het geld (enkele tientallen miljoenen euro’s) werd voor een belangrijk deel geïnvesteerd in een domein in Costigliole, de geboorteplaats van de moeder van Martinetti.

Guido Martinetti had al direct grootse plannen met het domein en bouwde er niet alleen een hypermoderne productieruimte voor zijn wijnen, maar vestigde er ook een relais en restaurant. Getergd door zijn genen, gewapend met visionaire gedachten, gevormd door enkele harde levenslessen, maar zelfverzekerd en overtuigd van zijn gelijk (een megalomaan accent is hem niet vreemd), richtte hij zich (net als met zijn ijs) op de absolute top. Hij moest en zou bewijzen dat hij ook hier kon slagen, zelfs/ook met uitdagende druivenrassen zoals de Favorita en de Grignolino.

Balans
Als naam voor zijn nieuwe onderneming werd “Mura Mura” gekozen, een combinatie van een uitdrukking die in Madagaskar wordt gebruikt voor een evenwichtig en verstandig leven en een Piemontees woord voor ‘rijp/volwassen’. Mura Mura is kenmerkend voor zijn streven naar balans in het leven en komt ook tot uitdrukking in zijn resort, waar muren zijn voorzien van hem inspirerende teksten van o.a. Natalia Ginzburg, Guido Gozzano, Gianmaria Testa, Cesare Pavese en Primo Levi. Vooral een deel uit het gedicht “L’approdo” van Levi kenmerkt hem: “Felice l’uomo che ha raggiunto il porto / Gelukkig is de man die de haven heeft bereikt”.

Overtuigd van het nut en de noodzaak om de natuur te respecteren, koos Guido voor biologische wijnbouw. Op de 8 hectare aan wijngaarden zijn verschillende druivenrassen aanwezig, met een hoofdrol voor de Grignolino. Martinetti heeft zeer veel vertrouwen in deze druif en tijdens een blinde proeverij bleek de wijn zich moeiteloos staande te houden naast zijn eigen Barbaresco en die van Gaja. Al eerder proefde ik weergaloze Grignolino’s (o.a. die van Accornero), dus je zult van mij geen kritiek horen op deze keuze, net zo min als op de bewuste aanplant van de Favorita. Beide wijnen zijn prima en blijken buitengewoon koopwaardig. In Nederland wordt Mura Mura vertegenwoordigd door Vinites uit Haarlem.

Cascina Castlet
Al heel wat jaren geleden bezocht ik dit domein voor het eerst en nog altijd is het een genoegen hier te worden ontvangen door eigenaresse Mariuccia Borio die het familiebedrijf in 1970 overnam van haar vader. Beroemd is ze o.a. door haar “Passum” een zeer fraaie Barbera d’Asti Superiore, gemaakt met deels ingedroogde druiven. Een andere specialiteit is de Uceline van 100% Uvalino, een zeldzaam oud druivenras; een wijn die ‘tegen een stootje’ kan door een stevige tanninestructuur en ‘genoeg’ (15,5%) alcohol, maar in balans door een voorbeeldige vinificatie met de juiste houtinbreng. De wijnen van Cascina Castlet imponeren; soms door pure eenvoud, soms door complexe aroma’s of een fraai rijpingspotentieel, zoals de Passum 2007 aantoonde. We eindigden de proefsessie met de friszoete Moscato d’Asti en de uiterst fraaie Avie, een Moscato passito en de Nederlanders in ons gezelschap vroegen zich daarna leen nog maar af waarom de wijnen van Cascina Castlet niet (meer) in ons land verkrijgbaar zijn!

Gozzelino
Lorenzo Gozzelino is de huidige eigenaar van het familiebedrijf dat al meer dan 100 jaar bestaat en sinds 1887 land bewerkt dat ooit eigendom was de familie Asinari, bekend van Castello di Costiogliole d’Asti. Er wordt biologisch gewerkt (maar niet gecertificeerd) en van de wijnen bleken de Bric Rose (60% Barbera en 40% merlot) erg fijn, mede door de eigen stijl; vlezig en stevig en daarmee alles behalve een goedkope Provence kopie. Ook de Bric d’la Riva, Grignolino d’Asti was prima.

