Vite Talin, de nieuwe Barolo van Luciano Sandrone
- Door Fred
- maart 16, 2019
- 11:42
Het is opmerkelijk om te zien hoe eenzijdig de benadering van nebbiolo en Piëmonte in veel publicaties is. Altijd maar over de Langhe en zelden iets over Dogliani, Monferrato, Alto Piemonte en andere fantastische gebieden en hun wijnen uit deze intrigerende regio. En kijken we naar artikelen over nebbiolo, dan ontbreken vaak aspecten die er toe doen of gaat men voorbij aan nieuwe ontdekkingen.
Oud en nieuw
Soms hebben die nieuwe ontdekkingen een historische oorsprong. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de Claret JC van G.D. Vajra, een soort oer-nebbiolo, zoals hij in de 18e eeuw werd gemaakt; licht parelend en niet helemaal droog; niet alleen een leuke, maar ook een betekenisvolle wijn omdat hij teruggaat naar de origine van Barolo. Een andere voorbeeld is de Vita Talin van Luciano Sandrone, een vooralsnog unieke wijn met een minstens zo interessante geschiedenis.
Luciano Sandrone maakte zijn eerste stappen in een professionele wijnkelder toen hij amper 15 jaar oud was. Hij werkt in de kelder van Marchesi di Barolo, maar wilde heel graag zijn eigen wijn maken. In 1977 wist hij een klein perceel van de Cannubi te kopen, de illustere wijngaard op de heuvel bij het plaatsje Barolo. De Cannubi was toen al beroemd, maar nog redelijk betaalbaar; tegenwoordig betalen mensen er tot wel 4 miljoen euro per ha voor.
Familie
Van zijn eerste eigen druiven maakte hij in 1978 slechts 1500 flessen, in 1981 allemaal gekocht door wijnagentuur Marc de Grazia. De Grazia is de man achter het succes van de Barolo Boys (met o.a. Altare en Clerico, waarover overigens een zeer interessante documentaire is gemaakt) de nieuwe generatie wijnmakers die hun oude vaten verruilden voor barriques en ineens wijnen gingen maken die internationaal wél furore maakten. De wijn maakte Luciano destijds nog in de garage van zijn ouders, voor een eigen productieruimte moest hij nog ‘even’ sparen.
Dat sparen ging een stuk sneller toen ene Robert Parker de Cannubi Boschis 1990 de maximale score van 100 punten gaf; de prijzen van de wijnen stegen substantieel. Toch heeft dat commerciële succes Luciano amper veranderd. Hij was en is een gedreven, maar altijd bescheiden wijnboer, maar dan sinds 1998 wel een wijnboer met een groot en prachtig geoutilleerd wijnbedrijf. Zijn steun en toeverlaat vanaf dag 1 is zijn vrouw Mariucca, zoals hij inmiddels ook al jaren wordt bijgestaan door zijn broer Luca en dochter Barbara. Zijn kleinkinderen Alessia en Stefano en neef Giacomo completeren het familiebedrijf, waar trouw aan zowel traditie als innovatie hoog in het vaandel staat.
Trouw
De trouw aan traditie blijkt o.a. uit het gebruik van traditionele druivenrassen; nebbiolo, barbera en dolcetto. Als lid van de nieuwe generatie barolo-producenten is innovatie Sandrone niet vreemd, hoewel zijn mening over vinificatie en opvoeding minder mondiaal en modern is dan soms wordt aangenomen. Een grote liefhebber van barriques is hij bijvoorbeeld nooit geweest, hij gebruikt liever tonneaux (wel van Frans eiken) en is wars van roterende gistingstanks of andere trucjes in de kelder.
Op dit moment heeft men zo’n 27 ha aan wijngaarden in productie (75% in eigen bezit), goed voor circa 100.000 flessen wijn per jaar. Naast een Dolcetto d’Alba en Barbera d’Alba, heeft men de Barolo Le Vigne, gemaakt van druiven van vier wijngaarden: Baudana in Serralunga d’Alba, Villero in Castiglione Falletto, Vignane in Barolo en Merli in Novello. Bijzonder in het assortiment is de Valmaggiore, een nebbiolo van de gelijknamige historische wijngaard in de Roero, die in 1994 aan het familiebezit werd toegevoegd. De ster van de bezittingen is uiteraard hun deel van de Cannubi Boschis wijngaard, maar opvallend genoeg heeft de familie besloten om de wijn van deze wijngaard met ingang van de oogst 2013 niet langer als Cannubi Boschis op de markt te brengen. In 2017 werd de wijn gepresenteerd als ‘Aleste’, vernoemd naar zijn kleinkinderen Alessia en Stefano (kinderen van Barbara).
