Fred Nijhuis

Your favorite Dutch wine writer

NCS werkt graag samen met:

Anteprima Vino Nobile 2019

Anteprima Vino Nobile 2019

Bevinding tijdens het bezoek aan Montepulciano in februari 2019.

Onbewust hoor ik de tonen van ‘Time stood still’ in mijn hoofd als ik in Montepulciano ben en er de wijnen proef. Sinds ik hier begon te proeven aan het begin van de jaren ’90 van de vorige eeuw is er weinig veranderd; niet in de dorpje zelf, niet in de wijngaarden, niet in de wijnkelders. Toegegeven, het is er schoner en beter georganiseerd dan voorheen, maar nog altijd veelal dezelfde namen, veelal dezelfde wijnen, veelal dezelfde hoogte- en helaas ook veelal dezelfde dieptepunten.

Respect
In de loop van de jaren zijn er op detailniveau veranderingen geweest; Antinori is er gekomen, Avignonesi werd overgenomen en enkele producenten hebben minder last van brett dan voorheen, maar het blijft een lastige appellatie met de nodige lastige wijnen. Het kan echter ook erg goed gaan, zoals producenten als Boscarelli en Poliziano al jaren bewijzen en wie de wijnen van Caterina Dei en le Bèrne proeft, kan niet anders dan respect hebben voor hetgeen zij op de markt brengen. Aan de andere kant maak ik me zorgen over producenten als Fassati, del Cerro en Valdipiatta; wat willen ze nu precies? Van Antinori is duidelijk wat ze willen en hebben bereikt; ze maken misschien geen typische Nobile, maar wel hele goede, slimme wijnen (lees: commercieel verantwoord) die veel drinkplezier geven. En laten we eerlijk zijn: als je moet kiezen tussen een slechte Nobile of lekker glas wijn, dan ga je beslist voor de wijnen van Antinori.

Stijl?
Bij Trerose (onderdeel van de Bertani groep) is het ook duidelijk wat ze willen; toegankelijke en verteerbare wijnen met de karaktereigenschappen van een zuivere, aangename, elegante Nobile. Dat waren ze ooit en nu weer, een welkome terugkeer! Kracht en hout proefde ik ook dit jaar weer. Moderne wijnen worden ze genoemd, jammy met veel nieuw hout die op mij eerder karikaturaal overkomen dan modern of voorbeelden van een nieuw elan. Daarnaast natuurlijk diverse klassiekers, een mooi eufemisme voor versleten, uitgedroogde wijnen zonder fruit en plezier maar ‘gelukkig’ wel veel brett…… Er zijn gelukkig nog altijd liefhebbers van deze ‘stijl’. getuige het enthousiasme van een Nederlandse collega over de wijnen van een wijnhuis die deze stijl als handelsmerk heeft gekozen. Ik merkte een toename van het aantal biologisch werkende producten op, maar helaas is biologisch (of duurzaam) werken geen garantie voor een mooie wijn. Opvallende afwezige dit jaar: Avignonesi, hoewel de voornaamste reden niet echt heel spannend was: het team zat in het buitenland.

Ideëel en ecomomisch
In 2017 werd de Vino Nobile Alliance geïntroduceerd en ik mocht dat als eerste wereldkundig maken; een mooie primeur, zie https://proefschrift.nl/primeur-uit-montepulciano/. Sindsdien was het ernstig stil rond dit nieuwe initiatief, maar Luca de Ferrari van Boscarelli en Caterina Dei vertelden me dat er dit jaar wat gaat gebeuren. Wat precies is nog niet duidelijk, maar ze houden me op de hoogte. In de Nobile Alliance / Alliance Vinum werken Avignonesi, Boscarelli, Dei, la Braccesca (Antinori), Poliziano en Salcheto samen om de kwaliteit en het imago van Vino Nobile te verbeteren. De alliantie heeft niet alleen een ideëel doel (de mooiste Vino Nobile van 100% sangiovese), maar is ook geboren uit een economische noodzaak. De gemiddelde prijs af-kelder bedraagt zo’n € 7,50 per fles, terwijl een Brunello zonder al te veel problemen € 20,00 oplevert. Er is handel (met Duitsland als verreweg de belangrijkste exportmarkt), maar de prijzen zijn te laag voor broodnodige investeringen. De prijs voor een Vino Nobile zou naar minimaal € 18,00 tot € 25,00 moeten gaan om de wijnhuizen meer te kunnen laten investeren in een veelbelovende toekomst. Teveel van hen blijven nu noodgedwongen hangen in een stoffig verleden. Over enige tijd meer over deze alliantie.

