Feudo Maccari en meer..
- Door Fred
- december 18, 2023
- 08:15
Op uitnodiging van Tenuta Sette Ponti was Karin Horseling namens Nijhuis Consultancy Services te gast op Sicilië.
Feudo Maccari
De aanleiding voor ons bezoek was de lancering van twee single vineyard wijnen, maar laten we eerst even kijken naar het bedrijf zelf. Feudo Maccari is onderdeel van Tenuta Sette Ponti in de Toscane. De familie Moretti Cuseri kocht in de jaren vijftig van de vorige eeuw de eerste 55 ha in de Toscane van nazaten van het koningshuis van Savoye. Er werden wel druivenstokken aangeplant, maar de druiven werden aanvankelijk verkocht aan andere huizen. Pas toen in de jaren negentig de zoon Antonio Moretti Cuseri het bedrijf van zijn vader overnam, wilde hij meer dan dat. De druiven werden niet meer doorverkocht, met behulp van goede oenologen werd de kwaliteit aangepakt en in 1998 werd de eerste lijn gelanceerd (Crognolo).
Terwijl in de Toscane de eigen wijnen werden uitgebracht, reisde Antonio ook naar Sicilië, om naar uitbreiding te kijken. Vlakbij Noto kocht hij in 2000 wijngaarden op, de basis voor Feudo Maccari. Inmiddels zijn er 265 ha. Vanaf 2018 maakt ook de volgende generatie (twee van Antonio’s zonen) deel uit van het bedrijf. Antonio (Dottore zoals hij genoemd werd) zelf is nog nauw betrokken bij het bedrijf EN bleek groot liefhebber van Champagne. Op alle plekken waar we kwamen, verscheen er champagne. Op Sicilië produceert het bedrijf geen bubbels, evenmin als in Toscane. Echter, was de liefde voor champagne zo groot, dat Senior zijn eigen champagne in samenwerking met een familiebedrijf uit de Côte de Bar maakt.
Terug naar Sicilië….
Feudo Maccari ligt slechts 2 kilometer van de kust op een vlak stuk in het zuidoosten van Sicilië, iets ten zuiden van Noto. De wijngaarden die wij bezochten, lagen in de directe nabijheid van het wijnbedrijf.
De single vineyards:
Guernaschelli
Deze wijngaard werd 20 jaar geleden aangekocht en is ongeveer 60 jaar oud. De 1,8 ha liggen ongeveer 40 meter boven zeeniveau en hebben een westelijke expositie. De bodem bestaat uit klei met kalksteen en de wijngaard is volledig beplant met Nero d’Avola. Er bevinden zich meerdere klonen in de wijngaard. De stokken staan 1.25 x 1.25 meter van elkaar af. De bodem is droog en donker van kleur. We werden er rondgeleid door Enrico Bigiarini die al meer dan 10 jaar voor Tenuta Sette Ponti werkt en verantwoordelijk is voor alle wijngaarden van het bedrijf. Hij reist voortdurend heen en weer tussen Toscane en Sicilië. De stokken staan los (alborello gesnoeid) en Enrico praktiseert hier wat hij ‘soft pruning’ noemt. Elke wijnstok heeft maar 2-3 spurts en uiteindelijk 4-5 trossen, waarbij hij per ‘shoot’ ongeveer 15 bladen laat staan. Dit resulteert uiteindelijk in een beperkte opbrengst van 1 kg druiven (1 fles) per stok, beduidend lager dan de 200.000 hl per ha waarom de Nero d’Avola lange tijd zo populair was. De wijngaard is zeer droog. De afgelopen zomer is het een aantal dagen 50 graden geweest en was het zeker 2 maanden warmer dan 35 graden. De verkoelende wind uit het westen helpt wat, maar niet veel. Er is geen irrigatie, maar de planten overleven door de wortels die tot 20 meter diepte strekken.
Sultana
Slechts een paar honderd meter verder gelegen, maar toch een aantal verschillen:
- De bodem is hier licht van kleur, waardoor de druiven wat meer lichtreflectie vanuit de bodem meekrijgen;
- De wijngaard is iets hoger gelegen (40-60 boven zeeniveau);
- De bodem heeft een hoger gehalte kalksteen.
