Tampere Wine Fest

29 juni 201828 juni 2018

Timo Jokinen (alias Viinitimo) is wereldberoemd in én buiten Finland. Hij is rustig, ervaren, bekwaam en bovendien een prettig persoon. Onder zijn kalme uiterlijk zit een energieke persoonlijkheid verscholen, altijd klaar om allerlei uitdagingen aan te gaan op het gebied van wijn en gastronomie. Samen met zijn vrouw Pannee heeft hij talloze, letterlijk grenzeloze, evenementen georganiseerd, waaronder het Tampere Wine Fest.

Internationaal
In het Olympia theater in Tampere presenteerden onlangs ruim 40 producenten meer dan 300 wijnen en werden verschillende proeverijen en Master Classes gegeven. Italië was ruim vertegenwoordigd, maar ook diverse Franse en andere Europese wijnproducenten en wijnmakers uit Zuid-Amerika en andere delen van de wondere wijnwereld waren aanwezig. Tot de bijzondere gasten behoorde collega Yair Koren Kornblum die er een proeverij rond Israëlische wijnen verzorgde, zoals ondergetekende dat mocht doen met een fraaie selectie Chianti Classico.

Toscane
PR-specialist Riccardo Gabriele was er om de wijnen van enkele van zijn relaties te laten proeven, waaronder die van San Gervasio, Boscarelli en Petro Beconcini uit Toscane. Paola Banchi schonk er o.a. de wijnen van Tua Rita, inclusief één van mijn meest favoriete wijnen, de Giusto di Notri. De wereldwijd zeer geprezen Redigaffi ontbrak evenmin en deze 100% merlot mocht ook op vele Finse bewonderaars rekenen.

Piemonte en meer
Nicola Argamante van Podere Ruggeri Corsini toonde er zijn fraaie Piëmontese wijnen, zoals Chiara Ferraris dat deed met haar onvolprezen wijnen van (o.a.) de Ruché-druif, Sandro de Bruno met zijn mooie Soave Colli Scaligeri en Renata Bonacina met haar Dacapo NIzza. Bijzonder was de kennismaking met David Cohen die me zijn Finse fruitwijnen liet proeven, waaronder de Sametti, een uiterst smakelijke ‘wijn’ van bosbessen. Een persoonlijke mini Master Class kreeg ik van Rita Russo uit Sicilie, die wereldberoemd is om haar Limoncello (o.a. verkrijgbaar via Wijngoeroe, Lammert Wiegmink), maar ook een fantastische Liquore di Arancia, Gelsi Neri en Alloro maakt.

Culinair en zo
Tussen de proeverijen door was het mogelijk om Tampere wat beter te leren kennen en stops bij de markthal, uitkijktoren van Pyynikki en de Dom van Tampere (ontworpen door Lars Sonck), leerde dat de op twee na grootste stad van Finland, ook voor niet-wijnliefhebbers het nodige te bieden heeft. Tot de culinaire specialiteiten behoren (uiteraard) diverse vissoorten uit de talloze meren in de directe omgeving van Tampere, zoals ik mocht proeven in Ravintola Henriks en Ravinteli Bertha. Het is een soort traditie geworden om samen met collega Yair aan het officiële programma van onze wijnreizen te ontsnappen en in plaats van saaie, eindeloze en vaak matige galadiners, gewoon even een pizza met een biertje te pakken. Ons bezoek aan Tampere verplichtte ons niet tot opzitten-en-pootjes-geven-diners, en zonder schuldgevoelens (voor zover aanwezig) genoten we van een uitstekende pizza met een glas Moretti in Pizzarium Luca.

Klein maar fijn
Het Tampere Wine Fest is een kleinschalig evenement, maar telt vele wijnen op het hoogst mogelijk kwaliteitsniveau. De selectie en het netwerk van Timo Jokinen laat zich niet beperken door het staatsmonopolie van Alko, zodat ook wijnen die niet in de Finse wijnhandel of restaurants te vinden zijn kunnen worden geproefd. Alleen dat al bevestigt de bijzondere positie en toegevoegde waarde van deze wijnbeurs.