Typisch?
Ook over “Terra Nobile di Montepulciano”  (een samenwerkingverband van Podere Casanova, Croce di Febo, Casale Daviddi, Fassati, Metinella, Il Molinaccio, Montemercurio, Romeo, Talosa en Tiberini) weinig nieuws vernomen. Ook hun doel is het verhogen van de kwaliteit en vooral het imago van Vino Nobile. Dat willen ze bereiken door strengere regels t.a.v. productie, het stimuleren van duurzame en natuurlijke middelen en methoden in wijngaard en kelder, het gebruik stoppen van oenologische technieken als de-alcoholisatie, hitteshockbehandelingen, osmoseconcentratie, elektrodialyse en kationenwisselaars, het vervangen/beperken van het gebruik van zwavel door toepassing van fysische procedures en het delen kennis en ervaring. Ze introduceerden twee nieuwe typen Vino Nobile: de “Tradition” en de “Vigne Vecchie”, altijd van minimaal 85% sangiovese met maximaal 15% uitsluitend autochtone blauwe druiven. Voor de “Tradizione” geldt maximaal rendement van 50 hl/ha en voor de “Vigne Vecchie” ( > 40 jaar oude stokken) geldt maximale opbrengst van 35 hl/ha. Persoonlijk heb ik nog te weinig verbeteringen geproefd in de wijnen van deze groep; ik rook en proefde nog teveel afwijkende (onzuivere) aroma’s, hoewel enkele collega’s dit als ‘typisch’ omschreven.  

Intrigerend
Wat dat betreft blijft het intrigerend om te zien hoe verschillend de meningen over wijnen kunnen zijn, ook onder hen die zich professionals noemen. Collega Ronald de Groot (Perswijn) vertelde me dat er tijdens het gala-diner (avonden die ik al de nodige jaren steevast vermijd) collega’s waren die de Asinone van Poliziano niet begrijpen (iets wat wij beide niet kunnen voorstellen, want de wijn is geweldig). Anderen bekritiseren de Nobile van Romeo of prijzen ze juist, iets wat mij eveneens verbaast). Maar goed, zoveel proevers, zoveel meningen, hoewel over sommige wijnen juist overeenstemming heerst. Redelijk objectief en eensluidend zijn de meningen over de meest recente oogstjaren: in 2017 bleek niet iedereen over de juiste wijngaarden, kennis of ervaring te beschikken om de extreme weersomstandigheden aan te kunnen, zoals ook 2016 wijnen met een sterk wisselende kwaliteit heeft opgeleverd. De beste papieren hebben de wijnen uit 2015, maar de Riserva’s blonken helaas niet allemaal uit. Hoewel 2014 niet te boek staat als een geweldig jaar, heeft Il Macchione een zeer fraaie Riserva gemaakt. Uit 2013 proefde ik slechts enkele wijnen waarvan vooral de Sileo van Il Macchione bijzonder en zeer fraai bleek. De wijn rijpte 50 maanden in tonneaux en is nu na de nodige flesrijping eindelijk op de markt; er zijn helaas maar 2 tonneaux van gemaakt. Ter afsluiting kregen we ook nog enkele wijnen uit 2012 te proeven, waarvan alleen de Bossona van Caterina Dei me prima smaakte. Aan de andere wijnen uit 2012 wil ik niet meer herinnerd worden…

Mijn persoonlijke favorieten:

Vino Nobile di Montepulciano, 2016

  • Dei
  • Le Bèrne
  • Poderi Boscarelli
  • Poliziano, Asinone
  • Tenuta Trerose, Santa Caterina

Vino Nobile di Montepulciano, 2015

  • Boscarelli, Costa Grande
  • Dei, Madonna delle Querce
  • Il Macchione
  • Poliziano, Le Caggiole


Vino Nobile di Montepulciano Riserva, 2015

  • Poderi Boscarelli
  • Tenuta Trerose, Simposio

Vino Nobile di Montepulciano Riserva, 2014

  • Il Macchione

Vino Nobile di Montepulciano Riserva, 2013

  • Boscarelli, Sotto Casa
  • Il Macchione, Sileo

Vino Nobile di Montepulciano Riserva, 2012

  • Dei, Bossona

 

Ook aanbevelingswaardig:

Vino Nobile di Montepulciano, 2016

  • Antico Colle
  • Bindella
  • Cantina Chiacchiera
  • Fattoria della Talosa, Alboreto
  • Fattoria la Braccesca
  • Icario, Vitaroccia
  • Lombardo
  • Poliziano
  • Salcheto
  • Tenuta Vandipiatta, Vigna d’Alfiero


Vino Nobile di Montepulciano Riserva, 2015

  • Casa Vinicola Triacca, Santavenere
  • Fattoria la Braccesca, Vigneto Santa Pia
  • Il Molinaccio, La Poiana
  • La Ciarliana, Vigna Scianello
  • Le Bèrne
  • Lombardo
  • Metinella, Burberosso
  • Tenuta di Gracciano della Seta

Deel dit bericht:

Facebook
Twitter
LinkedIn

Panarda!