Uit elk van de bovengenoemde wijngaarden komt een toplevel single vineyard wijn, volledig met de hand geplukt en gesorteerd. De fermentatie geschiedt in RVS (op 20° C), de rijping in houten vaten neemt minimaal 10 maanden in beslag. Van beiden slechts 4000 flessen/jaar op de markt.
Sultana 2021
Als eerste proeven we de Sultana. Een slanke, elegante wijn. Het fruit aanwezig, maar minder uitgesproken, dan bij de Guernaschelli. De tannines zacht en zilt. De wijn is mooi en in balans.
Guernaschelli 2021
Overbluft op meerdere fronten de Sultana. Wat robuuster, krachtiger in fruitgeur en -smaak. Iets meer tannine.
Ik heb persoonlijk een lichte voorkeur voor de elegantie van de Sultana. Beide wijnen (nog) niet verkrijgbaar in Nederland.
Saia
Daarnaast kregen we een verticale proeverij Saia, de Nero d’Avolo die via importeur l’Exception breed verkrijgbaar is in Nederland en doorgaans 25 tot 30 euro kost. We proefden de jaren 2018 tot en met 2021, elk met een andere expressie.
– 2018: was in dit deel van Sicilië een minder warm jaar. Nog steeds droog (regen tussen november en februari). De Saia van dit jaar voldoet nog aan een wat klassieker beeld wat ik bij Nero d’Avola heb: vol, fruit, kruidigheid, zachte tanninestructuur.
De navolgende jaren neigen wat meer naar de lichtere, moderne stijl die je ook in de Single vineyard Sultana terug ziet.
– 2019: een jaar met iets meer regen. De wijn komt ‘groener’ over. Tannine is duidelijker aanwezig, een lichtere wijn dan die van 2018 en wat mij betreft ook levendiger en mijn favoriet.
– 2020: een heet en zeer droog jaar. Men irrigeert niet en probeert de hitte met iets meer blad en wat minder fruit te trotseren. De wijn neigt naar die van 2018, maar dan wederom in een lichtere variant.
– 2021: één van de heetste jaren tot nu toe met op enkele dagen temperaturen van boven de 48 graden. Het levert een nog steeds mooie, maar in mijn optiek wat minder spannende wijn op.
Animaetna
De familie Moretti Cuseri kreeg in 2014 in de gelegenheid om wijngaarden op de Etna te kopen. Het zelfde eiland, slechts twee uurtjes rijden vanaf Noto, maar een andere wereld! De wijngaarden liggen in Contrada Santo Spirito, op de noordflank van de Etna op 650 tot 750 meter hoogte; allen in terrasvorm.
Lopend door de wijngaard ruik en voel je direct het verschil met de omgeving van Noto. De bodem hier op de Etna is niet droog en arm, maar verend…de dikke laag ‘parti vegetali’ zorgt voor een verende bodem. Vruchtbaar en begroeid met grassen. Enrico laat de bodem zoals is; geen polonaise op de terrassen, maar respect voor de omgeving. In totaal beschikt men hier over 9 ha, op vier niveaus. De bovenste terrassen worden ook wel het amfitheater genoemd. Hier is geen plek voor Nero d’Avola, maar spelen de Etna druiven de hoofdrol; Nerello Mascalese, Carricante én -tussen de Nerello stokken – de zeldzame Minnella druif. De stokken zijn los geplant. In februari worden de planten gesnoeid (alleen handwerk, ca. 3 weken werk voor de 9 ha) en een maand later worden de snoeiwonden behandeld met Tricoderma – ter bescherming tegen schimmels. De takken bindt men later samen en men laat 4-5 trossen per plant groeien.
Het bedrijf heeft de marketing hierbij goed op orde. De wijnen zijn voorzien van nieuwe etiketten. In de kenmerkende A is wat reliëf aangebracht, wat de structuur van een lavasteen moet benaderen. De A staat in beide gevallen voor Anima wat ziel betekent. Animalucente – de lichtgevende ziel en Animardente – de brandende ziel.
Animalucente 2022
Een lichte, levendige wijn van 85% Carricante en 15% Minnella. Aangenaam fris fruit, minerale tonen, wat rokerig.
Animardente 2021
100% Nerello mascalese. Jong, vol fruit, kruidigheid en smoky.
In Nederland zijn niet op de markt; naar mijn mening zeker de moeite waard. De prijs in Italië ligt rond de 30 Euro; een rechtvaardigde prijs.
Met dank aan:
– Tenuta Sette Ponti
– Miriade Partners