Sicilië en Primeur 2025
De enorme variatie aan wijnen op Sicilië werd weer eens bevestigd tijdens de 21e editie van Sicilia en Primeur. Ook werd duidelijk dat Sicilië niet bepaald een klein eiland is, want van de ene regio naar de andere rijden, vergt de nodige uren, ook omdat de wegen soms een serieuze uitdaging vormen voor diegenen die graag een beetje willen doorrijden.
Ontwikkeling
Sicilië kent een geschiedenis die duizenden jaren oud is en in een grot in de berg San Calogero (Kronio) zijn de waarschijnlijk oudste bewijzen van wijnbouw in Italie gevonden, daterend van 4000 jaar v.Chr. Indrukwekkend zijn de vele historische monumenten en we zien dat het eiland weer in ontwikkeling is na lastige tijden. Decennia van economische stagnatie hebben gezorgd voor veel achterstallig onderhoud en het zal nog wel de nodige jaren kosten voor alles de toets der kritiek kan doorstaan. Bepaalde delen van het eiland zijn goed ontwikkeld en voorzien van alle gemakken die toeristen zich kunnen wensen, maar er zijn ook regio’s waar de tijd lijkt te hebben stil staan en een moderne kijk op aspecten als infrastructuur en milieu niet zichtbaar is.
Tijd en geld
Tja, zuchtte Grégoire Desforges, de huidige eigenaar van Baglio di Pianetto (en kleinkind van Paolo Marzotto, de oprichter van het domein) toen dit ter sprake kwam. Ja, de wegen zijn slecht, er is overal afval en veel moet worden gerepareerd, gerestaureerd of gerenoveerd. We doen ons best om het te stimuleren, maar het kost tijd, veel tijd en veel geld. Dat dit steeds meer wordt begrepen, gerespecteerd en gevolgd, sterkt ons vertrouwen in onze visie ten aanzien van concrete bijdragen aan zowel sociale als economische aspecten en respect voor het milieu.
Montoni
Fabio Sireci en zijn vrouw Melissa Muller runnen het familiebedrijf Feudo Montoni en hebben geen andere mening. Er is nog veel te doen op Sicilië, vooral ten aanzien van het respect voor de natuur en allerlei historische aspecten. Respect voor de eigen druiven bijvoorbeeld en ‘normale’ wijnen tegen ‘normale’ prijzen. Heel bewust kiezen we voor een bescheiden prijsstelling, we doen niet meer aan de zinloze competitie om de duurste wijn te hebben: het is niet nodig en uiteindelijk is niemand er bij gebaat. Eerlijk duurt het langst en we willen graag eerlijk zijn naar onze klanten, onze werknemers, familie en onszelf… Ook zij zien dat hun kijk op het leven steeds meer wordt gedeeld. Fabio: “Voor ons draait de wereld niet alleen maar om geld, maar om wat we aan échte waarden achterlaten…” Wie de wijnen van Montoni drinkt, zal het snel eens zijn met Fabio en Melissa. Waarom zoveel gedoe? Waarom mag een wijn niet gewoon lekker én lekker betaalbaar zijn?
Druiven
Over lekker gesproken. Persoonlijk ben ik nooit een fan geweest van de introductie van de syrah als druif van de toekomst voor Sicilië. Ook dit jaar heb ik amper wijnen geproefd waarbij het woord ‘lekker’ in mijn bevindingen voorkwam. Technisch oke, maar uiteindelijk met erg weinig toegevoegde waarde. De druiven staan er echter nu eenmaal, dus ook de komende jaren zullen we ze moeten dulden. Veel meer vertrouwen heb ik in vooral de witte druiven, want verschillende caricantes, cataratto’s en grillo’s vond ik erg prettig en blijken ook goed te kunnen ouderen. Ook verschillende droge zibibbo’s konden me bekoren, maar vooral de perricone, nocera en in het bijzonder de frappato lijken een mooie toekomst tegemoet te gaan, zeker als men de druif niet ondergeschikt maakt aan de vinificatie. Met betrekking tot de frappato heeft COS een inspirerende en leidende positie met een fraaie reeks wijnen die uitblinken qua finesse, elegantie en balans. De Nero d’Avola is nog altijd een van de belangrijkste blauwe druiven op het eiland, maar het blijkt lastig om de oude, massieve stijl om te vormen naar meer verteerbare wijnen. Misschien dat het toch vooral een prima druif is voor blends met bijvoorbeeld frappato of perricone. Duca di Salaparuta bewees in 1984 met hun Duca Enrico al dat de druif een wijn beslist op zichzelf kan dragen, maar uitzonderingen zijn er altijd en de op het domein geproefde oudere jaren konden me niet echt overtuigen van hun bewaarpotentieel. Wellicht dat de wisselende ervaringen gebaseerd zijn op de vele biotypen die de Nero d’Avola telt en allemaal een ander karakter hebben. In combinatie met de diverse terroirs die Sicilië rijk is geeft dat aan dat de druif eigenlijk niet over één kam te scheren is.