Zondag 3 maart 2019 was het zover, de (waarschijnlijk) eerste Panarda in Nederland.

De workshop Montepulciano versus Montepulciano (de druif versus de wijn uit de gemeente) was in meerdere opzichten een succes, niet in de laatste plaats omdat het een enorme hoeveelheid flessen Montepulciano d’Abruzzo en Vino Nobile opleverde. Het aanbod was zo groot dat er niet alleen een tweede sessie van de workshop mee gehouden kan worden (28 mei en 4 juni 2019, zie https://www.fred-nijhuis.nl/workshops/), maar ook omdat er genoeg flessen overbleven voor een nieuw fenomeen in Nederland: de Panarda.

Een Panarda is een feestmaal met zeker 30 (tot meer dan 100) gangen; een ode aan overvloed en een mix van religie en magie. Oorspronkelijk komt de Panarda uit de gemeente Villavallelonga in de Abruzzen, waar een vrouw uit de familie Serafini zag hoe een wolf haar dochtertje tussen zijn kaken had genomen. Zij riep Sint Antonius aan die de wolf het kind terstond deed loslaten en als dank beloofde de vrouw een enorm feestmaal te organiseren, een gelofte die van generatie op generatie wordt doorgegeven. De oudste schriftelijke vermelding over de Panarda is een document uit 1657 dat verhaalt over Pietro Paolo Serafini die veldbonensoep uitdeelde. Momenteel zijn ca. 20 families ‘verplicht’ het feest voort te zetten, een heerlijke traditie.

Om het nuttige met het aangename te verenigen, besloot ik een Nederlandse Panarda te organiseren in samenwerking met Isabella Wildtham en Gerrit van den Berg, het dynamische duo achter de restaurants Ross Lovell in Rijsoord en Krimpen a/d IJssel. Op zondag 3 maart verzamelde een groep enthousiaste liefhebbers zich in Krimpen om daar te genieten van 30 gerechtjes en iets meer dan 50 flessen Montepulciano d’Abruzzo (aangevuld met enkele flessen Trebbiano, Pecorino en Cerasuolo uit de Abruzzen). Om 12.15 gingen we aan tafel om deze na circa 6,5 uur ‘voldaan’ te verlaten en terug te kijken op een aangename en ‘goed gevulde’ middag en vele lege bordjes en flessen.

Na afloop heerste de roep om een vervolg en dat is zeker een goed idee. Dat spreekt mij namelijk veel meer aan allerlei overbodige uit Amerika overgewaaide commerciële festiviteiten zoals Halloween (we hebben al carnaval, hoewel dat dit jaar wel erg ongelukkig gepland was), X-mas (er gaat niets boven het Sinterklaasfeest) of Thanksgivings (WTF?). Of en hoe, daar gaan we nog eens rustig over nadenken. Eerst gaan we nog iets ‘lekkers’ verzinnen voor een mooie selectie Vino Nobile. Eens kijken wat en waar we daar iets mee kunnen doen.

Deze keer geen ‘echte’ prof achter de camera, maar voor de kekke kiekjes mijn dank aan Francesco Determan, Daan Jonker en Natascha natuurlijk. 

Deel dit bericht:

Facebook
Twitter
LinkedIn

Carmignano, Chianti, Vernaccia en meer…

Tijdens de Anteprime week in Toscane maakt de wereldpers kennis met de nieuwe wijnen uit de vele wijndistricten die de regio kent. Na mijn bevindingen over Benvenuto Brunello, nu aandacht voor andere Toscaanse wijnstreken.

Ik mag al heel wat jaren proeven in Toscane en ook deze editie van de Anteprime-week (9 dagen in totaal zelfs) mocht ik meemaken; leuk, leerzaam en in meerdere opzichten indrukwekkend. Er zijn in totaal bijvoorbeeld zeker 3000 wijnen te proeven en dat zijn er best veel. Het is dan ook noodzakelijk te selecteren en ook al ben ik minder kieskeurig dan redelijk wat van mijn collega’s, ook ik moest keuzes maken. Ik proefde zoveel mogelijk wijnen zonder eraan kapot te gaan en probeerde alle wijngebieden een eerlijke kans te geven zich van hun beste kant te laten zien.