Alles bij Sandrone staat in het teken van kwaliteit, zoals blijkt uit de lage opbrengsten en een uiterst zorgvuldige vinificatie. Een doorn in het oog was altijd het feit dat zijn wijnen veel te snel verkocht én gedronken werden. Kwaliteitswijnen zijn gebaat bij flesrijping en daarom introduceerde Sandrone in 2004 het “sibi et paucis” project, waarbij een deel van de productie van de Valmaggiore en de twee Barolo’s pas na respectievelijk 6 en 10 jaar op de markt wordt gebracht.
Nieuw
Dat Sandrone nog lang niet klaar is met nieuwe initiatieven, blijkt ook uit een laatste project: de Vite Talin. Jaren geleden viel het Luciano Sandrone op dat een plant in een oude wijngaard plant ‘anders’ was. De plant gaf kleinere trossen met kleinere bessen en ook trossen hadden een andere, meer open, vorm dan gebruikelijk. De druiven ervan bezaten meer zuren en het sap was erg ‘compact’. Het blad leek op de michet (een door het fanleaf aangetaste Lampia), maar het fruit had compleet andere eigenschappen.
Sandrone raakte geïntrigeerd door deze ‘vreemde eend in de bijt’ en vroeg o.a. professor Anna Schneider (autoriteit op het gebied van DNA-onderzoek) de plant te onderzoeken. Zij stelde vast dat de plant een nebbiolo is, maar dan een onbekende variant en inderdaad ook aangetast door het fanleaf virus. Een naam heeft de plant nog niet, wel en nummer. Sandrone besloot de plant te koesteren en er zelfs in te investeren. In samenwerking met kweker Guillaume in Frankrijk werden genoeg stekken gemaakt om er een apart deel van een wijngaard mee aan te planten. Hij koos daarbij voor een nieuwe, qua ligging geïsoleerde wijngaard (waar ooit een kerkhof lag) op 300 meter hoogte met een noordoostelijke expositie en een bodem die gelijk is aan de wijngaard waar de moederplant ooit werd gevonden. Voor de geïsoleerde ligging werd gekozen, omdat de planten niet virusvrij waren en hij geen problemen met buren wilde veroorzaken. NB: door de enorme expansie binnen de DOCG Barolo is de wijngaard inmiddels toch volledig omgeven door andere wijngaarden. In totaal werd 1 hectare aangeplant met 5500 stokken en groeiden testjes met slechts een halve liter most uit tot serieuze experimenten en uiteindelijk ook een wijn.
Vite Talin
De grootste uitdaging betrof het ‘stevige’ karakter van de wijn met hoge zuren en een vrij harde tanninestructuur. De druif heeft niet alleen veel meer kleur, maar ook veel meer tannine en rijpt daardoor langzaam. Om de tannine te ‘temmen’ bleek veel zuurstof nodig tijdens de vinificatie en dan vooral gedurende de weking die minimaal 2 weken, maar doorgaans een maand tot wel 40 dagen duurt. Ook probeerde hij verschillende soorten hout en zowel grotere als kleinere vaten om uiteindelijk in 2013 het project af te ronden dat in 1987 begon.
De wijn noemt hij Vite Talin, gebaseerd op de bijnaam (Talin) van de oude eigenaar (Natale) van de wijngaard waar de wijn werd aangetroffen. Sandrone liet me alle zes jaargangen van de wijn proeven en het moet gezegd worden: de wijn heeft inderdaad een volstrekt eigen karakter.
Vite Talin 2018
Vatmonster: ruig in zowel geur als smaak; nog heel fruitig met hoge zuren en een stevig bitter door een krachtige tanninestructuur
Vite Talin 2017
Kruidig met stevig tanninestructuur en hout dat nog heel aanwezig is in geur en smaak; de nodige droging, in de afdronk bittere chocolade, ook hier valt de hogere zuurgraad op.
Vite Talin 2016
De meest toegeknepen wijn, geconcentreerd en heel compact, nog gesloten en ongenaakbaar; een wijn die veel geduld vraagt.
Vite Talin 2015
De wijn die dit jaar pas gebotteld is na een opvoeding in tonneaux (50% nieuw); ook weer krachtig met veel kleur, zuren en materie; gun de wijn veel tijd/lucht.
Talin 2014
Meer frisse tonen in dit jaar, wat herbaal (verse tuinkruiden), strakke tanninestructuur, in de afdronk duidelijk rozemarijn, hoge zuren, maar ook ruim voldoende sap voor een goede balans
Talin 2013
Amper gerijpte kleur, nog heel jeugdig, ook in de neus en mond; mooie volle smaak, warm, rijk tot zelfs weelderig door een mooie vulling en rijpe tanninestructuur; een goed voorbeeld dat de wijn gebaat is bij flesrijping.
