Fred – Pagina 33 – Fred Nijhuis

Saved by Coravin, sessie 3

11 augustus 202011 augustus 2020

Saved by Coravin: Sartarelli, Tenuta Alzatura en Il Borro

Wijnen, geproefd door een panel met zowel particuliere als professionele liefhebbers, mede mogelijk gemaakt door Coravin, het bewaarsysteem dat flessen wijn in optimale conditie houdt.

PROEVEN…

Eén mening is maar één mening en het zijn juist andere meningen die meer reliëf en waarde geven aan beoordelingen. Op dit moment is het nog altijd ‘wat lastiger’ om samen te proeven en daarom zocht ik naar een manier om wijnen toch door meerdere mensen te laten proeven.

Coravin bleek de ideale oplossing te hebben: hét systeem dat het mogelijk maakt om 1 fles door meerdere mensen op meerdere momenten te laten proeven zonder dat er sprake is van direct contact tussen die proevers of verlies aan kwaliteit van de wijn. Saved by Coravin dus!

Vier proevers, 2 dames en 2 heren waaronder een particuliere liefhebber, een importeur, een detaillist en iemand uit de horeca, geven hun puur persoonlijke mening en ik vul hun bevindingen (zonodig) aan met mijn visie op de wijn.

De wijnen ontvang ik zowel direct van producenten als via importeurs en voor geen van de wijnen wordt een vergoeding betaald om ze te proeven. Evenmin ben ik betrokken bij de handel in de geproefde wijnen; ik ben nu eenmaal zelfstandig en onafhankelijk.

Deze serie wijnen werd in juli 2020 geproefd en leverde de volgende resultaten op.

SARTARELLI
Een begrip, zo mag je Sartarelli beslist noemen. Bijna 50 jaar geleden besloot Ferruccio Sartarelli Verdicchio’s te maken op het hoogst mogelijke kwaliteitsniveau. Waar veel collega’s zich specialiseerden in wijnen voor alledaags drinkplezier, koos Sartarelli voor een juist niet alledaagse aanpak; wijnen met zowel lengte als diepgang en een mooi gastronomisch vermogen.

De 55 hectaren aan wijngaarden met uitsluitend Verdicchio in Poggio San Marcello nabij de Esino rivier leveren druiven op voor 5 totaal verschillende wijnen, ook al worden ze van dezelfde druif gemaakt. Sartarelli werkt duurzaam en ‘natuurlijk’ en is RINA AGROQ gecertificeerd. De Coravin proevers maakten kennis met alle wijnen en waren vrijwel unaniem in hun oordeel.

Sartarelli Brut
100% Verdicchio, Vino Spumante Brut, metodo Martinotti/Italiano
In zowel neus als mond aroma’s van wit fruit (zoete appel en peer) en bloesem; qua smaak mooi droog, vriendelijk en zacht met de juiste balans en spanning en een correcte lengte; een ongecompliceerd lekker glas wijn. Prijsindicatie: € 21,00

Sartarelli Classico, Verdicchio dei Castelli di Jesi Classico DOC, 2019
Een gewaardeerde klassieker die in veel restaurants geserveerd wordt, ook als huiswijn. Het panel was over het algemeen tevreden over deze wijn die fris en vullend genoeg is om op te vallen in de oceaan met wijnen op hetzelfde bescheiden prijsniveau. Sommigen vonden het zoetje opvallend in de wijn, anderen juist de zuren. De balans is naar mijn mening prima in orde, maar voorkeuren variëren nu eenmaal. Prijsindicatie: € 10,00

Tralivio, Verdicchio dei Castelli di Jesi Classico Superiore DOC, 2018
Een wijn die meermaals geprezen is (en wordt) in nationale en internationale wijnbladen en zijn kwaliteiten werden ook door de Coravin proevers direct herkend. Breed, sappig en vullend, maar ook aangenaam droog met veel energie en doorzettingsvermogen. Een wijn die het in de gastronomie zeer goed doet, universeel inzetbaar is en niemand zal teleurstellen. In alle opzichten een aanrader.
Prijsindicatie: € 13,60

Balciana, Verdicchio dei Castelli di Jesi Classico Superiore DOC, 2017
Compleet andere stijl; veel kleur, zeer rijk in geur en smaak, het gevolg van een strenge selectie en late oogst. De overweldigende aroma’s doen een houtopvoeding vermoeden (vanille, honing), maar de wijn vergist en oudert uitsluitend in RVS. De wijn is zeer geconcentreerd en specifiek en die extremen leveren wisselende commentaren op, maar een ieder is het er mee eens dat deze wijn (met ‘genoeg’ alcohol) om eten vraagt. Lijkt (niet alleen) mij erg prettig bij gegrilde kreeft 😉
Prijsindicatie: € 27,60