Carmignano
De historische streek waar de sangiovese heerst, maar ook de cabernet al eeuwen deel uitmaakt van de wijn. Beroemd vanwege de fabelachtige wijnen van Tenuta Capezzana, waarvan ik een fraaie proeverij mocht meemaken in restaurant Cibreo in Florence. Buitengewoon fijn eten daar, zeker als je niet (over-)gevoelig bent voor minder populaire ingredienten als pens en lamshersenen. Van de oudere jaargangen Trefiano imponeerden zonder enige twijfel de 1985 en 1995; prachtige wijnen die kracht en elegantie schijnbaar moeiteloos combineren. De 2015 geeft aan minstens zolang mee te kunnen als zijn voorgangers, mits je de fles(sen) voor die tijd al niet gedronken hebt…

Andere fraaie wijnen uit deze streek:
– Podere Allocco, Carmignano, 2016
– Il Sassolo, Carmignano, 2016
– Tenuta Artimino, Poggilarca, Carmignano, 2016
– Tenuta Capezzana, Ghaie della Firba, Toscana IGT, 2015
– Fattoria Ambra, Montalbiolo, Carmignano Riserva, 2015
– Fattoria Ambra, Elzana, Carmignano Riserva, 2015
– Podere Allocco, Carmignano Riserva, 2015 

Chianti Rùfina
Het wordt nu toch echt tijd dat deze streek onder de eigen naam Rùfina doorgaat en de toevoeging Chianti loslaat. Het is en blijft een streek met een eigen identiteit en wijnen die vrijwel altijd met kop en schouders boven de rest uitsteekt. Krachtige wijnen een aangenaam vlezig karakter en met veel potentieel, zoals de wijnen van o.a. Selvapiana al decennia bewijzen.

Tot mijn favorieten behoren de wijnen van dit domein altijd, aangevuld met die van Marchesi Gondi, Villa Travignoli, Colognole en de Riserva van Marchesi Frescobaldi; de wijnen van deze producenten uit 2017 en de Riserva’s uit 2016 overtuigden .

Tijdens een verticale proeverij met 9 jaargangen Mazzaferrata van Marchesi Gondi  in hun momumentale Palazzo Gondi in het hart van Florence toonde onomstotelijk aan dat ook cabernet sauvignon hier prima gedijt.
Tot de fraaiste onder de wijnen behoorden de 2011, 2004 en  de 1998, met gepast respect voor de 1997 en 1992.

Chianti
De streek die door velen wordt verguisd om de vaak erg matige (tot slechte) kwaliteit en soms uitgebreid wordt geprezen vanwege de buitengewoon fraaie, betaalbare uitzonderingen die er ook te vinden zijn.

Mijn favorieten:
– Badia di Morrona, Chianti, 2018 (prijs-kwaliteit!)
– Tenute San Fabiano, Conti Borghini Baldovinetti de’ Bacci, 2018
– Badia di Morrona, Chianti Riserva, 2016
– Poggiotondo, Vigna del 1928, Chianti Riserva, 2016 

Chianti Colli Arentini
– Mannucci Droandi, 2018

Chianti Colli Fiorentini
– Fattoria di Fiano – Ugo Bing, Chianti Colli Fiorentini, 2017
– Tenuta Il Corno, Chianti Colli Fiorentini, 2017
– Torre a Cona, Chianti Colli Fiorentini, 2017
– Castelvecchio in San Casciano Val di Pesa, Chianti Colli Fiorentini Riserva, 2016
– Fattoria di Fiano – Ugo Bing, Chianti Colli Fiorentini Riserva, 2016
– Torre a Cona, Chianti Colli Fiorentini Riserva, 2016

Colline Lucchesi
Misschien niet de meest bekende streek, maar met wijnhuizen als Tenuta di Valgiano spelen ze wel degelijk een rol van betekenis. Ik proefde deze keer  niet veel wijnen uit het gebied, maar kan het nooit laten de Tenuta di Valgiano (2015) toch even te proeven. Dat bleek zoals gewoonlijk geen straf.

Morellino di Scansano

Een alles behalve complete beeld van hetgeen er te vinden is, want een fors aantal wijnhuizen ontbrak. Desalniettemin enkele erg prettige en mooie wijnen

Mijn persoonlijke favorieten:
– Fattoria Le Pupille, Riserva 2016
– Val delle Rose, Riserva, 2016

Andere prima wijnen:
– Bruni, 2018
– Fattoria Le Pupille, 2018
– Fattoria Mantelassi, 2018
– Fattoria San Felo, 2018
– Frescobaldi, 2018
– Poggio Brigante, 2018
– Tenuta Pietramora
– Val delle Rose, 2018
– Terenzi, Riserva, 2016

Valdarno di Sopra
Sinds Podere il Carnasciale er hun befaamde Caberlot maakt, staat de streek in de belangstelling van velen. Ik proefde hun Carnasciale 2016 en de Caberlot 2015 (uit magnum uiteraard, want ze maken geen ‘normale’ flessen). Breedgeschouderde wijnen met veel kracht, maar ook met de juiste finesse; erg fijn.  

