Fred Nijhuis

Your favorite Dutch wine writer

NCS werkt graag samen met:

Afscheid van 2021, welkom 2022...

Laatste deel over ontwikkelingen in de wijnwereld.

2021 is bijna voorbij, 2022 staat voor de deur en een ieder is benieuwd naar wat dit jaar gaat brengen, de verwachtingen zijn in ieder geval hoog gespannen. Ook de wijnwereld heeft veel te verduren gehad de laatste twee jaar en we kijken hoopvol uit naar ‘normale’ tijden. Of dat een oud of nieuw ‘normaal’ gaat worden zullen we moeten afwachten, rekening houdend met het feit dat niets ooit hetzelfde blijft. Zelf kijk ik met gemengde gevoelens terug op 2021, want dankzij of ondanks Corona was dit mijn beste jaar tot nu toe. Veel dank aan grote schare trouwe workshoppers, de Verenigde Vinologen Nederland, de Wijnacademie, het Nederlands Gilde van Sommeliers, het Nederlands Wijngilde, de deelnemers, partners en vrienden van het NK Blindproeven (het CONCOURS LE VIN EN DIRECT) en allerlei producenten, importeurs, consortia en PR-bureaus waaronder I Vini del Piemonte.

Wijn nu en straks, deel 4 
Eerder dit jaar keek ik in 3 delen terug en vooruit op de ontwikkelingen in de wondere wijnwereld, met speciale aandacht voor de nieuwe generatie wijndrinkers, zij die wijn, prijzen, luxe en milieu op een andere, geheel eigen wijze benaderen. 

In dit laatste deel allereerst een overzicht (hier en daar van commentaar voorzien) van meningen over 2022 die ik de afgelopen dagen en weken voorbij zag komen in allerlei publicaties.

Deel 4 wordt tenslotte afgesloten met de resultaten van reacties op diverse stellingen die ik eerder dit jaar poneerde; sommige voor de hand liggend, andere speculatief en enkele zelfs controversieel, maar allemaal gebaseerd op de aspecten die in de vorige 3 delen werden belicht, zoals veranderende EU-regels, aangepaste wetgeving t.a.v. reclame, kortingen etc. etc. Ik legde ze voor aan vooraanstaande professionals waaronder de meest invloedrijke publicisten, influencers, importeurs, sommeliers en vertegenwoordigers van belangrijke brancheorganisaties in Nederland en was bijzondere blij met de vele reacties.

Deel 1

Meningen over de ontwikkeling van de wijnwereld in Nederland

Deel 3

Meningen van de jongste generatie consumenten

2022
In verschillende publicaties van allerlei media spraken diverse professionals zich uit over hetgeen ze verwachten in 2022. Onder de meningen verschillende voor de hand liggende, naïeve of vermakelijke, omdat ze vooral lijken te zijn ingegeven door ‘wishful thinking’ of ‘self fulfilling prophecies’. Met name de traditionele handel blijkt nog altijd redelijk wat boter op het hoofd te hebben en hun ‘dromen’ worden door anderen duidelijk tegengesproken. Waar twee importeurs, die tamelijk desperaat overkomen in een poging om hun Champagnehuizen te promoten en dus vasthouden aan de opkomst van merk-Champagnes, zijn anderen van mening dat Champagne juist steeds meer terrein moet prijsgeven ten gunste van andere mousserende wijnen (of kleinere Champagne-huizen). Zelfs Lambrusco wordt genoemd als opkomend alternatief en dat zie ik heel graag gebeuren! Opvallend vind ik nog altijd het gebrek aan relevante, scherpe, goed onderbouwde meningen van de pers. De pers lijkt meer op PR-organisaties gericht op de door hen zelf georganiseerde evenementen en andere commerciële belangen dan op objectieve en kritische berichtgeving, bedoeld om de  consument te informeren en waarschuwen of behoeden voor misstanden. 

Medeleven
Het medeleven van de handel met de horeca van een onderzoek onder importeurs door Misset Horeca leverde (niet alleen bij mij) naast begrip en respect ook wat argwaan op, gebaseerd op de tegenstrijdige belangen van liefdadigheid en handel. De grens tussen een restaurantbezoeker als ‘gast’ of ‘klant’ is niet altijd duidelijk en die tussen een restaurant als gewaardeerde ‘horecapartner’ of noodzakelijke afzetentiteit evenmin. Natuurlijk, de klant in een restaurant voelt zich graag gast en een restaurant wordt liever seriéus genomen als partner dan serieus genómen als klant, maar we moeten waken dat het medeleven niet meer is dan het gebruik van mooie woorden. Advies, steun en relatiebeheer worden weliswaar vaak genoemd, maar lijken soms meer op krampachtige pogingen de restaurateur als geïnfecteerde patiënt koste wat kost in leven te houden en het onvermogen om adequaat te reageren op niet te vermijden veranderingen in de markt.