31239536_1636249686463094_6506524777950216192_n

31326847_10215375599773899_3643108314031787920_n

31357944_10215375129362139_5718601938907480998_n

31408205_2153172611367234_5578004877788839936_n

31390020_1638983809523015_622384157539958784_n

31577903_2076665615992563_4555856807993540608_n

31394572_1638983812856348_4858767781794938880_n

Chianti Classico
Voor de proeverij selecteerde ik de volgende wijnen:

– Monteraponi, Chianti Classico, 2016
– Querciabella, Chianti Classico, 2015
– Castellare di Castellina, Chianti Classico Riserva, 2015
– Castello di Monsanto, Chianti Classico Riserva, 2014
– Badia a Coltibuono, Chianti Classico Riserva, 2013
– Le Miccine, Chianti Classico Gran Selezione, 2014
– Fontodi, Vigna del Sorbo, Chianti Classico Gran Selezione, 2014

Een mooie diversiteit aan stijlen, variërend van de even mondvullende als frisse en loepzuivere Monteraponi, de fijne Querciabella met zijn mondiale accent door de delicate invloed van barriques en de klassieke aroma’s van de Badia a Coltibuono. De Riserva van Castello di Monsanto nog jong en toegeknepen, maar veelbelovend voor de toekomst, terwijl de Riserva van Castellare zich nu al gul en rijk presenteerde. Dat er in 2014 wel degelijk mooie wijnen zijn gemaakt, werd benadrukt door de Gran Selezione van Miccini en (uiteraard) de Vigna del Sorbo van Fontodi.

Thomas d’Hooghe; door en verder…

23 juli 201828 juni 2018

Maandag 2 juli 2018 is een nieuwe mijlpaal in het leven van chef Thomas d’Hooghe (1990). Waar de afgelopen weken in het teken stonden van afscheid, zo staat de komende week de nabije toekomst centraal. Hij gaat door en verder…

Genieten:
Op vrijdag 17 juni mocht ik een laatste keer genieten van een geweldig diner in restaurant Hemelrijk in Hulst. De eigenaren, Frank en Irene d’Hooghe, besloten namelijk, in goed overleg met hun zoon en chef Thomas, de zaak te sluiten en van een welverdiend pensioen te gaan genieten.

Puur Zeeuws
Voor Thomas een ingrijpende beslissing, want sinds hij sinds 2012 de verantwoordelijkheid voor het restaurant overnam, heeft hij er veel meegemaakt. Van dieptepunten in een voor velen volstrekt onbekende zaak met wekelijks slechts een luttel aantal bezette tafeltjes tot aan culinaire succes met respect van toonaangevende collega’s en hoge waarderingen in o.a. de Gault&Millau restaurantgids. Thomas maakte het allemaal mee en bleef even bescheiden als gedreven en overtuigd van de klasse van pure Zeeuwse producten en zijn visie op de gastronomie.

Prettig
Zijn werk was baanbrekend en vaak zelfs ongeëvenaard, maar het ontbrak hem soms aan het geluk dat iedereen nodig is. Zo bleef een Michelin ster uit en ontbrak het restaurant om onbegrijpelijke redenen zelfs in de altijd veelbesproken Top-100 van de ‘Lekker’. Het zorgde voor de nodige druk: ingrediënten, kookkunsten, wijnen en service op topniveau, maar niet altijd de bijpassende revenuen. De inzet van zijn ouders waren een minstens zo belangrijke factor, ze gaven aan behoefte te hebben aan wat meer rust. Tijdens het afscheidsdiner fluisterde moeder Irene me in het oor: “Vanaf maandag moet ik niks meer….”. Een prettig vooruitzicht, zo was aan haar gezicht af te lezen.

Herman
Voor Thomas betekent de sluiting van Hemelrijk geen afscheid van de topgastronomie. In tegendeel zelfs. Sergio Herman is altijd fan van de kookkunsten van Thomas geweest en samen met collega chef Syrco Bakker van Pure-C heeft d’Hooghe de nodige tijd doorgebracht en o.a. allerlei pure, typische Zeeuwse producten ontdekt. Die samenwerking krijgt nu een concreet vervolg, met daarin een belangrijke rol voor Thomas d’Hooghe.

Pure-C
Zoals bekend is, bezit Sergio Herman (o.a.) restaurant Pure-C in Cadzand. Het is gevestigd in het ‘Strandhotel’ en bekroond met een Michelin-ster. Gasten kunnen er genieten van een fraai uitzicht over zowel de Noordzee als de Westerschelde en het menu brengt veel moois uit deze wateren op tafel. De keuken van Pure-C wordt geleidt door chef-kok Syrco Bakker, protegé van Sergio Herman en tot de sluiting in 2013 zijn steun en toeverlaat in Oud Sluis (***).