Sartarelli Passito, Verdicchio dei Castelli di Jesi Passito DOC, 2016
Laat geoogste trossen die bovendien nog eens een maand te drogen worden gelegd. Na een gisting van 35-40 dagen rijpt de wijn in RVS tot de botteling.
De aroma’s deden denken aan bepaalde sherry’s met veel impressies van noten en gedroogd fruit. Enkele proevers vertrouwden de conditie van de wijn niet en daarom werd ook een tweede fles geopend. Deze toonde zich frisser, maar vertoonde ook oxidatieve eigenschappen, maar geen geoxideerde. Ik genoot van de tonen die we ook in mooie sherry’s zo waarderen; wat zilt, jodium, noten en een kruidige toets van verse salie en wat drop. Het zoet in de wijn is aanwezig, maar ingetogen en in balans met de fijne zuren. Een delicate zoete wijn dus.
Prijsindicatie: € 21,80

Importeur: Douwe Walinga Hilversum

TENUTA ALZATURA
Net als andere gerenommeerde wijnfamilies, bezit de familie Cecchi wijndomeinen in verschillende delen van Italië. Zo’n dertig jaar geleden waren ze één van de eerste wijnhuizen zich vanuit Toscane in Umbrië vestigden om daar hun visie op de terroir en druiven van Montefalco te ontplooien. Als historisch wijnbedrijf uit Toscane waren ze natuurlijk bekend met de sangiovese, maar het fenomeen sagrantino was nieuw voor ze. Deze lastige druif levert dito wijnen op als je het werk in de wijngaard en kelder niet goed beheerst en het was dan ook een mooie uitdaging om het noeste karakter van de sagrantino om te buigen naar ‘drinkbare’ wijnen en het potentieel van de Trebbiano Spoletino te ontdekken. Hoewel de wijnen niet een ieders lieveling bleken, werden de kwaliteiten wel degelijk herkend, zeker gezien hun inzetbaarheid aan tafel.

Aria di Casa, Montefalco Bianco DOC, 2018
De opvoeding in tonneaux is duidelijk te merken en zorgt dat de wijn veel mensen aanspreekt, maar anderen juist weer niet. De frisse zuurgraad compenseert de rijke invloed van het hout en zorgt voor een goede spanning. De afdronk is breed en schoon; heel duidelijk een wijn voor rijke gerechten met vis en wit vlees.

Montefalco Rosso DOC, 2017
De rode blend uit Montefalco, waarbij de sagrantino structuur geeft, sangiovese spanning en merlot voor een zekere soeplesse zorgt. De wijn is inderdaad een stuk soepeler dan de Montefalco sagrantino, waarbij de tannine van zowel de sagrantino als de sangiovese duidelijk aanwezig blijven. Het panel was over het algemeen tevreden over deze wijn, mede dankzij de juiste balans tussen fruit, hout en zuren. Tannine werd geproefd, maar niet iets wat een probleem is bij een mooi stukje vlees of gegrilde groenten. Ook het redelijk hoge alcoholpercentage staat de doordrinkbaarheid niet in de weg. Prijsindicatie: € 10-12,50

Montefalco Sagrantino DOCG, 2013
Veel evolutie in zowel kleur, geur als smaak en in diverse opzichten een stevig glas wijn dat het panel het liefst aan tafel zou drinken. Persoonlijk had ik de wijn iets jeugdiger willen hebben, maar dat zegt meer over het oogstjaar dan over de wijn in het algemeen. Karaktervol is hij beslist en ja, van dat karakter moet je wel houden. Prijsindicatie: € 25,00

Importeur: nog geen
Andere wijnen van Cecchi zijn te koop bij de Sligro

IL BORRO
De in Toscane gevestigde familie Ferragamo is tegenwoordig niet alleen bekend om hun aandeel in de mode, maar ook om hun invloed in de wijnwereld. Massimo Ferragamo vestigde in 2003 het prestigieuze wine-resort Castiglion del Bosco in de regio Montalcino en in 1993 legde zijn broer Ferruccio Ferragamo de basis voor Il Borro, een vergelijkbaar domein bij Arezzo.

Huidig manager van Il Borro is Salvatore Ferragamo, zoon van Ferruccio, en onlangs was hij gastheer van een ‘Zoom meeting’ in samenwerking met Eleanor Wine Academy. Ferragamo verhaalde over het 1500 hectare grote domein, de samenwerking met top-consultant Stefano Chioccioli en de filosofie achter de wijnen om vervolgens samen met diverse wijnschrijvers de wijnen te proeven.

Een groot domein zoals Il Borro kent uiteraard diverse bodemtypes waarop diverse druivenrassen zoals chardonnay, sangiovese, cabernet sauvignon en syrah zijn aangeplant. Het Coravin panel werd gevraagd drie van de vier wijnen te proeven, de Bolle di Borro, Metodo Classico Brut, 2013 proefde ik met twee anderen.