Terre di Pisa
Het zojuist opgerichte consorzio (zie foto hierboven) is druk bezig om wereldwijde aandacht te krijgen voor een gebied waar al eeuwen wijn wordt gemaakt en waarvan de producten de rest van Europa veel eerder bereikten dan die uit bijvoorbeeld het Chianti Classico district, Montepulciano of Montalcino. De reden hiervoor had overigens eerder een logistieke oorzaak dan een puur kwalitatieve; de havens van Livorno en Pisa liggen er ‘om de hoek’; het Toscaanse binnenland was voor de 20e eeuw redelijk geisoleerd door een gebrek aan spoor- en andere wegen. De streek telt echter verschillende goede wijnhuizen als Tenuta di Ghizzano, Badia di Morrona en Fattoria di Fibbiano, terwijl bekende producenten uit andere streken, zoals la Spinetta (uit Piemonte) er inmiddels ook te vinden zijn. San Gervasio bevindt zich momenteel in een wat lastige positie, het is nog niet duidelijk wat de bank met het domein gaat doen na de recente ‘overname’. President van het consorzio, Nicola Cantoni, werkt graag en nauw samen met Ginevra Venerosi Pesciolini van Tenuta di Ghizzano die de nodige ervaring heeft opgedaan in de PR en marketing van haar eigen wijnen en die van de ‘Associazione Grandi Cru della Costa Toscana’. Ook Filippo Gaslini Alberto van Badia di Morrona speelt een belangrijke rol, want met een productie van een half miljoen flessen is hij een van de grootste producenten uit de regio. De komende maanden zullen plannen voor de nabije toekomst worden onthuld en kan de wijnwereld nader kennis maken met een streek met een geweldig potentieel.
Over de wijnen van Fattoria di Fibbinao schreef ik onlangs al het nodige, zie het artikel daarover.

Mijn persoonlijke favorieten:

  • Badia di Morrona, VignaAlta, Toscano Rosso, 2015

Andere prima wijnen:
– Castelvecchio, Qui e Ora, Terre di Pisa Sangiovese, 2015
– Le Palaie, Bulizio, Terre di Pisa Rosso, 2015
– Badia di Morrona, N’Antia, Toscana Rosso, 2015
– Giusti e Zanza, Dulcamara, Toscana Rosso, 2015
– Tenuta di Ghizzano, Nambrot, Costa Toscana Rosso, 2016

Vernaccia di San Gimignano
Nee, ik ga niet alleen naar San Gimignano om er onder de indruk te zijn van de de prachtige eeuwenoude torens en gebouwen,  de indrukwekkende vergezichten of de allerbeste ‘gelato’ ter wereld (die van Sergio Dondoli en dus absoluut  niet die van de zaak op de hoek van het pleintje). Ik ben er elk jaar ook om de Vernaccia di San Gimigano te proeven.
Ik geef toe, niet alle wijnen kunnen me bekoren, maar ze zomaar afkeuren zoals veel collega’s dat doen, daar begin ik niet aan, dat verdienen de wijnen namelijk niet. Dit jaar proefde ik de wijnen uit 2018, 2017 en 2016, waarvan alleen de laatste geen ‘lastige’ reputatie heeft. In 2018 leden de druiven onder extreme hitte en droogte en het korte groeiseizoen heeft ook korte wijnen opgeleverd. Ook in 2017 waren de omstandigheden niet ideaal voor witte wijnen en ook hier het nodige gemis aan spanning en fraicheur. Van de circa 70 wijnen die ik er proefde, bleek een goed aantal beslist de moeite waard. Persoonlijk heb ik niet zoveel met Vernaccia met een serieuze houtinvloed (de riserva’s van o.a. Panizzi, Mormoraia, Palagetto en Tollena) maar ik kan heerlijk genieten van de verteerbare annata’s van producenten als Montenidoli en Il Palagione). Het kenmerkende bittertje maakt ze heerlijk om in te zetten in de gastronomie.

Mijn persoonlijke favorieten
Il Palagione, Hydra, Vernaccia di San Gimignano, 2018
– Montenidoli, Fiore, Vernaccia di San Gimignano, 2016
– Montenidoli, Carato, Vernaccia di San Gimignano, 2015

Beslist de moeite waard:

Vernaccia di San Gimignano, 2018
– Castello Montauto
– Collina dei Venti
–  Fattorie Mellini, Le Grillaie
– Fornacelle
– Guicciardini Strozzi, Titolato Strozzi
– San Donato

Vernaccia di San Gimignano, 2017
– Capellasantandrea, Rialto
– Casa alle Vacche, I Macchioni

Vernaccia di San Gimignano Riserva, 2017
– Il Palagione, Ori

Vernaccia di San Gimignano, 2016
– Casale Falchini, Ab Vinea Doni
– Il Palagione, Lyra 

Vernaccia di San Gimignano Riserva, 2016
– Fontaleoni

Deel dit bericht:

Facebook
Twitter
LinkedIn

Benvenuto Brunello 2019

Mijn conclusie: 2014 is een geweldig jaar!

