Ouwe meuk of oude meesters?
Een tijdje geleden las ik een column van iemand die een vergelijking maakte
van oude wijnen met oude mensen. De kern van zijn betoog was dat tijd zich
tegen zowel wijn als mensen keert. 
Some while ago I read a column by someone who made a comparison between old wine and old people. The core of his plea was that time turns to both wine and people. He told about the process of emergence, prosperity and decline, which he described as the heyday of people wasting time in traffic jams, VINEX homes or anonymous offices. The only exception he could imagine was drinking fine wine. Hij verhaalde over het proces van opkomst, bloei en verval, waarbij hij de bloeiperiode van mensen beschreef als het verdoen van tijd in files, vinexwoningen of anonieme kantoren. Als enige leuke uitzondering kon hij zich het drinken van goede wijn voorstellen.
Hij hekelde oude wijnen, wiens ooit zo complexe, rijke bouquet was vervallen tot een nare meur van overreden oude krenten, vermolmd hout, Maggi en vochtige, vuile was. De door hem aangehaalde, eens zo statige Bordeaux was volkomen verschrompeld en zo goed als overleden.
Na zoveel negatieve woorden moest er natuurlijk een soort opbeurend of wijs advies komen. En ja hoor, hij drong er toch maar vooral op aan om het niet zover te
laten komen. Mooie wijnen mag je niet laten wegkwijnen in een donkere, vochtige
kelder, zoals mensen hun uitzichtloze leven niet zo lang mogelijk moeten proberen
zinloos te rekken. 
Jimi Hendrix en Jim Morrison werden er zelfs bijgehaald. Hun
vroegtijdig overlijden werd geprezen, omdat dat bijdroeg aan hun legendevorming. Volgens hem stierven ze op het hoogtepunt van hun roem en lieten ze een fantastische rockerfenis na. Hij sloot zijn betoog af met de conclusie dat niemand zit te wachten op een nalatenschap van opgedroogde wijnen en dat wijn, die in
haar bloei wordt gedronken, op een waardige manier zal voortbestaan in ons smaakgeheugen. 
Tenminste, totdat ook dit is uitgewist, want de tijd vernietigt alles.
De essentie van dit soort colums begrijp ik best, maar in snap niet waarom zo
iemand het ouderen van mensen en wijnen zo kortzichtig, negatief en eenzijdig
benadert. Hij beledigt zonder reden miljarden oudere mensen die niemand kwaad
doen, een rustig leven lijden in een normale eensgezinswoning en een modaal
inkomen genieten uit ‘gewoon’ werk dat zinvoller is dan dat van menig grootverdiener
of columnist.
Op deze manier worden zonder enige gene of gratie talloze mensen en wijnen op leeftijd over 1 kam geschoren en wordt volledig voorbij gegaan aan de noodzaak van tijd om geestelijke of stoffelijke rijkdom, elegantie, balans, finesse en complexiteit te ontwikkelen. Er zijn pedofielen die een ziekelijke voorkeur hebben voor het allerjongste en er bestaan ongetwijfeld mensen die hun grootouders graag opgeven voor euthanasie daags na hun 50ste verjaardag om verdere ouderdomskwaaltjes te voorkomen. Wellicht dat ze ook hun
ouders verzoeken zich op uiterlijk 40-jarige leeftijd van het leven te beroven om
vervolgens zelf voor hun 30ste een einde te maken aan een ogenschijnlijk verder zinloos bestaan. Maar misschien is het allemaal niet zo erg. Misschien is dit allemaal wat overdreven, te kort door de bocht of is de betreffende column niet meer dan een schreeuw om aandacht die niet veel meer inhoud heeft dan : “doe toch eens normaal man!”.