Emanuele Gambino
In 2016 trad Emanuele Gambino in de voetsporen van zijn familie en begon onder zijn eigen naam wijn te maken in Costigliole D’Asti. Moeder Patrizia steunde haar zoon met de nodige middelen en inmiddels is de nodige nieuwbouw gerealiseerd, inclusief het gloednieuwe Monvì Wine Relais waar het “prettig toeven” is. De wijnen van Gambino hebben eigenlijk maar 1 probleem, ze zijn schandalig goedkoop! Zowel de in anfora opgevoede droge Moscato Mo’ Frem (Es Camotage) als de Barbera d’Asti DOCG, de Barbera d’Asti Superiore DOCG en de 2020 Merlot Piemonte DOC, 2020 zijn loepzuiver, authentiek, zeer doordrinkbaar en zoals gezegd: opmerkelijk vriendelijk geprijsd. Of die prijzen zo vriendelijke blijven moeten we afwachten uiteraard, maar voor wie op zoek is naar een ultieme prijskwaliteit-verhouding wordt van deze wijnen erg blij. Een deel van de wijnen is sinds kort verkrijgbaar via Karakter.

Scarpa
Ooit ontwikkelde het zich van een handelshuis in een wijnhuis met eigen wijngaarden en productie. Scarpa heeft de reputatie barbera’s met een lange levensduur te maken en ik heb de nodige 20 tot 30 jaar oude Barbera’s van Scarpa mogen proeven die in perfecte conditie bleken. Enige jaren geleden volgde Silvio Trinchero zijn leermeester Carlo Castino op (deze laatste is nu 81) als wijnmaker en samen met hem proefden we de nodige wijnen uit het assortiment. Erg aangenaam bleken de Timorasso 2020 (pas de 2^e oogst), de 2022 Pelaverga, de 2018 Freisa en de 2019 Rouchet, maar in het bijzonder genoten we van een kleine verticale proeverij van de Barbera d’Asti Superiore, La Bogliona, waarvan vooral de 2012 imponeerde. Ook op het gebied van nebbiolo heeft Scarpa genoeg te bieden, zoals bleek door de 2018 Barbaresco Tettineive, de 2018 Barolo Tettimorra en zeker de 2018 Barolo Monvigliero.

Abrigo Giovanni
Het was heerlijk om te genieten van het enthousiasme van de jonge gebroeders Giulio en Sergio die het werk van hun vader Giorgio en grootvader Giovanni voortzetten. Een vast scenario hebben ze niet; ze maken wijn met hun hart en ziel en voegen elke oogst weer nieuwe accenten toe, ingegeven door nieuwsgierigheid en wil om te leren. In de kelder daarom een grote verscheidenheid aan vaten van verschillende grootte, diverse tonneliers en van allerlei soorten hout. Elk jaar kopen we wel wat nieuwe vaten van nieuwe leveranciers om te ervaren of ze toegevoegde waarde hebben voor onze wijnen. Fris, fruitrijk en heerlijk doordrinkbaar bleek de 2022 Langhe Favorita terwijl de eerste oogst van de Fama, een Favorita uit 2021 met meer schilweking en wat barrique aantoonde dat we hier in de komende jaren interessante wijnen van kunnen verwachten. Andere specialiteiten van het huis zijn enkele Dolcetto’s, waarvan 2021 Dolcetto di Diano d’Alba Superiore Garabei me bijzonder beviel. Ook de 2020 Barbera d’Alba Superiore, Rocche dei Frisu was fijn, net als de Barolo Ravera 2018.

Paolo Manzone
Van het bezoek aan dit wijnhuis bleef vooral de Barolo, Meriame uit 2019 me bij. De meer dan 70 jaar oude wijngaard heeft mooi fruit opgeleverd dat in de kelder gerespecteerd is met een opvoeding in traditionele vaten van Slavonisch eiken en slechts 10% tonneaux van Frans eiken.
Poot Agenturen vertenwoordigt Paolo Manzone in Nederland

Sordo
Genoeg geschiedenis hier en met Paola als vertegenwoordiger van de vierde generatie lijkt de toekomst van dit grote familiebedrijf verzekerd. Na een onvermijdelijke rondleiding door de kelder (na bijna 40 jaar is het spannendste daar wel een beetje van af voor me…) proefden we een brede reeks wijnen, inclusief een frisse Roero Arneis 2022, een opwekkende en aangenaam aromatische
Verduno Pelaverga 2021, een prima doordrinkbare 2022 Barbera d’Alba en een mooie reeks Barolo’s, waarvan de 2018 Monvigliero, de 2018 en 2013 Monprivato en de 2008 Barolo Riserva Gabutti erg fraai bleken.