Bolle di Borro, Metodo Classico Brut, 2013
100% Sangiovese, 60 maanden sur lie
Pas het tweede oogstjaar van deze wijn, maar al zeer geslaagd en buitengewoon interessant. De zachtroze kleur laat enige ontwikkeling zien, zoals ook de geur de nodige evolutie aangeeft. Aroma’s van uiencompote en ingemaakt rood fruit overheersen en worden aangevuld met impressies van toost en frambozenlikeur. De smaak is vlezig, fris en opwekkend en zeer mondvullend, waarbij het karakter van de sangiovese herkenbaar is. De wijn toont zich een sappige, smaakvolle eetwijn met een heerlijk eigenwijs karakter. Beslist aanbevelingswaardig, een parel voor sommeliers die graag ‘buiten de lijntjes kleuren’. Prijsindicatie: € 55,00

Lamelle, Il Borro, Toscana IGT, 2019
100% Chardonnay, wel 60 dagen contact met de lie, geen houtinbreng, uitsluitend RVS.
Het panel achtte de wijn correct, niet al te ingewikkeld, maar aangenaam voor algemeen gebruik aan tafel. Eerlijk en goed gemaakt, zonder hele uitzonderlijke eigenschappen, maar wel goed chardonnay getypeerd. Langdurig contact met de lie heeft de wijn extra structuur en aroma’s van rijp, geel en exotisch fruit meegegeven. Prijsindicatie: € 25,00

Petruna, Sangiovese in Anfora, Toscana IGT, 2017
100% Sangiovese van wijngaard Casa al Coltro, op 350 meter hoogte, 4500 pl/ha.
Gisting en lagering van 12 maanden in anfora’s.
De mousserende sangiovese is erg leuk en dat geldt ook voor deze wijn. Het proefpanel had een goed gevoel bij de wijn, waarbij zijn specifieke karakter echter niet voor iedereen gemakkelijk te gebruiken is. De wijn vergt wat fantasie, durf en aangepaste gerechten, momenten of gezelschap. Geen allemansvriend voor elk moment dus, maar een bijzondere wijn met een zeer lichte kleur, wat CO2, fijn rood fruit (veel besjes), wat drop en een ingetogen, schone, rijpe en fijne tanninestructuur. Loepzuiver, lekker eigenwijs en goed doordrinkbaar. Een aanrader, zeker voor hen die gecharmeerd zijn van een vin nature stijl. Reken wel op een prijs van zeker € 50,00

Il Borro, Toscana IGT, 2016
50% Merlot, 35% cabernet sauvignon, 15% syrah van wijngaard op 300 meter; 4500 pl/ha.
Druivenrassen separaat vergist, waarbij op de eerste dag van de gisting 10-20% van de most wordt afgetapt om de concentratie te verhogen. Weking van 22 dagen en gisting van 10 dagen in RVS op 28°C. Malo en lagering van 18 maanden in nieuwe barriques.
De toplijn van het domein en een wijn in de stijl die we van Super Tuscans en andere internationale Super Premium Wines kennen: een krachtpatser, geconcentreerd met het nodige hout, zonder enige twijfel een goed gemaakte wijn met een mondiaal karakter; prima balans en lengte, maar gewoon wat minder spannend. Prijsindicatie € 45,00

Wijnen van Il Borro zijn te koop bij: Pane e Vino, maar ik heb begrepen dat ze openstaan voor samenwerking met andere importeurs.

Taurasi

4 augustus 20204 augustus 2020

Taurasi, de onbetwiste koning van het Italiaanse zuiden.

Terugblik op workshops Taurasi

In mijn verhalenbundel “Er was eens een wijn…” verhaalt collega Tom Maresca over zijn ervaringen met een indrukwekkende wijn: de Taurasi Riserva 1968 van Mastroberardino. Wie deze wijn kent, begrijpt waarom Taurasi als eerste zuid-Italiaanse wijn de DOCG status kreeg. Tijdens twee van mijn workshops maakten professionele en semiprofessionele liefhebbers uitgebreid kennis met deze prachtige, machtige wijnen. Binnenkort weer een workshop, dan met de andere wijnen uit Campanië.

Rijke geschiedenis
In Campanië (afgeleid van Campania felix, Latijns voor ‘gelukkig land/landschap’) legden de Grieken en Etrusken ver voor het begin van onze jaartelling de basis voor de bewoning van het Italiaanse zuiden. Wijnbouw was voor hen vanzelfsprekend en de eerste wijnen van nu nog altijd bekende druivenrassen waaronder de aglianico en greco werden al snel erkend als ‘kwaliteitswijnen’.
De regio rond Napels telde tal van belangrijke steden en werd ten tijde van het Romeinse Rijk beschouwd als één van de belangrijkste delen van Italië. De rijke cultuur (en natuur) trok de aandacht van velen, inclusief allerlei vreemde mogendheden (waaronder de Byzantijnen, Noormannen, Fransen, Spanjaarden, Oostenrijkers etc. etc.) en Napels werd ooit zelfs beschouwd als de grootste en belangrijkste stad in Europa na Parijs.