Gastronomisch genot
Plannen voor een serieuze uitbreiding van het gedeelde pand, maken dat er ruimte is gekomen in de keuken, ruimte voor nog een top-chef, in dit geval Thomas d’Hooghe. Hij zal er in nauwe samenwerking met Bakker en Herman zijn eigen draai gaan vinden en op zijn manier bijdragen aan het uitbouwen van het succes van Pure-C. Voor Thomas een nieuwe uitdaging in een ambiance die bij zijn ambitie en visie past. Thomas (en ook Sergio en Syrco) kennende, biedt Pure-C vanaf aanstaande maandag weer allerlei nieuwe vormen van gastronomische genot.

Succes, waardering en felicitaties
Ik wens Thomas het succes en de waardering die hij verdient en feliciteer Sergio en Syrco met hun beslissing om samen te werken met één van de beste jonge chefs die Nederland rijk is. Voor mij betekent het in ieder geval dat ik binnenkort weer wat te schrijven heb voor mijn rubriek “Fred komt wel eens ergens…”.

Het afscheidsmenu ‘Hemelse smaken’

1. Smakelijk gepriegel met naald en kreukels

2. Hamachi ceviche met Thaise curry en algen

3. Veldkomkommer, poeder van pomelo-ijs, krab en verveinejus.

4. Zeeuwse asperges met langoustine, kaviaar en daslook

5. Kabeljauw, groene asperge, kreeft en jus van Indiase curry

6. Lam met Arabische aroma’s, lamsjus met sjemulah en gegrilde courgette

We dronken (o.a.):

Magnum, Annamaria Clementi Ca’ del Bosco, 2008

BraideAlte, Livon, 2015
(gedecanteerd uiteraard)

Chateau Talbot 1995

Olifantsberg

27 juni 201826 juni 2018

Olifantsberg

Boven de Breederivier, op de noordwestelijke heuvels van de Brandwacht bergketen, liggen de Olifantsberg Family Vineyards, eigendom van voormalig belastingadviseur Paul Leeuwerik. Enige tijd geleden ontving ik hem in Tuil en maakte ik kennis met hem, zijn wijnen en hun verhaal.

Inspirerend
Het begint allemaal in 2001 als Paul zijn aandelen in de maatschap verkoopt en besluit iets anders te gaan doen; iets, ergens. De kinderen zijn het huis uit en de wereld ligt open voor Paul en zijn vrouw. Een wereldreis staat op de ’to do’ lijst, maar verder zijn er geen concrete plannen of ontbreekt een specifieke noodzaak. Dat verandert als hun historische boerderij in Enspijk afbrandt en er geen sprake meer is van een keuze; ze moeten ergens anders naar toe. Een inspirerende reis door Afrika geeft inzicht in mogelijkheden voor de toekomst, zeker als ze horen dat het huis van een voormalig cliënt door diens overlijden te koop is. Ze besluiten er een kijkje te nemen en zijn onder de indruk. Het huis verkeert weliswaar niet in geweldige staat, maar het heeft, net als hun oude huis, een rieten dak en ze worden instant verliefd op het schier eindeloze uitzicht. In 2003 kopen ze het 100 ha grote domein, ook al is nog niet helemaal duidelijk wat ze er precies willen doen.

Dit wordt nooit wat
Het gebied staat vooral bekend om zijn ongerepte natuur, maar er zijn ook wijngaarden voor bulkwijn die o.a. in Nederland op de markt worden gebracht onder allerlei fantasienamen. Paul weet zich de trotse eigenaar van een kleine wijngaard, slechts 1 hectare met wat planten cabernet en syrah. De druiven van zijn eerste oogst verdwijnen anoniem in de wijnen van de coöperatie, maar omdat de prijs die hij voor de druiven kreeg zo laag was, lijkt rooien een betere optie. De toenmalige manager stelt Leeuwerik echter voor er een eigen wijn van maken en dat lijkt een grappig idee. Pauls’ dochter stelt meteen voor om ook wat chardonnay aan te planten (“want die zijn lekker pap”) en zo krijgt de bevlieging vaste vorm. Het wijngaard-areaal groeit tot een indrukwekkende 3 (en wat later zelfs 4,5) hectare en er wordt een kleine productieruimte ingericht. De eerste wijnen leveren gemengde gevoelens op, waarbij trots en hoop elkaar afwisselen met uitspraken als “Dit gaat nooit wat worden” en “Hadden we het maar nooit gedaan”. Het zorgt voor een moment van bezinning en weer rijst de vraag wat nu eigenlijk de bedoeling is met hun nieuwe bezit.