Impressies opgedaan tijdens Benvenuto Brunello, de jaarlijkse presentatie van de nieuwe oogstjaren aan de mondiale pers.

Ja, dat is het, tenminste voor Rosso di Montalcino, mits niet teveel geweld aangedaan qua vinificatie en om een andere reden die wel alles met Brunello te maken heeft. Voor de meeste Brunello di  Montalcino geldt dat ze erg dun en strak zijn en een beeld schetsen waarin regen en een erg koele zomer reflecteren. Tijdens Benvenuto Brunello proefde ik er bijna 100 en zelden toverden de wijnen een tevreden glimlach op het gezicht. Zo zuur als sommige wijnen keek ik na afloop niet, maar teleurstelling overheerste toch. De Rosso’s uit 2014 presenteerden zich (enkele jaren geleden) beter en boden meer drinkplezier. Het is geen wonder dat verschillende topproducenten 2014 hebben overgeslagen, onder hen Biondi-Santi, Gaja (Santa Restituta), Poggio Antico, Le Ragnaie, Giulio Salvioni, Cerbaiona, Casisano en Salicutti. Van diegenen die toch perse een Brunello 2014 op de markt wilden brengen, wist een zeer klein deel maar te overtuigen. Overtuigen met slanke, doordrinkbare wijnen voor de korte termijn wel te verstaan, want structuur en potentieel heb ik er niet in kunnen ontdekken. Wat ik wel zag en proefde, is dat het blenden van jaargangen (formeel toegestaan uiteraard) de laatste jaren duidelijk is toegenomen. Tussen de lichtgekleurde wijnen met een elegante, bruinrode gloed, zag ik verschillende wijnen met een opvallend jeugdig uiterlijk en een opmerkelijke geur van bijna primair fruit. Ze zien er leuk uit, maar in de mond vallen ze meestal tegen door een gebrek aan samenhang.

Herbezinning
Een matig jaar dus, maar misschien is dat wel goed, want de laatste jaren zijn Brunello’s op absurde wijze gepromoot door bepaalde wijnschrijvers. Het is tijd voor een pas op de plaats, qua punten en qua prijzen. Je kunt niet elk jaar nog meer punten geven of je wijnen almaar duurder maken zonder duidelijke reden. Ooit moet de realiteit onder ogen worden gezien. Er zijn prachtige Brunello’s, maar het merendeel is vaak niet meer dan correct. Ik vind het geven van punten aan wijnen sowieso vreemd, maar goed, als het moet, dan kun je er iets mee aangeven. Wie echter 90 punten (of meer)  geeft aan brunello’s uit 2014, die moet zich toch eens gaan afvragen waar hij of zij mee bezig is. Mijn persoonlijke favorieten zijn aangename, prettige wijnen met een goede balans en voldoende vulling, maar geen van allen wijnen waarin je zwaar moet investeren. Ze zijn prima drinkbaar en de komende paar jaar uitstekend in te zetten aan tafel in afwachting van het op dronk komen van andere, jonge Brunello’s, maar meer ook niet. Het is jammer dat de prijsstelling van de wijnen niet of nauwelijks is/wordt aangepast aan de beperkte kwaliteit, want de prijs-kwaliteit verhouding komt hierdoor wel ernstig onder druk te staan. 2014 is daarmee het oogstjaar voor een herbezinning, een nieuw ijkpunt voor realisme; wat dat betreft is 2014 ook voor Brunello dus juist een geweldig jaar.

 

Oud en nieuw
Heb ik aan Benvenuto Brunello 2019 dan alleen maar slechte herinneringen overgehouden? Nee, natuurlijk niet. In het gebied dat ik al zo lang ken en waar ik zoveel geweldige ervaringen heb opgedaan, proefde ik ook dit jaar weer verschillende erg fijne wijnen en sprak ik met inspirerende mensen. Onder de indruk was ik bijvoorbeeld van de visie en inzet van twee relatieve nieuwkomers. Ik maakte kennis met Sabine Eichbauer die (samen met haar man Felix) Salicutti in 2016 overnam van Francesco Leanza. De Eichbauers kenden Salicutti door hun restaurant Tantris in Munchen (**) en zagen de kans schoon om een soort droom te verwezenlijken. Sabine (van huis uit architect) nam de leiding van Salicutti over, de eerste jaren (en nu nog steeds) in nauwe samenwerking met Leanza. Een heus examen om je als wijnboer te kunnen laten registreren werd onlangs met succes afgerond en er wordt momenteel  hard gewerkt om een nieuwe productieruimte na vele jaren plannen en bouwen eindelijk in gebruik te kunnen nemen. Weinig goede woorden had ze over voor de collega die het gebouw heeft ontworpen en de bouw begeleidt: “Maar ja, wat wil je, hij komt uit Milaan….”. Ze koestert de visie van Leanza en werkt samen met hem aan het perfectioneren van de wijngaarden en de vinificatie, alles vanuit een biologisch/biodynamisch oogpunt en de focus op finesse en elegantie. Als de 2010 Riserva een voorproefje is van hetgeen de Eichbauers willen en kunnen, dan blijft Salicutti een van mijn favoriete wijnhuizen in Montalcino.