Mastroberardino
Wijnbouw is al sinds het begin der tijden verbonden met Campanië en de rode wijn uit de streek rond het plaatsje Taurasi in de regio Irpinia geniet al zeker 2000 jaar een prima reputatie. Helaas maakten de phylloxera ramp en een volledig ingestorte economie dat vele wijnboeren gedurende het grootste deel van de vorige eeuw een uitzichts- en roemloos bestaan leidden. Alleen Mastroberardino (opgericht in 1878) was nog in staat om wijnen buiten de streek (en Italië) te verkopen. Het is ook aan Mastroberardino te danken dat de streek, haar druiven en wijnen nieuwe impulsen kreeg na de Tweede Wereldoorlog en de zware aardbeving in 1980. Zij legden de basis voor de nationale en internationale erkenning voor de wijnen en zijn nog altijd een bron van inspiratie voor velen. Vanaf 2000 is het aantal zelf bottelende producenten sterk gestegen en heeft een aantal van hen zich naast Mastroberardino gemeld aan de top van de kwaliteitspiramide.

Taurasi
Campanië telt een groot aantal fantastische druivenrassen en unieke wijnen, waarvan de Taurasi één van de bekendste en beste is. De DOCG (toegekend in 1993) omvat in totaal ca 1000 ha rond 17 gemeenten, waarvan momenteel circa de helft in gebruik is. In 2017 waren er 70 producenten actief, maar steeds meer van de bijna 250 wijnboeren gaan zelf bottelen en samen jaarlijks bijna een miljoen flessen Taurasi op de markt brengen. Wat een Taurasi uniek maakt, is een combinatie van druif, terroir en vinificatie; de aglianico (minimaal 85%, aangevuld met barbera, piedirosso en sangiovese), zijn (grotendeels) vulkanische bodem en een lange lagering. De DOCG Taurasi schrijft een lagering van minimaal 3 jaar voor, waarvan minimaal 1 jaar in hout voor de Annata en 4 jaar en 18 maanden voor de Riserva.

Aglianico
Dit eeuwenoude blauwe druivenras groeit voornamelijk in Campanië (69%), gedijt ook uitstekend in Basilicata (23%) en Apulië. In Campanië is het de meest aangeplante druif (34%) en hij is de basis voor drie DOCG’s; Taurasi, Taburno en Vulture (deze laatste in Basilicata). Er wordt wel gezegd dat hij van Griekse afkomst is, maar tot op heden zijn er in Griekenland geen druiven gevonden met een DNA-verwantschap. Aangenomen wordt Cato, Strabo, Pliunius en Columella de druif al ruim 2000 jaar geleden beschreven en meerdere varianten onderscheidden. Basilicata claimt de bakermat van de druif te zijn, maar bewijs ontbreekt vooralsnog. De eerste verwijzing naar de naam dateert uit 1520, als de teelt van ‘aglianiche’ (vrouwelijke meervoud van aglianico) in Coversano (Apulië) wordt vermeld. Wellicht is de naam afgeleid van Ellenico/Hellenicum of Gauranico/Guarano of ‘Juliatico’ (Latijns voor ‘rijp in juli’). Ook kan de naam verwijzen naar Ilano, het Spaanse woord voor vlakte; de Spanjaarden heersten over Campanië in 15e en 16e eeuw en waren uiteraard niet onbekend met de wijnbouw. DNA-onderzoek toont een tweedegraads relatie aan met syrah en daarmee ook een verwantschap met Sirica (familie van- of zelfde als syrah). Recente studies van Boselli en Monaco bevestigen het onderscheid van vijf biotypen en kwekers als Rauscedo biedt diverse varianten aan. De druif groeit onstuimig, heeft een vrij dikke schil, een natuurlijke hoge zuurgraad en een stevige tanninestructuur. De bloei is vroeg, maar de rijping juist laat; eind oktober tot zelfs medio december, hoewel nieuwe klonen vroeger rijpen. In de wijngaarden zien we een interessante variatie aan snoeimethoden met zowel de klassieke canneto, raggiera en alberello als de hedendaagse cordone speronato en Guyot. Modern wijngaardmanagement heeft het aantal planten per hectare sinds 1960 doen toenemen van 200 tot 300 naar zeker 5000 planten per hectare. De druif staat bekend om zijn noeste karakter waarbij de tanninestructuur om een zorgvuldige vinificatie vraagt. Een lange hout- en flesrijping is gebruikelijk, maar aglianico’s met een korte vinificatie in RVS kunnen ook uiterst smakelijk en zeer toegankelijk zijn. Kenmerkende aroma’s zijn die van rozen, zure kersen, pruimen, leer, verse kruiden en tabak.

Terroir
De bodem in de DOCG Taurasi is relatief jong en kent veel seismische activiteit. De toplaag varieert qua dikte en samenstelling, waarbij compacte zandsteen, klei, alluviale afzettingen en vulkanische restanten elkaar afwisselen. De grond is er rijk aan organische koolstof, stikstof, kalk, fosfor, Magnesium, boor, mangaan, koper, zink, calcium en kalium, waarbij verschillen tussen de vier onderscheiden sub zones percelen groot kunnen zijn. In het noordelijke kwadrant, Riva Sinistra del Calore zijn de flauwe hellingen vrij zacht en bezit de bodem meer zand en klei dan elders. Op de westelijke flanken van de DOCG zijn de helling vrij steil en heeft de diepe bodem een meer open textuur waarbij het aandeel klei in de diepte toeneemt. In de centrale vallei is het frisser en liggen de wijngaarden vaak verspreid tussen bossen en olijfgaarden. De bodem is er rotsachtig met veel kalk en vulkanisch gesteente, wat elegantere wijnen met hogere zuurgraad en mildere tanninestructuur geeft. In de zuidelijke sub zone liggen de wijngaarden hoger (tot 700 meter) en is de bodem hecht door de aanwezigheid van veel klei. Het klimaat is Mediterraan langs de kust en meer continentaal landinwaarts. Taurasi is gewend aan lagere temperaturen in de winter, een groot temperatuurbereik tussen juni en september met veel zonuren en relatief weinig neerslag.

