Opvallende producenten:
A’ Vita (Crotone)
Francesco de Franco studeerde oenologie in Conegliano en maakte (samen met zijn vrouw Laura) in 2008 zijn eerste flessen van zijn 8 hectare aan wijngaarden tussen de Ionische zee en het Sila gebergte. Francesco is lid van de Cirò Revolution, de groep producenten die wil aantonen dat de gaglioppo geen hulp van andere druiven nodig heeft voor wijnen op het hoogste kwaliteitsniveau. De wijnbouw is biologisch en in de kelder worden geen moderne technieken gebruikt. Het gebruik van sulfiet wordt ook tot een minimum beperkt. De productie (20-25.000 flessen) bestaat voornamelijk uit rode wijnen van de gaglioppo, maar sinds kort maakt Francesco ook wat rosé en wit. Alleen de riserva (met een weking van 40 dagen) rijpt in houten vaten, voor de andere wijnen blijkt RVS beter.
Arcuri, Sergio (Crotone)
Zijn familie maakt al wijn sinds 1880 in Cirò Marina, maar Sergio startte zijn eigen productie in 2009 in samenwerking met zijn broer en hun moeder. Oude tradities en moderne materialen vullen elkaar aan; zo gebruikt hij nog altijd cementen cuves, een handpers en inheemse gisten, maar is de kelder ook voorzien van roestvrijstalen tanks. Het merendeel van de productie wordt in bulk verkocht, hij bottelt zelf jaarlijks slechts 20.000 flessen.
Calabrese, Giuseppe (Cosenza)
Een garagist in de volledige betekenis van het woord, want hij maakt zijn boutique-wijnen in de garage alias schuur van zijn familie bij Saracena in de heuvels van Pollino in het noorden van Calabrië. De 4 hectare aan wijngaarden worden biologisch onderhouden, geholpen door het vrijwel altijd droge weer en de altijd aanwezige wind die de kans op schimmelvorming tot een minimum beperken. Giuseppe Calabrese koestert zijn veelal gobelet gesnoeide planten, een mix van guarnaccia, zibibbo, malvasia en magliocco dolce. De bodem bestaat voornamelijk uit mariene sedimenten en de kalksteen die ook de vele grotten en uitgravingen in de regio verklaren. De rode tint van de grond wijst op de aanwezigheid van ijzer en daarnaast is het aandeel magnesium hier vrij groot. Met de ondeugende charme die cinematografische piraten kunnen hebben, presenteert hij met veel plezier zijn wijnen die gekenmerkt worden door een natuurlijke benadering. Hij begon ooit aan een landbouwkundige studie, maar de praktijk boeide hem meer dan de theorie. In 2007 nam hij kleine percelen met oude wijnstokken over van zijn oma, om er in 2013 zijn eerste eigen wijnen van te maken. Hij maakt de wijnen vanuit zijn hart en zonder allerlei moderne technische hulpmiddelen. Dat geeft soms een beetje funky of boerse wijnen met hier en daar wat volatiele tonen, maar gelukkig vaker briljante, loepzuivere wijnen, eigenzinnig en karaktervol. Bij het maken van de witte Daipastini Bianco (van guarnaccia) wordt contact met zuurstof niet vermeden, wat de wijn een gecontroleerd oxidatief karakter geeft zoals we ook van bijzondere topwijnen uit andere gebieden kennen. Een specialiteit is zijn Peppina, een Moscato de Saracena, gemaakt naar Romeins recept. Dat betekent o.a. het gebruik van ingedroogde druiven (moscato, guarnaccia en malvasia), het mengen van ingekookte most met vers sap van zibibbo-druiven en een gisting plus weking op de schillen die zeker 6 maanden in beslag neemt. Het resultaat is een unieke wijn; rijk aan aroma’s van karamel, mandarijnen, sinaasappel en gedroogde vruchten; de zoet-zuur-balans is niet anders dan superbe te noemen.
Calabretta (Crotone)
Cataldo Calabretta vulde zijn ervaring in het familiebedrijf aan met een studie aan de universiteit in Milaan en stages in de Colli Piacentini en Lombardije. Als vierde generatie richt ook hij zich op klassieke wijnen uit de regio Cirò Marina met uiteraard de gaglioppo als belangrijkste druif. Als lid van de Cirò Revolution hanteert Cataldo natuurlijke uitgangspunten voor het maken van de wijn, en gaat hij kunstmatige ingrepen in zowel de wijngaard als de kelder uit de weg. Hij koestert de oude cementen tanks in de kelder; naar zijn mening de beste containers voor de rijping van gaglioppo.