Lang zo gek nog niet
In 2009 blijkt echter dat de wijnen ‘voor verbetering vatbaar zijn’ en een professionele hand, twee zelfs, missen. Die blijken in het bezit van een net afgestudeerde jongeling en hij gaat de uitdaging aan. Samen besluiten ze de wijnproductie uit te breiden en uiteindelijk krijgen ze toestemming om in totaal 20 hectare van hun grond voor wijnbouw te gebruiken, mits ze er minimaal 70 als natuurgebied respecteren en onaangetast laten.
Tussen 2010 en 2014 worden 13 ha aangeplant, zowel ‘stokkie by paal'( echalas) als ‘bosstokkies’, met rassen uit de Noordelijke Rhône. Die keuze is niet alleen gebaseerd op de samenstelling van de bodem, maar ook vanwege het klimaat dat er warmer is dan in o.a. Constantia, Franschhoek en Stellenbosch, maar voldoende koelte door de hogere ligging, wind en schaduw van de bergen. Als ook besloten wordt wat pinotage aan te planten, blijkt er geen ruimte meer voor chardonnay en moet papa het e.e.a. uitleggen in de Family Vineyards… De eerste oogst levert gelukkig ook opmerkingen op als: “Dit is lang zo gek nog niet” en “Somewhere along the line, we must be doing something right”, en dat compenseert voldoende…

Erkenning
Dat geeft vertrouwen in de toekomst en resulteert in 2013 in de bouw van een nieuwe kelder met een potentieel voor de verwerking van 100 ton druiven, ook al bedraagt de productie op dat moment amper de helft. De eerste wijnen vinden hun weg naar het buitenland, bijvoorbeeld naar Frankfurt, waar een Duitse klant er enthousiast op reageert. Ook Zwitserse contacten en Amerikaanse handelaren pakken de wijn op en in Groot Brittannië genieten de wijnen eveneens de nodige waardering. In Zuid-Afrika zelf worden de Silhouette 2013 en 2014 bekroond met de Golden Trophy van de Old Mutual en de Silhouette 2014 krijgt (net als de 2016 twee jaar later) zelfs 5 sterren in de toonaangevende Platter-gids.
Ondanks al die lof reageert men in Nederland juist opvallend koel op de wijnen. Veel importeurs “hebben al een Zuid-Afrikaanse wijn” of zien door de beperkte en zeer competitieve markt onvoldoende mogelijkheden (lees af- en omzet) voor kwaliteitswijnen uit Zuid-Afrika, ook die van landgenoot Paul Leeuwerik.

12729114_1674681552820156_4759240926138225074_n

30085890_427936027634464_531992366022656000_n

Uitdaging
De Nederlandse markt blijkt ‘een uitdaging’ die Paul Leeuwerik overigens graag aangaat. Gedreven door het vertrouwen in zijn eigen wijnen en de internationale erkenning bezoekt hij Nederland met een zekere regelmaat en spreekt hij er met pers, handel en horeca. Zijn zoektocht naar partners en een luisterend oor brengt hem zelfs in Tuil, waar hij zijn verhaal vervolgt.

Water
Leeuwerik: “Momenteel zijn zo’n 16 ha aan wijngaarden in productie. Uitbreiding naar 20 ha is mogelijk (de toestemming is er al), maar door een structureel gebrek aan water wordt daar nog mee gewacht. Water is absoluut noodzakelijk voor succesvolle wijnbouw in dit droge gebied en het wordt dan ook spaarzaam gebruikt. Het water uit de bergen vangen we op in kunstmatige meertjes en doseren we uiterst zorgvuldig; in 2017 hadden we voor het derde achtereenvolgende jaar te maken met extreme droogte en hebben we zelfs druiven opgeofferd om water te besparen. De aankoop van 30 ha grond van een buurman gekocht, geeft ons meer waterrechten en de mogelijkheid om meer berg- en regenwater op te vangen. Water blijft echter schaars en alleen als we het heel goed managen kunnen we de wijngaarden in de toekomst misschien wat uitbreiden.

Respect voor personeel
We zijn eigenlijk meer bezig met ons personeel en onze wijnen. We hebben huisjes gebouwd voor onze werknemers en betalen ze meer dan het minimum loon. Ook rijden we 1 x per week naar de stad voor boodschappen zodat ze niet, zoals elders; zeker 10% van hun loon aan taxikosten hoeven te betalen. Voor opleiding wordt gezorgd , we leren ze snoeien, laten ze hun rijbewijs halen en zorgen dat ze zich met een wederzijds genoegen aan ons binden.