De volgende wijnen werden geproefd:

Adelina Molettieri, Taurasi DOCG, 2014
Cantine dei Monaci, Monaco Rosso, Taurasi DOCG, 2011
Cantine dei Monaci, Taurasi DOCG, 2008
Case d’Alto, Taurasi DOCG, 2013
Claudio Quarta (San Paolo) Taurasi DOCG, 2012
Colli di Lapio, Taurasi, DOCG 2012
D’Antiche Terre, Il Vicario, Taurasi DOCG, 2010
De Lisio, Delisio, Taurasi DOCG, 2012
Domenico Nardone, Taurasi DOCG, 2011
Domenico Nardone, Taurasi DOCG, 2010
Feudi di San Gregorio, Taurasi DOCG, 2013
Fiorentino Paternopoli, Taurasi DOCG, 2014
Fiorentino Paternopoli, Taurasi DOCG, 2013
Fratelli Addimanda, Taurasi DOCG, 2014
La Molara, Santa Vara, Taurasi DOCG, 2010
La Molara Taurasi DOCG, 2009
Manimurci, Poema, Taurasi DOCG, 2014
Manimurci, Poema, Taurasi DOCG, 2010
Manimurci, Poema, Taurasi DOCG, 2005
Mastroberardino Radici Taurasi DOCG, 2014
Mastroberardino Radici Taurasi DOCG, 2011
Mastroberardino Radici Taurasi DOCG, 2009
Mastroberardino Radici Taurasi DOCG, 2006
Mastroberardino Radici Taurasi Riserva DOCG, 2007
Mastroberardino Radici Taurasi Riserva DOCG, 2006
Mastroberardino Radici Taurasi Riserva DOCG, 2004
Mastroberardino Radici Taurasi Riserva DOCG, 1999
Nativ, Rue 333, Taurasi DOCG, 2012
Pietracupa, Taurasi DOCG, 2008
Quintodecimo, Vigna Grande Cerzito, Taurasi Riserva DOCG, 2014
Quintodecimo, Vigna Quintodecimo, Taurasi Riserva DOCG, 2014
Quintodecimo, Vigna Quintodecimo, Taurasi Riserva DOCG, 2005
Sertura, Taurasi DOCG, 2012
Tenuta Cavalier Pepe, Opera Mia, Taurasi DOCG, 2012
Tenuta Cavalier Pepe, La Loggia del Cavaliere, Taurasi Riserva DOCG, 2011
Terranera, Feudo di Nevera, Taurasi DOCG, 2008
Terranera, Feudo di Nevera, Taurasi DOCG, 2007
Terredora di Paolo, Fatica Contadina, Taurasi DOCG, 2012
Terredora di Paolo, Fatica Contadina, Taurasi DOCG, 2007
Terredora di Paolo, Pago dei Fusi, Taurasi DOCG, 2010
Terredora di Paolo, Pago dei Fusi, Taurasi DOCG, 2009
Terredora di Paolo, Pago dei Fusi, Taurasi DOCG, 2008
Terredora di Paolo, Pago dei Fusi, Taurasi DOCG, 2007
Terredora di Paolo, Campore, Taurasi DOCG, 2008
Terredora di Paolo, Campore, Taurasi DOCG, 2007
Terredora di Paolo, Campore, Taurasi Riserva DOCG, 2007
Vesevo, Ensis Limited Release, Taurasi DOCG, 2012

Conclusie
De grote selectie wijnen toonde onomstotelijk aan dat er binnen de DOCG Taurasi grote verschillen bestaan, niet zozeer (hoewel ook) in kwaliteit, maar vooral in stijl. De mooiste wijnen werden gekenmerkt door een elegantie die de meeste proevers niet hadden verwacht. Anderzijds werd niemand teleurgesteld door brede rijke wijnen in een overvloedige stijl waarin concentraat, zuren en hout elkaar meestal prima in balans houden. Ook werd aangetoond dat er hier en daar nog wat behoefte is aan een verdere verfijning van management in zowel wijngaard als kelder. Zoals aangegeven is de Taurasi als wijn allesbehalve jong, maar zijn veel wijnmakers dat nog wel. Indrukwekkend bleken de wijnen van Mastroberardino en Terradora di Paolo; in hun jeugd nog onstuimig met een soort gebalde kracht, met de nodige flesrijping complex en met de verfijning die een heel andere kant van de aglianico laat zien. Anderen zoals de Poema’s van Manimurci en de Vigna Grande Cerzito en Vigna Quintodecimo van Quintodecimo, lieten veel spierballen zien; een stijl die veel bijval kreeg, zoals ook de wijnen van Tenuta Cavalier Pepe, Pietracupa en diverse anderen zeer werden gewaardeerd. Over één ding waren alle deelnemers aan de workshops het volledig eens: Taurasi is een unieke wijn die een nadere kennismaking meer dan waard is.