Cantina Benvenuto (Vibo Valentia)
Giovanni Benvenuto verhuisde van de Abruzzen naar Calabrië om er in de voetsporen van zijn grootvader te treden. Met alle respect voor de lokale cultuur en natuur werkt Giovanni aan wijnen van autochtone druivenrassen, waaronder malvasia, greco nero, magliocco en…. zibibbo. Cantine Benvenuto is aangesloten bij het Slow Food Presidium “Zibibbo di Pizzo” dat kleine producten ondersteunt bij het herontdekken van oude druivenrassen en traditionele wijnbouw. Giovanni maakt van zijn zibibbo-druiven rond Francavilla Angitola o.a. een droge versie die loepzuiver en buitengewoon aangenaam aromatisch is. Zijn Orange Zibibbo is eveneens zeer puur en schoon met een fraaie fruitexpressie en de vlezige tonen die bij orange-wijnen horen. De wijn ontbreekt het gelukkig aan appelige en afwijkende aroma’s die doorgaans alleen maar op een slechte vinificatie duiden en uitsluitend een heel specifieke doelgroep plezieren.
Cantina Spiriti Ebbri (Cosenza)
Gevestigd in een voormalige bioscoop in Celico maken de vrienden Pierpaolo Greco, Damiano Mele en Michele Scrivano sinds 2011 op gepassioneerde wijze een 7-tal wijnen, in totaal echter slechts ongeveer 20.000 flessen. Hun benadering is duurzaam, biologisch en authentiek met speciale aandacht voor allerlei blends, opgevoed in een mix van barriques en tonneaux, zowel van Frans, Amerikaans en Hongaars eikenhout als acaciahout.
Cantine di Luca (Crotone)
Vincenzo de Luca maakt sinds 1994 kwaliteitswijnen van autochtone druivenrassen in de heuvels bij Cirò. Van 10 ha aan eigen wijngaarden met gaglioppio en greco bianco maakt hij samen met oenoloog Giuseppe Lioti zuivere, simpele biologische wijnen voor iedereen en alledag.
Caparra & Siciliani (Crotone)
In 1963 gevestigd door de twee families en momenteel goed voor een productie van zo’n 31.000 hl. De druiven komen van ruim 200 hectare aan wijngaarden die in bezit zijn van bij hen aangesloten leden in het Cirò en Cirò Classico-district. Het assortiment heeft een mooie reputatie, bevestigd door diverse onderscheidingen.
Ceraudo (Crotone)
De van origine Albanese Roberto Ceraudo bezit zo’n 60 hectare aan land in de gemeente Strongoli Marina bij Crotone, waarvan er 20 zijn beplant met allerlei druivenrassen. Ceraudo werkt biologisch en maakt in samenwerking met oenoloog Fabrizio Ciuffoli modern gestileerde wijnen met een uitstekende reputatie van o.a. mantonica, pecorello, greco bianco en chardonnay, naast magliocco, gaglioppo, greco nero en wat cabernet sauvignon. Roberto Cerauda wordt bijgestaan door zijn kinderen, waarvan Giuseppe zich richt op de productie van de wijnen, Susy administratie en sales voor haar rekening neemt en Caterina (hoewel afgestudeerd oenoloog) het management van hun met een Michelin-ster bekroonde restaurant Dattilo verzorgt.
Cote di Franze (Crotone)
Vincenzo en Francesco Scilanga namen enkele jaren geleden de taken over van vader Quintino en sloten zich aan bij de Cirò Revolution. De familie stamt af van de in 1701 geboren Vincenzo Scilanga wiens nazaten diverse bedrijven in de regio bezitten. Cote di Franze beschikt over 9 hectare aan kleine, eigen wijngaarden verspreid over een ongerept gebied met uitzicht op de Ionische Zee. Een natuurlijke benadering van het werk in zowel de wijngaarden als de kelder kenmerkt de filosofie van de gebroeders Scilanga. Naast gaglioppo en greco bianco, heeft men ook kleine hoeveelheden magliocco canino, lacrima, prunesta, santa severina en colorino.
Crisera (Reggio Calabria)
Het familiebedrijf Casa Vinicola Criserà startte aan het eind van de 19e eeuw en zet zich nog altijd in voor de authentieke waarden die Calabrië kenmerken, maar dan met de kennis en ervaring die ons anno 2020 ter beschikking staan. Ook daarom worden de wijnen nationaal en internationaal geprezen.