Elizma Visser
Op het gebied van de wijnen hebben we al veel bereikt, maar er zijn nog volop wensen en mogelijkheden. Dat doen we in nauwe samenwerking met Elizma Visser, de wijnmaakster die sinds 2015 fulltime op de loonlijst staat en zeer goed bekend is met de streek (haar man Ferdi is wijnmaker bij een van de buren: Deetlefs). In overleg met Eliza gebruiken we in de kelder geen hele bijzondere attributen; amper roestvrijstalen tanks, maar wel eikenhouten vaten van verschillende herkomst (bijvoorbeeld Hongaars eiken voor de chenin), grootte en leeftijden voor de gisting en opvoeding van de verschillende wijnen. Onlangs hebben we ook een eivormige kunststof tank met een inhoud van 1500 liter in gebruik genomen. Er is een duidelijke voorkeur voor een spontane vergisting, maar soms wordt moeder natuur en beetje geholpen en worden geselecteerde gistculturen gebruikt. De inbreng van sulfiet wordt overigens zoveel mogelijk beperkt.
Ook in de wijngaard houden we het simpel: een natuurlijke, duurzame benadering, niet gecertificeerd biologisch, maar binnen de grenzen van die filosofie met gebruik van organische mest, een handmatige oogst etc. Een Italiaanse consultant (oook werkzaam voor o.a. Rupert & Rotschild) adviseert Leeuwerik om de wijngaard op een speciale wijze te snoeien waardoor de planten een langere levensduur krijgen.

Evenwichtig
De meeste druiven komen van onze eigen wijngaarden, maar omdat deze nog erg jong zijn en we voldoende capaciteit in de kelder hebben, kopen we ook druiven van een paar andere wijnboeren. We hadden druiven van een paar zeer oude wijngaarden op het oog, maar die kopen bleek in eerste instantie onmogelijk. Dat lag niet alleen aan de moeizame start van een medewerking met de betrokken coöperatie, maar vooral door het ontbreken van een goede controle op het onderhoud van de wijngaard. Meer geluk vonden we in Rawsonville, waar we nu 1 ha van een 40 jaar oude wijngaard met chenin blanc huren; van deze druiven maken we onze Reserve. Deze wijn en de reguliere chenin van aangekochte druiven uit Swartland en Malmesbury completeren ons assortiment dat naar onze mening goed evenwichtig is samengesteld met wijnen waarvoor de particuliere prijzen van amper € 10,00 tot circa € 15,00 variëren.

Nu nog een importeur in Nederland
Het ziet er naar uit dat Paul Leeuwerik de juiste keuzes heeft gemaakt toen hij werd geconfronteerd met de dilemma’s die het leven biedt. De toekomst is uiteraard niet zeker, maar hij sluit niet uit dat Elizma de komende jaren een belangrijke rol kan spelen in de verdere ontwikkeling van Olifantsberg. Leeuwerik: “Je weet nooit wat er nog kan en zal gebeuren. We hopen dat een jongere generatie het bedrijf kan voortzetten als de ‘boutique winery’ die het nu is, maar misschien komt het wel in een cluster met vergelijkbare bedrijven. Alles is mogelijk, kijk maar naar de verkoop van het bedrijf van Ken Forrester aan het Franse AdVini in 2016; dat hadden weinigen verwacht. Ik weet in ieder geval een ding zeker; de euro’s die ik in Olifantberg heb geïnvesteerd zal ik niet terugverdienen, maar dat maakt me niet uit. Ik ben blij met en trots op wat we in zo’n korte tijd hebben bereikt. De wereld kent en waardeert ons; het enige wat eigenlijk nog ontbreekt is een goede distributeur in Nederland….”.