L’Astemia Pentita
Sandra Vezza kocht in 2007 5 ha aan wijngaarden in de gemeente Barolo en vroeg architect Gianni Arnaudo het nieuwe wijnbedrijf te ontwerpen. In die tijd won Marchesi di Barolo een rechtszaak over het gebruik van de naam Cannubi en sindsdien mogen alle landeigenaren van de hele heuvels de naam gebruiken, ook al wordt door velen betwijfeld of al die percelen dezelfde hoge kwaliteiten bezitten. Arnaudo tekende al eerder voor het ontwerp van de nieuwe productie-faciliteiten van de coöperatie Terre da Vino aan de overkant van de weg, daar waar hij koos voor glooiende lijnen in overeenstemming met de omgeving. Vezza wees zijn eerste schetsen resoluut af en droeg hem op iets “anders’ te maken, in lijn met de stijl van haar designstudio GUFRAM, bekend om radicale vormgeving. Arnaudo koos voor een ontwerp gebaseerd op 2 op elkaar gestapelde wijnkisten, zonder enige twijfel radicaal te noemen. De hele regio sprak schande over het ontwerp en ondanks een overheersend ongeloof dat dit mogelijk was in een gebied dat door Unesco als werelderfgoed wordt beschermd, ‘siert’ dit ontwerp nu de regio. Ook de flessen voor de wijnen werden speciaal ontworpen, maar de roze kleur wordt binnenkort vervangen door een tint die minder “bijzonder” is en ook beter voor de rijping van de wijn, zo werd ons verteld. Over de wijnen valt niet zo heel veel te vertellen; ze zijn goed gemaakt, hebben een internationaal accent en lijken vooral bedoeld voor de kortere termijn. De 2015 Cannubi was correct, de 2013 Barolo Terlo kwam al erg gerijpt over.

G.D. Vajra
Van een klein familiebedrijfje is G.D. Vajra uitgegroeid tot een belangrijke speler in de Langhe waar anno 2023 ongeveer 100 mensen bij betrokken zijn. Over het wijnhuis en de familie zijn al heel veel verhalen gepubliceerd en terecht. Aldo Vaira startte het bedrijf in 1972 en noemde het naar zijn grootvader Giuseppe Domenico die hem de wijngaarden naliet. Aldo had vele innovatieve ideeën, een deel daarvan opmerkelijk genoeg gebaseerd op eeuwenoude praktijken. Dochter Francesca legde uit dat haar vader en ook haar broers Giuseppe en Isidoro bijna bezeten zijn van historische feiten. Dit heeft o.a. geleid heeft tot de productie van de Claré J.C., vernoemd naar Juliette Colbert (1785-1864), markiezin van Barolo. Deze wijn komt qua stijl overeen met de wijnen die tot in het midden van de 19^e eeuw werd gemaakt en al in 1606 beschreven door Gianbattista Croce. In/tot die tijd was de nebbiolo vooral de basis voor een enkelvoudige wijn die vaak wat restzoet of een sprankeltje had door een onvolledige vergisting. Naast deze wijn proefden we een zeer vlezige, gastronomische N.S. della Neve, Metodo Classico Extra Brut uit de Alta Langa van 60% nebbiolo en 40% Pinot noir met 64 maanden rijping sur latte en een voorbeeldige Dolcetto d’Alba, Costa & Fossati uit 2022 van 40 jaar oude wijnstokken. Ook de 2021 Barbera d’Alba Superiore en de 2020 Kye, een Freisa van meer dan 30 jaar oude wijnstokken uit de Bricco delle Viole-wijngaard imponeerden en uiteraard genoten we ook van de 2019 Baudana Barolo Ceretta (het wijnhuis waarvoor ze sinds 2009 de wijnen maken), de 2019 Barolo Ravera en zeker de 2019 Barolo Bricco delle Viole. Zeer tevreden namen we afscheid van Francesca, ook in de wetenschap dat we hier zeker weer zullen terugkeren om nog meer moois te proeven.