Fred Nijhuis

Your favorite Dutch wine writer

NCS werkt graag samen met:

Mijn conclusie: 2014 is een geweldig jaar!

Impressies opgedaan tijdens Benvenuto Brunello, de jaarlijkse presentatie van de nieuwe oogstjaren aan de mondiale pers.

Ja, dat is het, tenminste voor Rosso di Montalcino, mits niet teveel geweld aangedaan qua vinificatie en om een andere reden die wel alles met Brunello te maken heeft. Voor de meeste Brunello di  Montalcino geldt dat ze erg dun en strak zijn en een beeld schetsen waarin regen en een erg koele zomer reflecteren. Tijdens Benvenuto Brunello proefde ik er bijna 100 en zelden toverden de wijnen een tevreden glimlach op het gezicht. Zo zuur als sommige wijnen keek ik na afloop niet, maar teleurstelling overheerste toch. De Rosso’s uit 2014 presenteerden zich (enkele jaren geleden) beter en boden meer drinkplezier. Het is geen wonder dat verschillende topproducenten 2014 hebben overgeslagen, onder hen Biondi-Santi, Gaja (Santa Restituta), Poggio Antico, Le Ragnaie, Giulio Salvioni, Cerbaiona, Casisano en Salicutti. Van diegenen die toch perse een Brunello 2014 op de markt wilden brengen, wist een zeer klein deel maar te overtuigen. Overtuigen met slanke, doordrinkbare wijnen voor de korte termijn wel te verstaan, want structuur en potentieel heb ik er niet in kunnen ontdekken. Wat ik wel zag en proefde, is dat het blenden van jaargangen (formeel toegestaan uiteraard) de laatste jaren duidelijk is toegenomen. Tussen de lichtgekleurde wijnen met een elegante, bruinrode gloed, zag ik verschillende wijnen met een opvallend jeugdig uiterlijk en een opmerkelijke geur van bijna primair fruit. Ze zien er leuk uit, maar in de mond vallen ze meestal tegen door een gebrek aan samenhang.

Herbezinning
Een matig jaar dus, maar misschien is dat wel goed, want de laatste jaren zijn Brunello’s op absurde wijze gepromoot door bepaalde wijnschrijvers. Het is tijd voor een pas op de plaats, qua punten en qua prijzen. Je kunt niet elk jaar nog meer punten geven of je wijnen almaar duurder maken zonder duidelijke reden. Ooit moet de realiteit onder ogen worden gezien. Er zijn prachtige Brunello’s, maar het merendeel is vaak niet meer dan correct. Ik vind het geven van punten aan wijnen sowieso vreemd, maar goed, als het moet, dan kun je er iets mee aangeven. Wie echter 90 punten (of meer)  geeft aan brunello’s uit 2014, die moet zich toch eens gaan afvragen waar hij of zij mee bezig is. Mijn persoonlijke favorieten zijn aangename, prettige wijnen met een goede balans en voldoende vulling, maar geen van allen wijnen waarin je zwaar moet investeren. Ze zijn prima drinkbaar en de komende paar jaar uitstekend in te zetten aan tafel in afwachting van het op dronk komen van andere, jonge Brunello’s, maar meer ook niet. Het is jammer dat de prijsstelling van de wijnen niet of nauwelijks is/wordt aangepast aan de beperkte kwaliteit, want de prijs-kwaliteit verhouding komt hierdoor wel ernstig onder druk te staan. 2014 is daarmee het oogstjaar voor een herbezinning, een nieuw ijkpunt voor realisme; wat dat betreft is 2014 ook voor Brunello dus juist een geweldig jaar.

 

Oud en nieuw
Heb ik aan Benvenuto Brunello 2019 dan alleen maar slechte herinneringen overgehouden? Nee, natuurlijk niet. In het gebied dat ik al zo lang ken en waar ik zoveel geweldige ervaringen heb opgedaan, proefde ik ook dit jaar weer verschillende erg fijne wijnen en sprak ik met inspirerende mensen. Onder de indruk was ik bijvoorbeeld van de visie en inzet van twee relatieve nieuwkomers. Ik maakte kennis met Sabine Eichbauer die (samen met haar man Felix) Salicutti in 2016 overnam van Francesco Leanza. De Eichbauers kenden Salicutti door hun restaurant Tantris in Munchen (**) en zagen de kans schoon om een soort droom te verwezenlijken. Sabine (van huis uit architect) nam de leiding van Salicutti over, de eerste jaren (en nu nog steeds) in nauwe samenwerking met Leanza. Een heus examen om je als wijnboer te kunnen laten registreren werd onlangs met succes afgerond en er wordt momenteel  hard gewerkt om een nieuwe productieruimte na vele jaren plannen en bouwen eindelijk in gebruik te kunnen nemen. Weinig goede woorden had ze over voor de collega die het gebouw heeft ontworpen en de bouw begeleidt: “Maar ja, wat wil je, hij komt uit Milaan….”. Ze koestert de visie van Leanza en werkt samen met hem aan het perfectioneren van de wijngaarden en de vinificatie, alles vanuit een biologisch/biodynamisch oogpunt en de focus op finesse en elegantie. Als de 2010 Riserva een voorproefje is van hetgeen de Eichbauers willen en kunnen, dan blijft Salicutti een van mijn favoriete wijnhuizen in Montalcino.