Tijd is een relatief begrip. Ik geniet van de pracht van eendagsvlinders, glim- of schaterlach bij het aanschouwen van de onschuld, het enthousiasme en de naieviteit van de jeugd en waardeer het fragiele, tijdige, onplukbare van een klaproos. Tegelijkertijd respecteer ik de rijkdom van kennis en ervaring, de rijpheid, rust en balans die ouderdom brengt en zelfs de gebreken die daarbij horen. Mijn moeder is 83 en de laatste weken
(maanden?) van haar leven zijn aangebroken. Ze mankeert een medische encyclopedie vol en de kans is klein dat ze de komende lente met haar ontluikende groen en ander nieuw leven mag aanschouwen. Verschrompeld is ze, uiterst breekbaar, hulpbehoevend, beperkt in vrijwel alles, nog niet overleden, maar van leven is nauwelijks sprake meer.Voor velen is ze misschien niks meer waard, maar voor mij, mijn broers en zus is ze nog altijd het mooiste wezen op Aarde en is elk moment met haar in alle opzichten prachtig en onbetaalbaar.
Ik ken talloze wijnen die me ondanks hun hoge leeftijd, vergelijkbare indrukwekkende 
herinneringen hebben gegeven. Ik heb hun geschiedenis mogen proeven, ze verhalen horen vertellen over hoe het wijnmaken vroeger was, wat hun terroir typeerde, het oogstjaar betekende, hun wijnmakers dachten en nog veel meer. In de wetenschap dat oudere mensen soms feiten zijn vergeten, details hebben verplaatst en hun verhalen een ander beeld tonen dan de pure realiteit ons ooit liet zien, blijf ik intens genieten van hun overleveringen. Ze voegen kleur en relief toe aan ons bestaan. Geen kleuter zal ooit kunnen weten of geven wat onze ouders ons bieden. En ja, geen 65+ zal zo hard kunnen rennen als een 20-jarige. Maar dat hoeven ze geen van beiden. Elke mens en elke wijn heeft nu
eenmaal op zijn of haar leeftijd een eigen, specifieke waarde; of deze nu wordt
gewaardeerd of begrepen of niet.
Het leven en ook het proeven of genieten van wijn is geen exacte wetenschap. Dat mag het wat mij betreft ook nooit worden. Liefde, passie en respect horen centraal te staan en er is ook nog zoiets als vrijheid van persoonlijke voorkeur. Juist door dergelijke colums, voel ik me als wijnliefhebbend schrijver geroepen om naast mijn enthousiasme voor jonge wijnen
ook mijn respect voor oudere wijnen te verkondigen. Jonge wijnen kennen we allemaal en hun onstuimige fruitrijke karakter behoeft nauwelijks enige introductie. De grandeur van oudere wijnen verliezen we echter steeds vaker uit het oog. Natuurlijk moeten we niet blijven hangen in het verleden, maar we mogen onze historie, de basis van onze hedendaagse cultuur niet ontkennen, onderschatten of verontachtzamen en zeker niet achteloos beschimpen. Wie oudere wijnen proeft, waant zich in een andere dimensie, een
andere tijd. Geuren en smaken die we niet gewoon zijn vullen onze neus, mond en
gedachten. Soms klinken ze in mineur, maar vaker als fraaie, onbekende, complexe
composities die onze horizon verbreden, ons verrassen, imponeren en plezieren
zoals geen enkele primeur-wijn dat ooit kan doen.
Om die aroma’s van weleer samen met andere liefhebbers te ontdekken, organiseer ik op dinsdag 6 maart aanstaande in samenwerking met Ron Andes (MV) en restaurant de Opera in Den Bosch een bijzondere avond rond oudere wijnen. Onder de noemer ‘Ouwe Meuk of Oude Meesters’ proeven we wijnen van minimaal 25 tot bijna 55 jaar oud. Het 
merendeel van de wijnen is afkomstig uit Italie en naast wijnen van beroemde wijnhuizen zoals Tenuta San Guido (Sassicaia) en Angelo Gaja zullen verschillende onbekende wijnen worden geproefd. Waar ze ook vandaan komen, uit welk jaar ze ook stammen en wie ze ook gemaakt heeft, de wijnen staan garant voor een memorabele avond.