Ferrocinto (Cosenza)
Samen met zusterbedrijven Cerzitello en Sante Venere onderdeel van de grote coöperatie Agroverde en al sinds 1658 actief, maar eigenlijk pas recentelijk als modern wijnhuis in bedrijf na het aanplanten van nieuwe wijngaarden m.i.v. 2000 en de bouw van een nieuw productiecomplex in 2007. De in totaal 120 ha aan wijngaarden liggen verspreid in de regio rond de gemeente Castrovillari, in de provincie Cosenza. De hoogte varieert van 150 en 600 meter en zeker 60% van de aanplant komt voor rekening van autochtone Calabrische druivenrassen (zoals magliocco dolce en canino, Calabrese, greco bianco en montonico), aangevuld met o.a. aglianico, cabernet sauvignon, chardonnay, merlot, sauvignon en muscat. De wijnen zijn modern gestileerd, waarbij techniek (o.a. hout) een belangrijke rol speelt. Gezien de investeringen, het potentieel en de relatief korte tijd dat het bedrijf bestaat, mag nog veel meer verwacht worden van Ferrocinto in de nabije toekomst.
Feudo dei Sanseverino (Cosenza)
Bij Feudo dei Sanseverino in Saracena koestert men de geschiedenis en tradities van Calabrië en werkt men daarom uitsluitend met autochtone druivenrassen als de gaglioppo, malvasia, greco bianco en aglianico. De wijnen zijn echter op een moderne leest geschoeid; aanlengen met zeewater zoals in de oudheid is gelukkig niet meer nodig….
Ippolito 1845 (Crotone)
Bekende producent met een breed en degelijk assortiment met modern gestileerde wijnen die regelmatig mooie beoordelingen krijgen in binnen- en buitenland. Vicenzo Ippolito richtte het bedrijf op in 1845, maar het was zijn neef Vicenzo die in 1930 voor het eerst een Cirò bottelde en op de markt bracht. Zo’n veertig jaar daarna moderniseren de gebroeders Antonio en Salvatore Ippolito het bedrijf en sindsdien dient het als voorbeeld voor velen in de regio. Ook namens de vijfde generatie koesteren de neven Gianluca, Paolo en Vincenzo Ippolito de druivenrassen gaglioppo, greco bianco, calabrese, pecorello en greco nero, allen biologisch geteeld.
L’Acino (Consenza)
Dino Briglio Nigro en zijn team maken fraaie wijnen van- of met o.a. malvasia, magliocco.
Librandi (Crotone)
Met een productie van zo’n 2,5 miljoen flessen behoort Librandi tot de belangrijkste spelers in de regio. Daarnaast hebben zij ervoor gezorgd dat Calabrië ook wereldwijd bekendheid en erkenning kreeg, mede dankzij het baanbrekende onderzoek naar autochtone druivenrassen dat in 1993 startte dankzij welkome EU-subsidies. Rafaelle Librandi vertegenwoordigt de vierde generatie van het familiebedrijf en is momenteel ook president van het Consorzio vino Doc Cirò e Melissa. Ik leerde de wijnen van Librandi eeuwen geleden kennen (tenminste, zo voelt het) via Ercole Gaetano, eigenaar van Ristorante Piccola Italia in Dordrecht. Ercole kende Nicodemo Librandi uit zijn geboortestreek en importeerde de wijnen al voor ze echt bekend werden. In die tijd kostten de wijnen amper iets, terwijl de kwaliteit erg netjes was; een prettige combinatie. De Duca Sanfelice (hun Cirò Riserva) was een persoonlijke favoriet van me en ik kan me nog goed herinneren dat een behoorlijke hoeveelheid flessen ook richting andere restaurants ging, inclusief topzaken zoals Mario’s in Neck en ‘Da Roberto’ van Roberto de Luca in Den Haag. De Duca Sanfelice gebruikte ik ook meerdere keren tijdens mijn les Italië van de opleiding Vinoloog van de Wijnacademie. Enerzijds is de wijn een perfect voorbeeld van een warmbloedige Zuid-Italiaanse wijn, anderzijds het bewijs dat voor een Riserva niet altijd een houtopvoeding vereist is, een hardnekkig misverstand en vrijwel overal verkeerd uitgelegd. Het assortiment van Librandi is evenwichtig, modern gestileerd en heel betrouwbaar op een gemiddeld tot goed niveau. Ik mag heel graag genieten van de witte Efeso, de klassieker Duca Sanfelice en de Magno Megonio die de herrijzenis van de magliocco-druif inleidde. In 1988 bracht Librandi de Gravello op de markt, een blend van gaglioppo met cabernet sauvignon en opgevoed in barriques; destijds een (voor Calabrië) revolutionaire wijn. De wijn bevestigde de leidinggevende positie van het wijnhuis in de regio, met hun onderzoek naar zowel de mogelijkheden van autochtone als internationale druivenrassen én de toepassing van zowel een traditionele- als moderne vinificatie.