Alles nieuw
Een ander nieuw gezicht en ook iemand die de nodige ophef heeft gegeven in de streek is Matthew Fioretti. In 2015 verkochten Diego en Nora Molinari hun kleine domein Cerbaiona aan een groep investeerders onder leiding van Gary Rieschel met Matthew Fioretti en (later) Maurizio Bovini als partners.  Fioretti heeft de dagelijkse leiding en schokte de omgeving door  Cerbaiona volledig te restaureren en alles in de kelder te vervangen. Zo werd bijvoorbeeld gevreesd voor het verlies van als uniek beschouwde gistculturen in de kelder die de wijnen van Molinari hun eeuwige roem zouden hebben gegeven. Volgens Fioretti heeft zijn werk in de kelder echter vooral geresulteerd in een hygienisch verantwoorde productieruimte, het verbannen van brett, een goede drainage, betere vaten voor de gisting en lagering (10 tot 30 hl van Slavonisch eiken, gemaakt door Klaus Pauscha) en een veel betere opslag voor de flessen. De rest van het samengestelde gebouw (met o.a. een heuse kapel) wordt eveneens rigoreus onder handen genomen, net als de wijngaarden. Deze bleken in niet al te beste staat en de plannen die Molinari ermee had , werden nooit uitgevoerd. Daardoor ontbraken veel planten, was de plantdichtheid niet optimaal, net als het type wortelstok, enkele druivenrassen en de aangeplante sangiovese kloon. Van cabernet en merlot heeft Fioretti inmiddels afscheid genomen en de betreffende  wijngaarden zijn/worden herplant met sangiovese (kloon T29).  Uiteindelijk moet het wijngaardareaal groeien van circa 2 naar ongeveer 4 hectare, waarbij vooral de nieuwe klonen (het resultaat van de samenwerking tussen Paolo de Marchi van Isole e Olena en de Franse kweker Guillaume) en albarello als snoeimethode, de productie moet optimaliseren. Fioretti heeft een duidelijk beeld voor ogen voor Cerbaiona en weet zich op prettige wijze gesteund door de schier onuitputtelijke financiele middelen van Rieschel. Het zal nog even duren, maar over enkele jaren plukt Fioretti letterlijk de vruchten van alle investeringen in tijd en moeite en kunnen wij profiteren van wijnen die misschien wel nog mooier zijn dan enkele van de allermooiste Brunello’s die Molinari heeft gemaakt. De geproefde vatmonster geven aan dat dat geen utopie is. 

En de gevestigde orde?
Die is er nog altijd en weet ook/zelfs in 2014 te overtuigen. Geen van de wijnen opgevoed in barriques kon me overtuigen; mijn favorieten zijn klassiekers opgevoed in grote houten vaten, soms gebruik makend van moderne inzichten, zoals het zorgvuldig gebruik van micro-oxidatie bij Gianni Brunelli. Bij Biondi-Santi uiteraard ook geen barriques, maar wel het vervangen van de grootste en oudste vaten door kleinere, waardoor men meer mogelijkheden heeft om te selecteren en te blenden.
Uiteindelijk kwam ik tot een handvol wijnen die ik mijn persoonlijke favorieten mag noemen, aangevuld met enkele keurige wijnen die je niet hoeft te vermijden zoals de meeste uit 2014. Met betrekking tot de Riserva’s uit 2013 kan ik redelijk kort zijn: Mwah. Er waren een paar nette bij, maar slechts enkele hele mooie; de rest rammelde teveel naar mijn (weinig bescheiden) mening. Ik ben en blijf van fan van Poggio di Sotto en tijdens een bezoek bleek maar weer eens waarom. Wat een geweldige wijnen maakt Federico Staderini er! De Rosso 2016 is beter dan menig Brunello van anderen en de Riserva echt een grote wijn. Je moet wel geduld hebben, want de fles die een dag tevoren was geopend bleek de klasse pas echt te tonen. Vanaf nu krijgen de wijnen ook weer een extra jaar flesrijping op het domein; oprichter Piero Palmucci wist dat al, de nieuwe eigenaren nu ook…   