Alles nieuw
Een ander nieuw gezicht en ook iemand die de nodige ophef heeft gegeven in de streek is Matthew Fioretti. In 2015 verkochten Diego en Nora Molinari hun kleine domein Cerbaiona aan een groep investeerders onder leiding van Gary Rieschel met Matthew Fioretti en (later) Maurizio Bovini als partners.  Fioretti heeft de dagelijkse leiding en schokte de omgeving door  Cerbaiona volledig te restaureren en alles in de kelder te vervangen. Zo werd bijvoorbeeld gevreesd voor het verlies van als uniek beschouwde gistculturen in de kelder die de wijnen van Molinari hun eeuwige roem zouden hebben gegeven. Volgens Fioretti heeft zijn werk in de kelder echter vooral geresulteerd in een hygienisch verantwoorde productieruimte, het verbannen van brett, een goede drainage, betere vaten voor de gisting en lagering (10 tot 30 hl van Slavonisch eiken, gemaakt door Klaus Pauscha) en een veel betere opslag voor de flessen. De rest van het samengestelde gebouw (met o.a. een heuse kapel) wordt eveneens rigoreus onder handen genomen, net als de wijngaarden. Deze bleken in niet al te beste staat en de plannen die Molinari ermee had , werden nooit uitgevoerd. Daardoor ontbraken veel planten, was de plantdichtheid niet optimaal, net als het type wortelstok, enkele druivenrassen en de aangeplante sangiovese kloon. Van cabernet en merlot heeft Fioretti inmiddels afscheid genomen en de betreffende  wijngaarden zijn/worden herplant met sangiovese (kloon T29).  Uiteindelijk moet het wijngaardareaal groeien van circa 2 naar ongeveer 4 hectare, waarbij vooral de nieuwe klonen (het resultaat van de samenwerking tussen Paolo de Marchi van Isole e Olena en de Franse kweker Guillaume) en albarello als snoeimethode, de productie moet optimaliseren. Fioretti heeft een duidelijk beeld voor ogen voor Cerbaiona en weet zich op prettige wijze gesteund door de schier onuitputtelijke financiele middelen van Rieschel. Het zal nog even duren, maar over enkele jaren plukt Fioretti letterlijk de vruchten van alle investeringen in tijd en moeite en kunnen wij profiteren van wijnen die misschien wel nog mooier zijn dan enkele van de allermooiste Brunello’s die Molinari heeft gemaakt. De geproefde vatmonster geven aan dat dat geen utopie is. 

En de gevestigde orde?
Die is er nog altijd en weet ook/zelfs in 2014 te overtuigen. Geen van de wijnen opgevoed in barriques kon me overtuigen; mijn favorieten zijn klassiekers opgevoed in grote houten vaten, soms gebruik makend van moderne inzichten, zoals het zorgvuldig gebruik van micro-oxidatie bij Gianni Brunelli. Bij Biondi-Santi uiteraard ook geen barriques, maar wel het vervangen van de grootste en oudste vaten door kleinere, waardoor men meer mogelijkheden heeft om te selecteren en te blenden.
Uiteindelijk kwam ik tot een handvol wijnen die ik mijn persoonlijke favorieten mag noemen, aangevuld met enkele keurige wijnen die je niet hoeft te vermijden zoals de meeste uit 2014. Met betrekking tot de Riserva’s uit 2013 kan ik redelijk kort zijn: Mwah. Er waren een paar nette bij, maar slechts enkele hele mooie; de rest rammelde teveel naar mijn (weinig bescheiden) mening. Ik ben en blijf van fan van Poggio di Sotto en tijdens een bezoek bleek maar weer eens waarom. Wat een geweldige wijnen maakt Federico Staderini er! De Rosso 2016 is beter dan menig Brunello van anderen en de Riserva echt een grote wijn. Je moet wel geduld hebben, want de fles die een dag tevoren was geopend bleek de klasse pas echt te tonen. Vanaf nu krijgen de wijnen ook weer een extra jaar flesrijping op het domein; oprichter Piero Palmucci wist dat al, de nieuwe eigenaren nu ook…   

