Mooi wit uit Toscane?
Fred Nijhuis:
Tijdens mijn eerste les bij de Wijnacademie vroegen de aankomende vinologen me: “Waarom gaan we een Vernaccia di San Gimignano proeven? We hebben vanmorgen geleerd dat het een domme druif is uit een dom gebied voor domme toeristen.” Daarna liet ik ze de Carato van Montenidoli proeven…..
Guus van Otterloo bezocht namens NCS San Gimignano en vormde zijn visie op de streek en haar wijnen…
De rebelse koningin
In mei dit jaar nodigde het Consorzio del vino Vernaccia si San Gimignano de internationale wijnpers uit om hun wijn te promoten, en via Fred mocht ik aanschuiven. Proefde u ooit Vernaccia di San Gimignano? Sommigen van u vast wel, maar hoe vaak? Het is geen Toscaanse wijn die hoog op de favorietenlijst van de gemiddelde wijnliefhebber staat. Dat is niet onverwacht en ook niet geheel onterecht met kanonnen als Brunello, Bolgheri en Chianti Classico in dezelfde provincie. Wie kan daar tegenop? Toch doet San Gimignano met haar vernaccia een manmoedige poging om in dit landschap een eigen plek te veroveren. En ik denk, tot mijn eigen verbazing, na het proeven van pakweg 130 wijnen van 50 producenten: daar heeft men eigenlijk wel recht op! Regina Ribelle, ‘de rebelse koningin’ zo noemt het Consorzio haar vernaccia, en als enige Toscaanse witte wijn met een DOCG-status moet je wel een beetje rebels zijn om aandacht te krijgen in de schaduw van de bovengenoemde grote, rode jongens.
Wat voor wijn is Vernaccia di San Gimignano?
‘Vernaccia’ betekent ‘plaatselijk’, niets anders dan ‘de lokale druif’, en vernaccia’s uit Trentino of Sardinië hebben dan ook een totaal ander DNA. Rondom San Gimignano, op een bodem van kalkhoudende klei en zand, geeft vernaccia een droge witte wijn zonder uitbundig bouquet. Sommige producenten voegen daarom sauvignon of viognier toe, tot maximaal 15%, om de geur op te krikken. Ik ben echter van mening dat dit een vergissing is, omdat zo het echte vernaccia-karakter wordt weggedrukt (Red. ook het aanvullen met chardonnay blijkt in de praktijk weinig toegevoegde waarde te hebben). Daarom beperk ik me in dit verslag vooral tot pure vernaccia’s. Jong gedronken smaken de meeste wijnen neutraal, met wat fris, wit fruit, behoorlijke structuur met pittige zuren en lichte bitters in de finale. Goed gemaakt lekker, maar niet bijzonder. Veel interessanter zijn dezelfde wijnen vijf, zes, acht jaar ouder. Ze zijn dan licht goud van kleur, nog steeds fris, en hebben een mondvullende zachtheid ontwikkeld met een stenige ruggengraat. Dat klinkt vaag, en dat is het ook, ‘ma è il meglio che posso fare’. Hoe dan ook: met een paar jaar rijping is goede Vernaccia di San Gimignano wel degelijk interessant, vooral aan tafel. Bijvoorbeeld ravioli con burro e salvia, wit vlees en gevogelte combineren goed met vernaccia.
Wel of geen riserva?
De meeste producenten maken drie vernaccia’s: een basis cuvee, een single vineyard (of een kelderselectie), en tenslotte een riserva. De instappers rijpen op RVS of beton, de riserva’s meestal (deels) op hout of amfora’s soms met bâtonnage. Omdat vernaccia een neutrale druif is, ligt té veel hout op de loer. Goede riserva’s die ik proefde waren blends tank- en barrique-gerijpte wijn. Veel van mijn favorieten komen uit de middelste groep: nét wat meer inhoud en géén last van vanillesaus.
Welke moet ik hebben?
De volgende producenten maken goede tot zeer goede wijn:
- Abbazia Monteoliveto
- Cappellasantandrea
- Il Colombaio di Santa Chiara
- La Lastra
- San Quirico
N.B. Wijnen van Panizzi en Montenidoli, twee gerenommeerde namen, werden niet gepresenteerd.
De tragiek van San Gimignano
Dit middeleeuwse werelderfgoed-stadje, zo’n 35 km ten noordwesten van Siena gelegen, is beroemd om zijn oude centrum met zijn torens. Ooit waren dat er 72, nu nog slechts 14. De tragiek van San Gimignano is dat het wordt overspoeld door toeristen die met busladingen worden afgeleverd op één van de vele parkeerplaatsen aan de rand van de stad. Zij lopen de hoofdstraat in, eten een ijsje op het plein bij Gelateria Dondoli (gelukkig wel daar en niet bij die op de hoek van het plein), kopen een prul van een souvenir en vertrekken weer. De lokale wijn speelt toeristisch amper een rol, en een goede Enoteca ontbreekt. Dat laatste is een gemiste kans.
Guus van Otterloo