De wijnen

Olifantsberg Blanc, 2016
Rousanne, grenache blanc, chenin blanc en wat chardonnay
Volle kleur; breed geurend naar rijp tropisch fruit, gele vruchten, abrikoos en perzik; de aanzet is vettig, net zo breed als de geur met veel sap, goede zuren, wederom rijp geel fruit en wat witte peper in de afdronk; rijke gastronomische wijn met prima balans voor bij stevige gerechten

Chenin blanc, 2015
Mooi volle witgele kleur; fijn bouquet met kruiden en witte vruchten, witte perzik, witte bessen en wat lychees, decente inbreng hout (deel is vergist en opgevoed grote houten vaten), mooi complex; in de mond is de wijn rijk, maar blijft goed fris; intrigerende smaak, breed, saprijk en vullend, warme gloed, mooi bitter, zeer smaakvolle eetwijn witte perzik komt terug in de afdronk, samen met wat romige tonen en levendige zuren; zeer compleet en heel verteerbaar

Olifantsberg Grenache blanc, Breedekloof, 2016
Mooie schone, opvallend fijne geur met bloesem, wat jasmijn en verse kruiden, maar vooral veel tropisch fruit als perzik en lychees, in de mond aangenaam slank, ingetogen aromatisch, fijne structuur en prima balans tussen rijp fruit, zuren en hout, subtiel bittertje, heel verteerbaar, mooie breed inzetbare en gastronomische wijn

Olifantsberg Blanc de Noir, 2015
Gemaakt van 100% syrah; in zowel kleur, geur als smaak een duidelijk ontwikkeling, meer een winter- dan een zomerrosé, gerijpt roze, peperig van smaak, afgerond, uitgerijpt, vlezig met een klein zoetje, eigen stijl, nu drinken

Olifantsberg Pinotage, 2016
Zuivere geur; veel donker fruit, wat inkt en aardse accenten, ook bananenschil; in de mond sappig en fruitrijk met een goede balans, heeft wat lucht nodig en opent zich dan mooi in het glas; tannine is rijp, aangename rijpe pinotage, goede balans, hout is netjes verweven; iets tannine in de afdronk, gemiddelde structuur en ook daardoor gastronomisch goed en breed inzetbaar

Olifantsberg, Silhouette, Western Cape, 2014
Shiraz, mourvèdre, carignan, grenache noir en pinotage
Iets gerijpte geur, wat paardenvacht, donker fruit, amarenekersen, kersenpit, wat hout, koffie, en een aardse ondertoon, met wat rooibos; in de mond goed sappig, nette evolutie, goed frisse zuren, wat tannine, bittertje, salmiakdrop, wat toost en weer kersen en kersenpit, veel donker fruit, mooi geïntegreerd hout, fijne blend; voorname eetwijn

Olifantsberg Syrah, 2016
Diep gekleurd, geconcentreerd, duidelijk hout, impressies van zoethout en viooltjes, kruidig, zwarte peper en blauwe bessen, diep en rijk; ontwikkelt zich mooi bij openstaan, sappig, peperige, kruidige afdronk met wat tannine en houttonen, mooie zuren, goed verteerbaar

Gaja bij Silletti

3 juli 20184 juni 2018

In het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw (niet zo lang geleden als het klinkt), waren er in Nederland amper mensen die Italiaanse wijnen kenden, begrepen, dronken, kochten of verkochten. Het enige boek over Italiaanse wijnen uit die tijd (voor zover me bekend) is van Joost Reuten, iemand waar ik nog nooit van had gehoord en later overigens ook niks meer van of over heb vernomen. Het boek stamt uit 1980 en verhaalt over het Italië uit een vorige realiteit. Over Super Tuscans bijvoorbeeld geen woord, hoewel hij wel een profetische uitspraak van Marchese Niccolò Antinori (toen 79) citeert: “Zoals mijn grootvader wijn maakte, zo kan het nu niet meer”.

Barbaresco wordt wel genoemd, maar meer als een wijn die Barolo producten ook maken en verder dan een (min of meer) eervolle vermelding krijgen producenten als Angelo Gaja niet. Ook uitgebracht in 1980 is het boek ‘Tweehonderd jaar grote wijnen’ van Michael Broadbent, een fenomenaal naslagwerk met duizenden proefnotities over de meest geweldige wijnen uit allerlei delen van de wereld. Nou ja, bijna alle delen, want Italiaanse wijnen ontbreken volledig. Dit alles geeft aan welke positie Italië destijds innam; amper bekend, ook al was het meest producerende wijnland ter wereld.