Met dank aan o.a.: Consorzio Tutela Vini di Irpinia

San Marino

27 juli 2020

San Marino

Een kennismaking met het kleinste wijnland ter wereld...

Mijn creatieve (lees: verwrongen) brein mocht zich jarenlang uitleven op de Grand Prix Saint Hubert en sinds 2018 is het de bron van de selectie wijnen voor het Nederlands Kampioenschap Blindproeven.

De keuze voor de wijnen voor deze wedstrijden zijn altijd gebaseerd op een mix van klassiekers die een ieder zou moeten kennen en herkennen, aangevuld met enkele ‘ondeugende’ keuzes. Tot de laatste groep (altijd een minderheid, want dergelijke wedstrijden zijn al lastig genoeg zonder allerlei extremen) behoren wijnen van bekende druivenrassen uit ‘andere’ landen of excentrieke wijnen uit wereldberoemde gebieden. De mogelijkheden zijn vrijwel onbeperkt, want naast de duizenden klassiekers zijn er talloze bijzondere combinaties die goed en interessant zijn, maar veel minder bekend. Dat niemand ze allemaal kent is heel normaal en het is dus allesbehalve een schande om ze niet te herkennen tijdens blinde proeverijen.

Ook ik ben een proever met allerlei menselijke beperkingen en ondanks het feit dat ik me een professional mag noemen, ken ik ook niet alle wijnen ter wereld en heb ik ze zeker nog niet allemaal geproefd. Toen ik onlangs werd benaderd om wijnen uit San Marino te proeven, was mijn eerste reactie (als rechtgeaarde Rotterdammert): “San Marino? Waar leg dat dan?”. Ook mijn zeer ervaren proefmaatje had nog nooit van wijnen uit San Marino gehoord, dus ik was in goed gezelschap. Na enig zoeken en vragen kan ik er nu gelukkig wel wat meer over vertellen.

San Marino
Dit ministaatje, officieel de Republiek San Marino, ligt ten zuidoosten van Rimini (Emilia-Romagna) en is volledig omringd door Italië. Met een ‘grootte’ van iets meer dan 61 km² en ruim 30.000 inwoners speelt het geen hoofdrol op het wereldtoneel, maar dat wil niet zeggen dat het land niks te bieden heeft. San Marino werd in 301 n.Chr. gesticht en is de oudste nog bestaande constitutionele republiek ter wereld, terwijl de grondwet uit 1600, de oudste nog actuele grondwet is die onze mondiale samenleving kent. In de loop van de eeuwen is haar soevereiniteit altijd erkend, ook door overheersers zoals Napoleon, in 1815 door de andere Europese staten en in 1897 bij de eenwording van Italië. Dit laatste was een soort bedankje van Garibaldi die er in 1848 welkom was toen hij Venetië ontvluchtte. San Marino heeft een zeer stabiele economie, weinig werkloosheid, geen nationale staatsschuld en een overschot op de begroting, waarmee het tot de rijkste landen van de wereld behoort (gerekend naar het bbp).

Wijnbouw
Documenten bevestigen dat er in 1253 sprake was van wijnbouw in San Marino, maar aangenomen wordt dat er al veel langer wijn gemaakt wordt, zeker op de hellingen van de Monte Titano. Statuten uit de 14^e eeuw geven wijngaarden een wettelijke bescherming en een kadaster uit 1775 maakt melding van het gebruik van de canino, biancale, trebbiano, moscatello (zowel wit als blauw), aleatico, albana en sangiovese. In 1878 en 1890 worden enkele wijnen prijzen toegekend tijdens de Exposition Universelle de Paris, waarmee Sammarinese wijnen ook internationale erkenning krijgen. Wijnbouw is dus onlosmakelijk verbonden met San Marino en samen met kaas behoort wijn nog altijd tot de belangrijkste landbouwproducten in San Marino. De eigen identiteit en kwaliteit van de wijnen worden beschermd door voorschriften vastgelegd in wet 127 uit 1986, te vergelijken met Italiaanse reglementen en de Europese DOP-wetgeving. Controle is in handen van het Consorzio Vini San Marino dat sinds haar oprichting in 1979 circa 100 wijnboeren vertegenwoordigt. Het Consorzio ligt ook ten grondslag aan het enige professionele wijnbedrijf in het land, de Cantina San Marino, gevestigd in de Borgo Maggiore aan de voet van de Monte Titano.