Linardi (Crotone)
De gaglioppo staat centraal bij dit wijnhuis en wordt o.a. gebruikt voor een rosé, de witte Galiò (eerste oogst 1992) en de Cirò Rosso Superiore. De 1991 Cirò Rosso Riserva bevestigde het bewaarpotentieel van de wijnen.
Magna Graecia (Cosenza)
Vincenzo Granata bezit zo’n 30 hectare aan wijngaarden in Spezzano (350 m) en Frascineto (500 m) met lokale druivenrassen zoals de pecorello, magliocco dolce en guarnaccia nera, naast wat chardonnay en merlot.
Maradei (Cosenza)
Vittoria Maradei heeft, samen met haar man Enzo en vier dochters, de oude familietraditie opgepakt en maakt weer wijnen zoals vorige generaties dat deden. De vijf hectare aan (soms zeer oude) wijngaarden liggen verspreid tussen de gemeenten Saracena, Firmo en Lungro en worden sinds 2014 biodynamisch onderhouden in samenwerking met Dr. Michele Lorenzetti. De dagelijkse leiding is momenteel in handen van Gina Bavasso (1985) van wie wordt gezegd dat ze in de eerste jaren vooral mooie azijn maakte, om vanaf 2015 echter zeer geslaagde wijnen te produceren. De gebruikte druiven zijn de guarnaccia, malvasia (wit en zwart), magliocco dolce en moscato. In de kelder een mix van roestvrijstalen tanks, houten vaten en anfora’s.
Odoardi
Geweldige wijnen met een mondiaal karakter, maar ik heb begrepen dat er in dit familiebedrijf de nodige problemen zijn, waardoor de productie en/of verkoop enige tijd geleden stil kwam te liggen. Nadere gegevens ontbreken en nieuwe oogstjaren bleken niet te vinden. Jammer, want de wijnen maakten een uitstekende indruk.
Pirito (Crotone)
Rocco Pirito en Francesco Fezzigna maken interessante wijnen van hun wijngaarden met hun rode, zanderige, kleiachtige bodem in de DOP’s Cirò en Melissa met een hoofdrol voor de gaglioppo.
Serracavallo (Cosenza)
Demetrio Stancati plantte in 1995 in eerste instantie Franse druivenrassen aan, primair om de aandacht van journalisten te vestigen op zijn domein in de onbekende regio op de flanken van het Sila gebergte. Ondanks de aandacht voor o.a. cabernet sauvginon, behoort zijn magliocco dolce inmiddels tot zijn beste wijnen.
Tenuta del Conte (Crotone)
Mariangela Parrilla maakt sinds 2010 deel uit van de Cirò Revolution en past in de wijngaard (15 ha) uitsluitend biologische praktijken toe. Ook in de kelder overheerst een ‘natuurlijke’ benadering, inclusief spontane gisting, minimaal gebruik van sulfiet etc. Traditiegetrouw wordt er geen hout gebruikt, alleen containers van staal, glasvezel en beton voor wijnen van greco bianco en gaglioppo.
Terre del Gufo (Cosenza)
Eugenio Muzzillo maakt sinds 2008 van zijn 5 ha aan wijngaarden op 500 meter hoogte 5 wijnen met een totale productie van circa 18.000 flessen. Vooral zijn magliocco dolce toont het potentieel van zowel de druif als de streek en deze wijnmaker. Ook bijzonder zijn de Alysso van de aromatische vujnu-druif en zijn Donnici, de subregio van de Terre di Cosenza DOC, waarvan hij één van de weinige producenten is.
Terre di Balbia (Cosenza)
In 2001 gestart door Gianni Venica (bekend van Venica & Venica in Friuli) en Silvio Caputo een Californische wijnimporteur, maar geboren in Calabrië. Na positieve adviezen van wijnmaker Gianfranco Fino (uit Salento) nam Giuseppe Chiappetta het bedrijf over in 2014 en maakt hij er samen met zijn broer Nicola en zonen Marco en Luca verschillende biologische wijnen.
Andere interessante wijnhuizen:
Fezzigna (Crotone)
Dell’Aquila (Crotone)
Malaspina (Reggio Calabria)
Marini (Cosenza)
Statti (Catanzaro)