Geloof versus realisme
Uitingen ten aanzien van nóg meer klantgericht werken, specialisme, typiciteit, vergeten druivenrassen, of juist bekende druiven uit onbekende wijnlanden of -streken leveren ook de nodige tegenstrijdige argumenten op, in dit geval met meningen van importeurs die heilig geloven in een sterke positie en kwaliteit van merkwijnen. Je mag je rustig afvragen of we blij moeten zijn met nog meer pinot grigio of dat de grote labels wel willen en kunnen voorzien in de toenemende vraag naar betere en vooral andere wijnen in de horeca.

Duurder versus beter 
Ook over de verwachting (wens) dat de consument zal kiezen voor duurdere wijnen bestaat de nodige discussie. Gerechtvaardigd is de vraag of het hier echt ándere, bétere wijnen betreft en niet gewoon een verhoogde marge. Recente bezoeken aan de horeca doen vooral vermoeden dat het tweede eerder de realiteit is, zeker waar het merkwijnen betreft. Het is interessanter om te zien hoe hulpmiddelen als Coravin worden ingezet om de gast in restaurants te kunnen voorzien van bijzondere, zeldzame, betere en duurdere wijnen per glas. Je kunnen onderscheiden met unieke wijnen is en blijft heel belangrijk en dat kan met dit soort wijnen beter dan een merkwijn die je overal kunt kopen.

Minder versus meer
Over de vraag naar wijnen met minder alcohol bestaan eveneens veel verschillende inzichten, een deel ingegeven door eigenbelang. Importeurs zonder laag-alcoholische wijnen in hun assortiment voorzien een stabilisatie of daling van de vraag, anderen zien juist een toenemende interesse. Vergelijkbare tegenstellingen zien we ook t.a.v. klassieke wijnen uit traditionele wijnlanden en -streken of juist allerlei alternatieve. Een toenemende interesse in Bourgogne wordt voorspeld, maar wie de explosieve prijsstijgingen ziet, mag zich rustig afvragen of deze wijnen nu wel écht zoveel meer verkocht gaan worden.   

Bio en zo
Wel ziet vrijwel iedereen een groeiende aandeel bio-wijnen, zeker bij de jongere consument en aansluitend op de vaste plaats van ‘plant based’ gerechten waar bio-wijnen vaak fraai bij passen. Dat Forbes voorspelt dat oranje wijn dé trend van 2022 wordt is grappig en de populariteit van “Funky orange” is ook begrijpelijk, maar het is en blijft een nicheproduct; de productie is domweg te klein en de smaak te specifiek voor een nationale (of wereldwijde) trend. Breder is het geloof in Nederlandse wijnen, waarvan de kwaliteit de laatste jaren gelukkig enorm is gestegen. Het wachten is op wat meer productie (met behoud van de toegenomen kwaliteit uiteraard), want het aanbod blijft gering. Maar het is fijn om te zien dat steeds meer restaurants vertrouwen in ‘onze eigen wijnen’.

Tegenstrijdig
Dat de wens de vader is van vele voorspellingen blijkt ook uit tegenstrijdige meningen van importeurs die juist wel of beslist niet zijn gespecialiseerd in wijnen uit minder bekende landen en streken. Ook daar geldt dat het aanbod te beperkt is om van een echte trend te kunnen spreken. Prima zo’n blanc de noir van grolleau uit de Ardèche, een Loazzolo DOC, Noble Joué AOC of BOB Ambt Delden, maar die zullen de omzet van een wijnhandel of restaurant niet echt gaan dragen, ook al zie ik dit soort wijnen persoonlijke liever dan meer merkwijnen. Ook de verwachting dat de markt meer monocépages gaat vragen lijkt me ingegeven door de wens van grote merken; we zullen het zien.

Wijnkaart
Hoe de wijnkaart er in 2022 uit zal zien is lastig te voorspellen. Het aanbod wordt waarschijnlijk eerder kleiner en dieper dan breder en wijn zal in toenemende maten moeten concurreren met speciaalbieren, thee, koffie en non-alcoholische dranken, al dan niet gefermenteerd. Mogelijk stijgt de  kwaliteit op de (kleinere) kaart en gaat deze vaker met de seizoenen mee. Directe verkoop van wijnen van de wijnkaart voor thuisgebruik door de gast is sterk toegenomen en zal waarschijnlijk alleen maar toenemen, goed voor een betere omzetsnelheid van ‘kelderdochters’, maar een bedreiging voor het aanbod mooi gerijpte wijnen. Persoonlijk verwacht ik een toename van de verkoop van wijn in combinatie met bezorgmaaltijden, vooral die verzorgd door de betere restaurants.