He denounced old wines, whose once so complex, rich bouquet had fallen into a nasty odor of run-over old currants, rotten wood, Maggi and damp, dirty laundry. The by him cited, once so majestic Bordeaux was completely shriveled and practically deceased.
Of course, so many negative words had to be followed by some uplifting comment or wise advice. And yes, he urged to not let it come to that extent. Beautiful wines are not to be languished in dark, humid basements, as people aren’t to try to stretch pointlessly their hopeless lives.
Even Jimi Hendrix and Jim Morrison were brought in. Their early death was praised because it would have contributed to the creation of their legend. According to him, they died at the peak of their fame and so left a great rock legacy. He ended his speech with the conclusion that nobody wants to face a legacy of dried out wines and that wine, drunk at its prime, will continue to exist, in a dignified manner, in the memory of our taste. At least, until even that is erased, because time destroys everything.
Now I do understand the essence of columns like this, but I don’t understand why someone approaches aging of both people and wines, so shortsighted, negative and unilateral. He insults, without cause, billions of elderly people who hurt no one, lead a quiet life, in a normal home and have an average income from ‘ordinary’ work that makes more sense than that of many tycoon or columnist.
In this way, without any gene or pardon, countless people and wines at age are being a scattergun and the need for time to develop mental or physical wealth, elegance, balance, finesse and complexity is completely ignored. There are pedophiles who have a morbid preference for the youngest, and undoubtedly, there are people who like their grandparents euthanized the day after their 50th birthday in order to prevent further aging ailments. Perhaps they also request their parents to commit suicide no later than their 40th, and then kill themselves before they are 30 years old to end a further seemingly meaningless existence. But perhaps it’s not all that bad. Maybe this is all a bit exaggerated, too brusque, or is the referred to column not much more than a cry for attention.
Time is a relative term. I enjoy the splendor of one-day butterflies, smile or laugh at the sight of the innocence, the enthusiasm and the naivety of youth and appreciate the fragility, temporary, unpickability of a poppy. At the same time I respect the richness of knowledge and experience, the maturity, peace and balance that comes with old age, and even the defects it includes. My mother is 83 years old and the last weeks (months?) of her life have begun. She suffers from an entire medical encyclopedia and chances are small that she witnesses oncoming spring with its budding green and other new life. Shriveled she is, extremely fragile, helpless, limited in almost everything, not deceased, but hardly living. To many, she’s perhaps worth nothing, but to me, my brothers and my sister, she still is the most beautiful creature on Earth and every moment with her is beautiful and priceless in every respect.
I know numerous wines that, in spite of their advanced age, have given me similar impressive memories. I’ve had the honor to taste their history, to hear their stories about how winemaking used to be, what typified their terroir, the meaning of the vintage, what their winemakers were thinking and much, much more. In the knowledge that older people sometimes forget facts, moved details and their stories show a different image than pure reality ever did, I remain intensely enjoying their legends. They add colour and depth to our existence. No toddler will ever know or give what our parents can offer us. And yes, no 65+ will be able to run as fast a 20-year-old. But neither have to. Every person and every wine at any age has its own specific value, whether appreciated or understood or not.
Life, and also tasting and enjoying wine is not an exact science. And it should never be, as far as I’m concerned. Love, passion and respect should be central and then there is something called freedom of personal preference. It is through such columns, I feel, as a loving wine writer, it is my duty to, besides my enthusiasm for young wines, also proclaim my respect for the older wines.
We all know young wines, and their impetuous fruity character hardly needs any introduction. However, we increasingly lose sight of the grandeur of older wines. Of course we shouldn’t linger in the past, but we must not deny, underestimate or neglect and certainly not careless taunt our history, the foundation of our contemporary culture.
Who tastes older wines, imagines himself in another dimension, another time. Fragrances and smells that we’re not used to, fill our nose, mouth and minds. Sometimes they sound grumpy, but more often as beautiful, unknown, complex compositions that extend our horizon, that surprise, impress and delight us like no primeur-wine can ever do.