Tenute Tomasella; het beste van twee werelden
- Door Fred
- september 7, 2022
- 11:41
In het noordoosten van Italië bevinden zich de wijnregio’s Veneto en Friuli-Venezia Giulia.
Veneto– één van de meest productieve Italiaanse wijnregio’s (naast Apulië en Sicilië). De regio beschikt over ongeveer 75.000 hectare wijngaarden en biedt een diversiteit aan wijn aan. Van Prosecco tot Amarone tot Soave.
Friuli– een veel kleinere regio met ‘slechts’ 19.000 ha wijnproductie. De regio staat bekend om goede, modern gemaakte witte wijnen (maar liefst 75% van de productie is wit). Hoewel de regio van bergen naar heuvels naar vlakte gaat, bevinden zich de meeste wijngaarden in het vlakke gebied in het zuiden. Met een aantal typisch autochtone druiven voor dit gebied, zoals friulano en refosco, waarover later meer.
Precies op de grens van deze twee regio’s bevinden zich de wijngaarden van Tenute Tomasella; het wijnhuis waarvan wij de afgelopen week zes verschillende wijnen hebben geproefd.
Het wijnhuis heeft maar liefst 50 hectare met een grote variëteit aan druiven (friulano, pinot bianco, merlot, refosco, chardonnay, glera en nog meer). Het kleinere deel van de wijngaarden ligt in Friuli (10 ha), het andere deel (40 ha) in Veneto. Tenute Tomasello produceert een scala aan wijnen; mousserend, wit, rood, rosé van diverse druiven. Tomasella produceert ongeveer 120.000 flessen per jaar.
In 1965 kocht Luigi Tomasella het wijngoed en verbouwde wijn op traditionele wijze. Zijn zoon Paolo is de huidgie eigenaar. Hij verdiepte zich door middel van o.a. uitgebreide bodemonderzoeken in duurzame wijnbouw. Als resultaat daarvan, beschikken ze sinds de oogst van 2018 over het Italiaanse SQNPI certificaat voor duurzaamheid. Ze produceren zowel DOC (Friuli, Friuli Grave, Prosecco Treviso – handig die beschikbare regio’s) als IGT wijnen.
Een overzicht van de geproefde wijnen:
- Pinot Bianco, Trevenezie IGT 2020
Gemaakt van 100% pinot bianco, 13.5% alcohol.
Als eerste proefde ik deze mooi gemaakte lichtgele wijn met aroma’s van groene appel, iets floraals. De wijn is vol en sappig; een rijke wijn met lange afdronk.
Geeft heel duidelijk aan hoe de regio iets extra’s toevoegt aan de druif. - Friulano, Friuli DOC 2020
Gemaakt van 100% friulano, 13% alcohol
Achteraf had ik deze wijn misschien als eerste moeten proeven. Het was even wennen na de pinot bianco, maar hoe mooi was deze! In geur een zachte wijn, met aroma’s van geel fruit, bloesem. En dan in smaak: iets steviger dan de geur met een pepertje. Frisse zuren, maar ik ervaar de wijn als zacht. Past volgens mij goed bij een frisse groene salade of sperziebonen. - Le Bastie Bianco, Friulano Friuli Grave DOC 2015
Gemaakt van 100% friulano, 13.5% alcohol
Een friulano op hout. De tonen van de friulano zijn er volop. Ondanks het feit, dat friulano in de regel jong wordt gedronken en zonder hout wordt opgevoed, is deze wijn zeer de moeite waard.
Een volle, warme wijn. De avond na het proeven heb ik deze wijn gedronken bij een risotto met funghi, waar ik normaliter misschien een pinot nero bij drink. Deze friulano matchte er prima bij! - Cabernet Franc, Friuli DOC 2020
Gemaakt van 100% cabernet franc, 14% alcohol
Naast Le Bastie mijn favoriet! Duidelijk een cabernet franc, maar met veel warmte. In plaats van de groene paprika aroma’s proef je hier een zoete, rode paprika. Een wijn met kruidigheid. - Rigole Rosso, Tevenezie IGT, 2019
Gemaakt van merlot en refosco, 13.5% alcohol
Voor mij een (hernieuwde) kennismaking met de refosco druif. Een mooie wijn, lange afdronk. De aroma’s van de refosco (fris, kruidig, groene peper in combinatie met bosfruit, donkere kersen en de vlezigheid daarvan) komen goed naar boven. - Brut 38 Cuvee Spumante Brut
Gemaakt van pinot bianco, pinot nero en chardonny volgens de metodo classico, 12.5% alcohol.
Ik vind het aangenaam, dat deze bubbel wat warmer ‘voelt’; een wijn met brioche geuren, bloesem, gele appels en een goede, consistente bubbel.
Italië is een verzameling van vele autochtone druiven, waarvan er vele de moeite van het ontdekken waard zijn.
Twee tips: het boek ‘Native wine grapes of Italy’ van Ian D’Agata een mooi naslagwerk met 600+ bladzijden over Italiaanse druiven. En voor wie er niet alleen maar over wil lezen: Fred Nijhuis organiseert heel regelmatig workshop over Italiaanse druiven en hun wijnen; nog leuker!
Ook Friuli kent haar autochtone eigenheimers:
Friulano
Tot begin 2007 stond deze druif bekend als tocai friulano. Gezien de potentiële verwarring met de Hongaarse Tokaji wijnen, stapte Hongarije naar de EU met het verzoek om ontwarring…en kreeg gelijk. Sindsdien friulano als tenaamstelling gebruikelijk (om exact dezelfde reden sneuvelde in de Elzas ook de Tokay-pinot gris, maar dit terzijde). Naast Friuli, vind je de druif ook terug in Slovenië en Chili, onder de naam Sauvignonasse. Deze meest aangeplante witte druif in Friuli heeft een dunne schil en wordt in de regel jong gedronken. Friulano staat bekend om bloesem, citrusfruit, verse kruiden aroma’s, levendig zuur en een bittertje. De wijnen zijn licht van kleur.
Refosco
Naast de aanplant in Friuli vind je deze druif ook terug in Slovenië (als refosk) en Kroatië (als teran). Of druif..het gaat hier over een naam voor een groep van druiven, zes variëteiten in totaal, waarvan de refosco dal peduncolo rosso het meest aangeplant is. Het zijn langzame rijpers. De wijnen zijn fris, met veel kleur, bosfruit (ook eerdergenoemde kersen) en gemiddelde tannine en zuren. Kruidig, wat ‘sauvage’ en het Italiaanse bittertje. Sommigen beweren dat de refosco deel uitmaakte van de pucinum, een populaire wijn in de tijd van de Romeinen. Volgens de overlevering was het de favoriet van Livia, vrouw van de eerste Romeinse keizer Octavianus. Of dat echt zo was, staat niet vast. Livia kan het ons niet meer vertellen, dus rest ons niets anders dan uitgebreid te genieten van de geschetste mogelijkheden. Een goed verhaal is nooit verkeerd toch?!?
Karin Horseling