Etna
Meerdere producenten en collega’s die ik sprak, gaven aan zich ernstige zorgen te maken over hetgeen er momenteel op en rond de Etna gebeurt. De Etna is een soort circus aan het worden dat veel teveel aandacht krijgt, zo is een veel gedeelde mening. Enerzijds gespierde atleten naast elegante jongleurs, anderzijds weinig elegante olifanten die domme kunstjes vertonen en vooral veel teveel clowns. Er is niet alleen veel variatie aan stijlen en kwaliteiten, ook de prijzen lopen sterk uiteen: van € 14,50 tot € 250,00. Dat laatste mag gerust clownesk genoemd worden, ook al zwijmelt een deel van de pers en de markt bij dergelijke wijnen. Het zou fijn zijn als we eerlijk en kritische blijven en niet alles slikken wat marketing of de waan van de dag ons voorschotelt. Opmerkelijk vond ik het feit dat velen weliswaar bang zijn voor hetgeen de mens op de Etna doet, maar dat deze uiterst actieve vulkaan zelf niet als grote bedreiging wordt gezien…
Natuur versus techniek
Van de Etna proefde ik naast hele pure wijnen met de fijne, natuurlijke expressie van de nerello(‘s), helaas ook de nodige wijnen die doen vrezen voor kaalslag onder de kurkeik-bossen. Elegante, loepzuivere wijnen werden afgewisseld met boerse broeders of wijnen met een overdosis vinificatie i.c. hout; wat dat betreft raakten bepaalde wijnen uit mijn ‘graci’… Ook m.b.t. het bewaarpotentieel de nodige verschillen tussen de wijnen en de zelden overeenkomende meningen van de ‘experts’. Ik proefde wijnen die beslist om lucht c.q. tijd vragen, maar ook verschillende die nog maar enkele jaren oud zijn en al erg vermoeid overkomen. De harde zuren in sommige wijnen doen weliswaar vermoeden dat er sprake is van potentieel, maar de nu al uitdrogende tanninestructuur en het verschraalde fruit geven me weinig hoop. De meeste wijnen die ik proefde lijken met een jaar of 5 in de fles het beste te geven, wijnen van 10 jaar of ouder bleken veelal het beste achter zich te hebben gelaten. Een fenomeen overigens dat niet alleen de wijnen van de Etna betreft, maar ook die uit verschillende andere Siciliaanse regio’s.
Favorieten
Meningen verschillen en ook de mijne komt niet altijd overeen met die van collega’s. Universeel respect is er echter voor de wijnen van o.a. Benanti, COS en Tasca met een veel gedeelde interesse in de wijnen van o.a. Terrazze dell’Etna, Girolamo Russo, Planeta en Occhipinti, bij deze laatste vooral onder liefhebbers van ‘natuurlijke’ wijnen. Ook Gulfi is een eigenwijze eend in de bijt; anders dan alle anderen met een eigenwijs ‘love it or hate it’ karakter. Mild zijn mijn reacties waar het de wijnen van ‘belangrijke’ producenten betreft, zoals Donnafugata, Cusumano, Barone di Villagrande, Firriato en Cottanera; ook ik erken ze als betrouwbare en goed gemaakte wijnen, maar ze missen m.i. datgene wat de wijnen van de Etna zo speciaal maken. Pietradolce heeft zichzelf inmiddels buiten elke categorie geplaatst en mag rekenen op veel nationale en internationale interesse en waardering; ze behoren echter niet tot mijn persoonlijke favorieten door iets teveel impressies van herbale of juist gestoofde en boerse tonen in combinatie met nogal wat hout; het is natuurlijk maar een mening…
Wel een plekje in mijn hart hebben Fabio Sireci en zijn vrouw Melissa Muller van Feudo Montoni veroverd. Ze maken namelijk wat ik erg prettig vind en graag promoot; eerlijke, ongekunstelde wijnen met het karakter van de druif en een prima kwaliteit; wijnen waarvan de ‘fles leeg gaat’ en waaraan je niet failliet gaat; wat wil je nog meer als je geen etiketten-drinker bent maar een liefhebber?