Nicola Silletti
Maar er is altijd wel iemand die de uitzondering is die de regel bevestigd en in die tijd was er iemand die juist wel veel over Italiaanse wijnen wist, ze kocht en ook verkocht. Hij was toen misschien niet in heel Nederland bekend, maar wie in de buurt van Hedel (even ten noorden van ‘s Hertogenbosch) op zoek is naar Italiaanse producten, wordt al snel verwezen naar Nico(la) Silletti. Hij is het die talloze typische gastronomische producenten uit Italië importeert en ze verkoopt aan winkels en restaurants. Ook particuliere liefhebbers weten hem te vinden en al tientallen jaren is het dankzij hem op zaterdag een drukte van jewelste in Hedel. Naast pasta’s, sauzen, kazen, vleeswaren en honderden andere authentieke Italiaanse producten, handelt Silletti ook in wijn. Hij is de eerste in Nederland die beroemde wijnhuizen als Boscarelli, Castello di Monsanto en Braida vertegenwoordigt en voegt al snel de wijnen van Angelo Gaja aan zijn assortiment toe.

Langzaam maar zeker neemt Nico’s zoon Anton de werkzaamheden van zijn vader over, hoewel ‘papa’ nog altijd in de zaak te vinden is. Het familiebedrijf doet waar ze goed in is en blijft zich inzetten voor de handel in- en promotie van authentieke Italiaanse kwaliteitsproducten. In hun kelder ligt anno 2018 een indrukwekkende collectie oudere jaargangen wijn van befaamde producenten, opgebouwd en gekoesterd sinds ze in 1973 met hun handel begonnen. Een tijdje geleden komt Anton op een goed idee. Hij stelt voor om de wijnen open te maken tijdens een reeks bijzondere proeverijen. Deelname staat open voor iedereen en de symbolische bijdragen die de deelnemers betalen, zijn bestemd voor een goed doel, in dit geval een donatie aan het Longfonds.

Angelo Gaja
De eerste proeverij bestaat uit een serie legendarische wijnen, zeven jaargangen Sorì Tildin, één van de drie befaamde cru’s van Angelo Gaja. Deze wijn behoort tot de meest gezochte en hoogste gewaardeerde Piëmontese wijnen en er zeven van kunnen proeven is een genot en voorrecht, ook omdat ze zoveel geschiedenis vertegenwoordigen. Die geschiedenis gaat terug tot halverwege de 17e eeuw, wanneer de familie Gaja zich in Piëmonte vestigt. Het is Giovanni Gaja die er in 1859 voor het eerst wijn gaat maken, gevold door zijn zoon Angelo, diens zoon Giovanni en sinds 1961 de huidige eigenaar, Angelo. Formeel is Angelo nu gepensioneerd, maar hij is er nu eenmaal niet de persoon naar om rustig in een hoekje te gaan zitten. Waar nodig (of niet) ondersteunt hij zijn drie kinderen, Gaia, Rossana en Giovanni die de meeste van zijn taken hebben overgenomen, geholpen door zijn vrouw Lucia, die vaak de echte baas van het bedrijf genoemd wordt. Inmiddels heeft Rossana ook voor de 6e generatie gezorgd en Angelo Gaja een trotse opa gemaakt.

Zoals aangegeven, draaide de proeverij om zeven jaargangen Sorì Tildìn, die samen met de Costa Russi en Sorì San Lorenzo tot de drie (of vier als je de in 1978 met Cabernet aangeplante Darmagi meetelt) wijngaarden behoort die Giovanni Gaja in de jaren zestig van de vorige eeuw kocht. Angelo Gaja heeft een vooruitziende en commercieel verantwoorde blik op de wijnwereld en is (samen met Bruno Giacosa en de Produttori del Barbaresco) één van de eerste in de streek die wijnen van deze wijngaarden als ‘cru’ op de markt brengt. De Sorì San Lorenzo voor het eerst in 1967, de Sorì Tildìn in 1970 en de Costa Russi in 1978. Ook de prijsstelling is grensverleggend en ambitieus; de prijzen overtreffen die van elke andere wijn in Barbaresco en ook de meeste uit Barolo.

Sorì Tildìn
De wijngaard maakt (net als de Costa Russi) deel uit van de Roncagliette, een heuvel ten zuidoosten van Barbaresco. Dit deel van Barbaresco ligt vrij ver van de rivier de Tanaro en heeft een droger microklimaat dan de meeste andere wijngaarden. De Sorì Tildìn ligt op 260-300 meter op een zonovergoten heuvel, waar de wind voor de noodzakelijke koeling zorgt. De expositie is zuidelijk en de bodem bestaat uit compact zand met kalksteen en klei en heeft een rode gloed, wat de aanwezigheid van ijzer aangeeft. Hij bezit ook meer magnesium dan veel andere wijngaarden en alle elementen tezamen geven de wijnen een lichte zilte toets en een wat hogere gemiddelde zuurgraad. De plantdichtheid in de Sorì Tildìn bedraagt 6000 planten per hectare (Costa Russi amper 4200) en de rijen zijn er verticaal aangeplant. De naam dankt de wijngaard aan zijn ligging op de top van de heuvel (Sorì) en Tildìn, de bijnaam van Angelo’s grootmoeder Clotilde Rey.