Col d’Orcia
Tot de gevestigde orde behoort uiteraard ook Col d’Orcia, het domein waarvan de geschiedenis bijna 150 jaar teruggaat. In 1958 erfde Stefano Franceschi de helft van de bezittingen en hij noemde zijn deel Col d’Orcia (de andere helft werd Il Poggione). Sinds 1973 is het eigendom van de familie Cinzano, momenteel onder leiding van Conte Alberto Marone Cinzano. Jaarlijks organiseert Col d’Orcia een buitengewoon aangename avond met fijne gerechten van gerenommeerde chefs en uiteraard diverse kelderschatten. Dit jaar stonden de jaren met een ‘9’ centraal, 2009, 1999, 1989, 1979 en 1969. Hoogtepunt van de avond was voor mij de 1989 die zich in al zijn schoonheid toonde.  Nog fraai was de 1979 en ‘interessant’ de 1969. De Poggio al Vento 1999 liet vooral zien dat deze cru veel  tijd nodig heeft om tot volledige wasdom te komen.

Soldera
De laatste dag van Benvenuto Brunello 2019 werd overschaduwd door het bericht dat Gianfanrco Soldera was overleden. De 82-jarige wijnmaker overleed naar verluid ‘ in het harnas’, aan een hartaanval na een ongeluk met zijn auto in de wijngaard. Soldera, de (soms) eenzame wolf, de man die door velen niet werd begrepen, vaak beschimpt en veelal gezien als een wereldvreemde excentriekeling. Wie echter naar hem luisterde en het respect opbracht om hem en zijn wijnen te leren begrijpen, die kwam er al snel achter dat Soldera altijd een mening had, maar nooit zomaar iets  zei of deed. Alles had een reden en een oorzaak, vaak gebaseerd op vergeten of minder populistische denkbeelden en historische feiten. Zijn visie was ook daarom minder extreem of uniek dan werd vermoed of verkondigd; zijn mening werd niet alleen gedreven door een ongetemde passie voor wijn, maar ook door een gegronde hekel aan amateurisme. Met wijnschrijvers had hij niks tot weinig, maar ik mocht er vaak zijn wijnen proeven en zelfs ongestraft mijn mening verkondigen. Zijn houding was vaak controversieel, maar dat had Montalcino soms hard nodig, zoals in de tijd dat het Consorzio richting een aanpassing van de regels ging en ‘vreemde’ druivenrassen dreigden te worden toegestaan in een Brunello. Samen met Franco Biondi-Santi en Piero Palmucci leidde hij de opstand tegen dit puur door commercie gedreven inititatief. Ze wonnen de strijd en redden de eigen identiteit van Brunello. Dat hij de laatste jaren geen Brunello meer maakt, doet eigenlijk niet ter zake. Dat was een politieke, emotionele, principiele en zelfs beleidsmatige beslissing. Zijn wijn was een pure, originele Brunello in hart en ziel, een wijn zoals maar weinigen kunnen maken en in meerder opzichten legendarisch te noemen is. We gaan hem missen, niet alleen zijn familie en vrienden, maar ook zijn vijanden, ook al realiseren ze zich dit misschien nog niet of willen ze dit alles behalve toegeven.

De wijnen van Benvenuto Brunello 2019

Brunello di Montalcino 2014; persoonlijke favorieten:

  • Baricci
  • Fuligni
  • Gianni Brunelli, Le Chiuse di Sotto
  • Poggio di Sotto

    Andere koopwaardige wijnen:

  • Agostini Pieri
  • Barbi
  • Caprili
  • Ciacci Piccolomini d’Aragona
  • Il Poggione (beetje geduld hebben)
  • San Polino
  • Val di Suga

Brunello Riserva 2013; persoonlijke favorieten:

  • Poggio di Sotto (heeft wel lucht nodig)
  • Spuntali, Val di Suga

    Andere koopwaardige wijnen:

  • Canalicchio di Sopra
  • Fanti
  • Gianni Bruneli
  • Il Poggione
  • Nastagio, Col d’Orcia
  • Ugolaia, Lisini (gun de wijn tijd/lucht)

Inmiddels (twee weken na Benvenuto Brunello) wat scores gezien van o.a. Monica L. , James S., Kerin O. en Paolo de C. De eerste scoort er lustig op los en heeft duidelijk heel andere flessen geproefd dan mijn proefmaatje Guus en ik; de nodige scores boven de 90, in mijn ogen absurd. En James S. heeft het volgens mij steeds lastiger om zijn gesponsorde fictie van de realiteit te onderscheiden. Van Kerin begrijp ik de selectie van haar favorite wijnen, maar scores van 95 punten zijn ridicuul. Paolo de C. van GR is wat rustiger in zijn commentaar en prijst de elegantie van 2014, waarbij elegant een mooi eufemisme is voor mager…
   

Deel dit bericht:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Spread the word