Terroir
De circa 200 hectare aan wijngaarden in San Marino liggen verspreid over bijna 600 te onderscheiden percelen op hoogten die variëren van 50 tot 450 meter. Meestal is er sprake van een zuid tot zuidwestelijke expositie, bij Montepulito noordoostelijk. De bodem bestaat voornamelijk uit kalkrijke klei, aangevuld met kruimelige kalksteen, Montefeltro genaamd. Hoe klein het land ook is, er worden o.g.v. de Köppen-Geiger classificatie twee klimaattypes onderscheiden: Cfa voor Serravalle, Borgo Maggiore, Domagnano, Acquaviva en Faetano en Cfb voor de stad San Marino, Murata, Fiorentino en Chiesanuova (de Cfa-regio’s zijn wat warmer dan de Cfb’s). San Marino kent een mild zeeklimaat met hete zomers en koele winters, waarbij temperaturen in de zomer meestal tussen de 20 en 30 graden liggen, maar soms oplopen tot wel 35° Celsius en de verschillen tussen dag en nacht dan meer dan 15 graden kunnen zijn. De gemiddelde temperatuur bedraagt 12,6° C en jaarlijks valt er zo’n 759 millimeter neerslag, inclusief de nodige sneeuw in de hogere gelegen delen (in Nederland zijn dat respectievelijk 9,2° C en 873 millimeter).

Druiven en wijnen:
De druiven die al in 1775 werden genoemd, zijn nog altijd in gebruik waarbij de blauwe sangiovese en aleatico (blauwe druiven nemen 65% van de totale aanplant voor hun rekening) en de witte biancale (alias biancame en bianchello), ribolla en moscato het meest zijn aangeplant. Andere interessante druivenrassen zijn de San Marino cargarello en de canino bianco, terwijl uiteraard ook chardonnay, cabernet, pinot noir en merlot het land hebben bereikt. Afhankelijk van het ras, de ligging en de visie van de wijnboer, worden de planten zowel Guyot, albarello als cordone speronato gesnoeid. De Moscato, sangiovese en biancale hebben hun naam verbonden aan enkele van de officiële kwaliteitswijnen die vrijwel allemaal de toevoeging ‘San Marino’ dragen.

Cantina San Marino
In 1959 werd de Vinicola Titano opgericht, gevolgd door twee coöperaties, de Cantina Vini of San Marino en de Cantina Sociale Sammarinese. Uiteindelijk smelten ze in 1979 samen tot de Cantina di San Marino en zet deze nieuwe organisatie zich in voor de verbetering, bescherming en promotie van Sammarinese wijnen. Zo is er een ‘elite groep’ geformeerd voor een project om het potentieel verder uit te diepen en in 2019 is de L’Intruso geïntroduceerd, de eerste biologische wijn zonder toegevoegde sulfiet.

marchio-identificazione-tipica-cantina-san-marino

56252757_1215164008645984_8004213963220844544_n

Ik mocht de volgende wijnen proeven

Biancale di San Marino v.a.i.d.o. 2019
100% Biancale; vinificatie in RVS, 13% alcohol, productie 10.000 flessen
Veel kleur, aromatisch met tonen van geel fruit; opwekkend en onstuimig van smaak met frisse zuren, gemiddelde structuur en lengte, smaakvolle wijn voor aan tafel
Ribolla, v.a.i.d.o. 2018
100% Ribolla San Marino; vinificatie in RVS, 13% alcohol, productie 10.000 flessen
Ronde, zachte aroma’s in geur en smaak, rijp wit fruit; erg prettig en universeel inzetbaar
Caldese di San Marino v.a.i.d.o. 2017
70% chardonnay, 30% Ribolla San Marino; gisting in RVS, lagering van 12 maanden in barriques, alcohol 13,5%, productie 3000 flessen
Ingetogen geur, bloesem en wat acaciahoning met karamel van de houtopvoeding; ook honing in de mond, droog, hoge zuren maken de wijn opwekkend, correcte balans en lengte
Brugneto Riserva di San Marino v.a.i.d.o. 2016
100% Sangiovese; gisting in RVS, lagering van 12 maanden in barriques Frans eiken, alcohol 14%, productie 3000 flessen
Elegante kleur, nog altijd jeugdig rood; iets vluchtig, veel rood fruit, qua smaak, strak en levendig met een warme gloed en kruidig accent van zoete specerijen; lekkere eetwijn, tannine mooi rijp
Tessano di San Marino Riserva v.a.i.d.o. 2016
100% Sangiovese; gisting in RVS, lagering van 18 maanden in barriques Frans eiken, alcohol 14%, productie 3000 flessen
Diep gekleurd, stevig van geur en smaak met het nodige hout en goed geconcentreerd, overwegend donker fruit, frisse zuurgraad, maar ook veel rijp fruit en duidelijke houtinbreng, maar correcte balans en goede lengte; wijn voor aan tafel bij stevige gerechten
Moscato Spumante dolce v.a.i.d.o. 2019
100% Moscato, Metodo Martinotto, 2 maanden contact lie, alcohol 6%, productie 20.000 flessen
Aangename wijn met fruitrijke zoete tonen en de juiste zuren voor een prima balans, lichtvoetig zoet, drinkt lekker door.