Col d’Orcia
Tot de gevestigde orde behoort uiteraard ook Col d’Orcia, het domein waarvan de geschiedenis bijna 150 jaar teruggaat. In 1958 erfde Stefano Franceschi de helft van de bezittingen en hij noemde zijn deel Col d’Orcia (de andere helft werd Il Poggione). Sinds 1973 is het eigendom van de familie Cinzano, momenteel onder leiding van Conte Alberto Marone Cinzano. Jaarlijks organiseert Col d’Orcia een buitengewoon aangename avond met fijne gerechten van gerenommeerde chefs en uiteraard diverse kelderschatten. Dit jaar stonden de jaren met een ‘9’ centraal, 2009, 1999, 1989, 1979 en 1969. Hoogtepunt van de avond was voor mij de 1989 die zich in al zijn schoonheid toonde.  Nog fraai was de 1979 en ‘interessant’ de 1969. De Poggio al Vento 1999 liet vooral zien dat deze cru veel  tijd nodig heeft om tot volledige wasdom te komen.

Soldera
De laatste dag van Benvenuto Brunello 2019 werd overschaduwd door het bericht dat Gianfanrco Soldera was overleden. De 82-jarige wijnmaker overleed naar verluid ‘ in het harnas’, aan een hartaanval na een ongeluk met zijn auto in de wijngaard. Soldera, de (soms) eenzame wolf, de man die door velen niet werd begrepen, vaak beschimpt en veelal gezien als een wereldvreemde excentriekeling. Wie echter naar hem luisterde en het respect opbracht om hem en zijn wijnen te leren begrijpen, die kwam er al snel achter dat Soldera altijd een mening had, maar nooit zomaar iets  zei of deed. Alles had een reden en een oorzaak, vaak gebaseerd op vergeten of minder populistische denkbeelden en historische feiten. Zijn visie was ook daarom minder extreem of uniek dan werd vermoed of verkondigd; zijn mening werd niet alleen gedreven door een ongetemde passie voor wijn, maar ook door een gegronde hekel aan amateurisme. Met wijnschrijvers had hij niks tot weinig, maar ik mocht er vaak zijn wijnen proeven en zelfs ongestraft mijn mening verkondigen. Zijn houding was vaak controversieel, maar dat had Montalcino soms hard nodig, zoals in de tijd dat het Consorzio richting een aanpassing van de regels ging en ‘vreemde’ druivenrassen dreigden te worden toegestaan in een Brunello. Samen met Franco Biondi-Santi en Piero Palmucci leidde hij de opstand tegen dit puur door commercie gedreven inititatief. Ze wonnen de strijd en redden de eigen identiteit van Brunello. Dat hij de laatste jaren geen Brunello meer maakt, doet eigenlijk niet ter zake. Dat was een politieke, emotionele, principiele en zelfs beleidsmatige beslissing. Zijn wijn was een pure, originele Brunello in hart en ziel, een wijn zoals maar weinigen kunnen maken en in meerder opzichten legendarisch te noemen is. We gaan hem missen, niet alleen zijn familie en vrienden, maar ook zijn vijanden, ook al realiseren ze zich dit misschien nog niet of willen ze dit alles behalve toegeven.

De wijnen van Benvenuto Brunello 2019

Brunello di Montalcino 2014; persoonlijke favorieten:

  • Baricci
  • Fuligni
  • Gianni Brunelli, Le Chiuse di Sotto
  • Poggio di Sotto

    Andere koopwaardige wijnen:

  • Agostini Pieri
  • Barbi
  • Caprili
  • Ciacci Piccolomini d’Aragona
  • Il Poggione (beetje geduld hebben)
  • San Polino
  • Val di Suga

Brunello Riserva 2013; persoonlijke favorieten:

  • Poggio di Sotto (heeft wel lucht nodig)
  • Spuntali, Val di Suga

    Andere koopwaardige wijnen:

  • Canalicchio di Sopra
  • Fanti
  • Gianni Bruneli
  • Il Poggione
  • Nastagio, Col d’Orcia
  • Ugolaia, Lisini (gun de wijn tijd/lucht)

Inmiddels (twee weken na Benvenuto Brunello) wat scores gezien van o.a. Monica L. , James S., Kerin O. en Paolo de C. De eerste scoort er lustig op los en heeft duidelijk heel andere flessen geproefd dan mijn proefmaatje Guus en ik; de nodige scores boven de 90, in mijn ogen absurd. En James S. heeft het volgens mij steeds lastiger om zijn gesponsorde fictie van de realiteit te onderscheiden. Van Kerin begrijp ik de selectie van haar favorite wijnen, maar scores van 95 punten zijn ridicuul. Paolo de C. van GR is wat rustiger in zijn commentaar en prijst de elegantie van 2014, waarbij elegant een mooi eufemisme is voor mager…
   

Deel dit bericht:

Facebook
Twitter
LinkedIn