Sommeliers
Er is nog veel te ontdekken in de wijnwereld en daarmee komen we op een lastig onderwerp; de sommelier in 2022. Diverse toppers hebben de horeca (al dan niet noodgedwongen) verlaten en hebben emplooi gevonden in de handel. Of ze daar net zo vooruitstrevend kunnen zijn is nog te bezien, en minstens zo relevant is de vraag of ze net zo goed wijnen kunnen verkopen als inkopen. De praktijk heeft aangetoond dat niet elke sommelier daarin even succesvol is. Het feit dat het aantal zzp-ers onder de sommeliers toeneemt is niet direct uit luxe geboren en dat baart zorgen. Het investeren in kennis en ervaring als kleine zelfstandige vergt een heel andere benadering dan gebruik te kunnen maken van de faciliteiten van een grotere organisatie. Gelukkig kan/zal het Nederlands Gilde van Sommeliers daar een belangrijke rol in blijven spelen.

Prijzen
Wat de prijzen in 2022 gaan doen is een hoofdstuk apart. Prijzen in de supermarkt zijn aan sterke veranderingen onderhevig, voor een belangrijk deel ingegeven door de nieuwe wet die meer dan 25 % korting verbiedt. Ronald de Groot van Perswijn wijdde er enige tijd geleden de nodige aandacht aan. Hij stelde vast dat de Nederlandse consument verslaafd is aan acties, zelfs als die worden gepresenteerd als ‘gewoon de laagste prijs’. Terecht vroeg de Groot zich af wat nu de échte prijs van een fles wijn is. 

Iedereen die een beetje verstand heeft van marketing en zakendoen, weet dat prijs een illusie is. Soms is de prijs niet laag genoeg, soms niet hoog genoeg, niet zelden doet de prijs er helemaal niet toe en minstens zo vaak  is de prijs afgestemd op gedrag van de consument zonder een directe relatie met de kostprijs. Marges, rendement of verwachtingen en imago blijken meestal veel belangrijker. De Groot geeft in zijn overpeinzingen niet voor niets aan dat de prijs vaak een vorm van volksverlakkerij is, omdat een ‘normale’ prijs eigenlijk puur fictief is. Kijk de aanbiedingen er maar op na; de normale prijs van voor 1 juli 2021 is na deze datum ineens heel anders en stellen de werkelijk waarde van prijzen en kortingen in een heel ander daglicht.

Online
Uit alle berichten blijkt dat de meningen, verwachtingen en inzichten meestal erg sterk van elkaar verschillen. Waar iedereen het over eens is, is dat ‘online is here to stay’ of het nu proeverijen, adviezen, events, podcasts, trainingen, presentaties of aanbiedingen betreft. Het aanbod, de inhoud en de kwaliteit laat nog veel te wensen over (schaf bijvoorbeeld voor een gesprek met meer personen iets meer dan 1 microfoon aan…), maar het is een trend die ik met veel genoegen en vertrouwen tegemoet zien. Het brengt de wondere wereld bij iedereen thuis en dat biedt veel mogelijkheden voor meer kennis, ervaring en… plezier!

Reacties van (bijna 40) Nederlandse wijnprofessionals op stellingen, vragen en verwachtingen t.a.v. de toekomst van wijn in Nederland.

Hoe snel verwacht je substantiële verschuivingen van traditionele handel via importeurs naar directe handel tussen producenten en eindgebruikers?

Wat wordt het aandeel van alcoholvrije producten t.o.v. bestaande alcoholhoudende producten in de handel de komende 5 jaar?          

Hoe zal het grootwinkelbedrijf reageren op een verbod van alcohol in supermarkten? 

Hoe zal de detailhandel reageren op een verbod van alcohol in supermarkten?

Welk effect verwacht je n.a.v. het vermelden van caloriewaarden op wijnetiketten, qua productie:        

Welk effect verwacht je n.a.v. het vermelden van caloriewaarden op wijnetiketten qua promotie:

Wat voor effect zullen grote waarschuwingen (op etiketten) t.a.v. gezondheidsschade hebben?              

Wat voor effect verwacht je als reclame-uitingen voor wijn worden verboden?

Wat voor effect heeft een neutrale verpakkingen op de verkoop?        

Op welke wijze kunnen producenten zich blijven onderscheiden als neutrale verpakkingen verplicht worden?

Wat verwacht je t.a.v. de prijsstelling van wijnen in het grootwinkelbedrijf als er geen 1+1 acties meer aangeboden mogen worden.    

Hoe groot acht je de kans dat milieu-gerelateerde maatregelen (zoals het extra belasten van minder duurzame methoden) binnen 10 jaar ingevoerd worden? 

Welke verschuivingen in de wijnwereld verwacht je ten gevolge van dergelijke maatregelen?    

Wie deden er mee?

 

Rest me nog een ieder twee keer zoveel te wensen als jullie mij wensen voor 2022 ;-)

Spread the word