Voor zover mij bekend is, worden de wijnen (nog) niet in Nederland geïmporteerd; jammer…

Voor meer informatie over de Cantina San Marino, klik hier
of mail naar: export@consorziovini.sm

Deel dit bericht:

Cuvée Texere, Neerlands nieuwe trots

28 augustus 202026 juli 2020

Cuvée Texere, Neerlands nieuwe trots

Geproefd: de St. Martinus Cuvée Texere van Verbunt Verlinden

Mijn wieg stond in Rotterdam en ook daarom is een begrip als chauvinisme (en ook sarcasme overigens) me niet onbekend. Ook al heb ik niet heel lang in de stad zelf gewoond, ik was meestal wel woonachtig in de directe omgeving en werkte redelijk wat jaren in en om Neerlands belangrijkste metropool. Ik heb me altijd thuis gevoeld in Rotterdam en geniet van hetgeen de stad uitstraalt. Ik hou van de ongecompliceerde, directe manier van communiceren, de sfeer en heb ervaren dat Rotterdam de mooiste en beste stad ter wereld is zoals Feyenoord onverslaanbaar is, zelfs als ze verliezen. Iemand die dat niet begrijpt, snapt het gewoon niet.

St. Martinus Cuvée Texere
Deze weken stroomde social media vol (en over) met persberichten over de samenwerking van Verbunt Wijnkopers en Stan Beurskens. Samen creëerden ze een speciale wijn, de St. Martinus Cuvée Texere en dat behoorde de wereld te weten. Zoals het een goed commercieel persbericht betaamd, speelden de complimenten over de eigen prestaties en de wijn geen ondergeschikte rol en dat wekte mijn nieuwsgierigheid.

Om niet zomaar een doorgeefluik te zijn, wilde ik het nieuwe fenomeen eerst zelf proeven alvorens alle loftuitingen zomaar te “knippen en plakken”. Per ommegaande ontving ik een fles en ik nam hem mee naar een gezelschap notoire liefhebbers dat op vrijdag 24 juli bijeenkwam om het nuttige met het aangename te verenigen, d.w.z. te genieten van lekker eten en bijzondere wijnen. Voor we ons overgaven aan enkele fenomenale wijnen waaronder de 2010 Cellar Battle van Gramona, de 2018 Arneis, Le Rive del Bricco van Giovanni Almondo, de 2011 Barbera d’Alba van Fiorenzo Nada, de 2003 Rieussec en de 1981 Moulin Touchais, zette ik de aanwezigen (blind) de Cuvée Texerede voor.

Omdat de wijn ‘Saved by Coravin’ was, kon ik de fles weer meenemen en het restant de volgende dag (onaangetast door zuurstof) door nog een liefhebber laten proeven. Deze particuliere connaisseur proefde de wijn, net nadat ze de 2018 Gris de Villare van St. Martinus bij haar zus had gedronken; ze was dus al in de juiste stemming. Haar bevindingen completeerde de volgende conclusie.

Uniek
De kleur van de wijn maakte bij niemand veel indruk, maar een zeer bleek uiterlijk zegt uiteraard erg weinig over de uiteindelijke kwaliteit (de meeste mensen kennen mijn mening over wijnracisme zo langzamerhand wel). Over de geur was iedereen het eens, deze was loepzuiver, heel direct en fris met veel rinse tonen en aroma’s van citrusfruit. Smaken verschillen en sommigen vonden de hoge zuren aangenamer dan anderen, waarbij de balans over het algemeen als correct werd ervaren en de lengte van de wijn ietwat beperkt. Een oké wijn, waarvan 1 proever hem direct een Nederlandse herkomst gaf (een goede kandidaat voor het NK Blindproeven dus).

Toen ik de wijn onthulde, werden de commentaren iets milder en werd hem vooral een goede functie als aangename dorstlesser op het terras toebedeeld. Het noemen van de prijs (€ 19,95) bekoelde dat enthousiasme helaas. De Cuvée Texere is technisch gezien een prima wijn; geen hoogvlieger, maar goed gemaakt. Eerder een technische wijn dan een terroirwijn, maar het feit dat hij blind werd herkend als een Nederlands product, logenstraft deze constatering in zekere zin.

De wijn is goed, maar wel erg ‘aan de prijs’; voor bijna 20,00 euro zijn zeer veel prachtige wijnen te koop die zonder enige twijfel meer te bieden hebben dan deze wijn, maar dan wel met uitzondering van één zeer belangrijk aspect. Deze wijnen komen dan (meestal) niet uit Nederland, zijn zeker geen blend van johanniter, auxerrois en souvignier gris en daarmee niet zo uniek als ‘onze’ Cuvée Texere. Dat alles maakt de wijn voor diegenen met het chauvinistische hart op de juiste plaats een echte aanrader.

Fred Nijhuis

Your favorite Dutch wine writer

NCS werkt graag samen met:

Saved by Coravin, sessie 3

Saved by Coravin: Sartarelli, Tenuta Alzatura en Il Borro

Deel dit bericht:

Taurasi

Taurasi, de onbetwiste koning van het Italiaanse zuiden.

Deel dit bericht:

San Marino

San Marino

Deel dit bericht:

Cuvée Texere, Neerlands nieuwe trots

Cuvée Texere, Neerlands nieuwe trots

Deel dit bericht:

Over NCS

Navigatie