Samenstelling en vinificatie
Formeel was de Sorì Tildìn altijd een 100% Nebbiolo conform de voorschriften van de DOC, maar in 1996 declasseerde Gaja de Costa Russi, Sorì Tildìn en Sorì San Lorenzo tot ‘Langhe DOC’ om er vanaf die tijd (!?) een deel (maximaal) 15%) Barbera in te kunnen verwerken. Met ingang van de jaargang 2013 zijn de drie echter weer een Barbaresco DOCG van 100% nebbiolo. Qua vinificatie geen hele bijzondere feiten; de gisting en weking geschiedt in RVS, de eerste week op maximaal 28°C en daarna nog twee weken op maximaal 18°C. Daarna volgt een lagering van 12 maanden in barriques en nog eens 12 maanden in grote houten vaten van Slavonisch eiken.

De proeverij
We begonnen met een verrassing, de 1979 Vignarey, Barbera d’Alba.
De wijn toonde zich (uiteraard) ontwikkeld, in zowel uiterlijk, geur als smaak, maar nog opvallend energiek. De baksteenrode kleur met een bruine gloed is edel en edele geur sluiten daarop aan, ik ruik wat adellijke tonen, gedroogd vruchten en bloemen en ook bresoala; in de mond is de wijn volledig uitgerijpt, maar met frisse zuren, voldoende structuur en na 40 jaar in nette conditie, hoewel hij bij wat langer openstaan redelijk snel terugvalt; geen enkel probleem.

Sorì Tildìn, 1989

Ook hier een mooie diepe kleur, veel baksteenrood met een weinig bruin; de neus is indrukwekkend, breed, gul, intens met de typische kenmerken van nebbiolo, teer, leder, rozen en fijne specerijen; het hout is versmolten met het fruit en geeft nog subtiele tonen van tabak dat mooi harmonieert met de impressies van rode vruchten; een grootse wijn met nog duidelijk potentieel

Sorì Tildìn, 1987
Jaar met een gemiddelde reputatie. De wijn presenteert zich veel verder ontwikkeld dan het verschil in jaren met de 1989 zou doen vermoeden; hij is helemaal uitontwikkeld; de geur is adellijk, afgehangen fazant, gedroogde bloemen en kruiden, wat laurier, kersenpit en salmiak; schoon en heel fris van smaak door hoge zuren en een slank postuur; edele eetwijn, mooi geouderd; nu drinken

Sorì Tildìn, 1986
Een op papier goed oogstjaar en de wijn is beslist correct, maar niet meer dan dat. Weinig expressief in geur en smaak, slank met hoge zuren en wat strakker qua tannien en daarmee wat droger dan de 1987; in de neus vooral floraal (viooltjes), de smaak is eerder aards en metalig; mist misschien wat vulling en lengte, maar niet iets wat niet gecompenseerd kan worden door een fraai gerecht.

Sorì Tildìn, 1985
Zou een jaar moeten zijn met ongekend fraaie wijnen, maar deze imponeert niet echt; de kleur, geur en smaak zijn ver ontwikkeld, met tonen van paddenstoelen, kamfer, gedroogd bloed en gedroogde kruiden; in de mond nog wat fruit, goed zachte tannine, maar heel ver gerijpt en nu met oude zuren die overheersen; mist het fruit van de 1987 en zelfs de 1986; valt erg snel uiteen in het glas.

Sorì Tildìn, 1983
De kleur is roodbruin en oogst jeugdiger dan de vorige drie wijnen; ook de geur is fraai met impressies van paardenstal, wat kreupelhout en salie, cacao, gedroogde bloemen en rode vruchtjes; mooi gevuld in geur en smaak, want ook in de mond biedt de wijn veel; vullend, saprijk, veel smaak met een fijne balans en mooie zuren, elementen uit de geur komen terug in de smaak, heel evenwichtig en complex met een prima lengte, voller dan menig voorgaande wijn

Sorì Tildìn, 1982
Legendarisch jaar dus de verwachtingen zijn hoog gespannen. Bij hoge verwachtingen neemt de kans op grote teleurstellingen onevenredig hard toe, maar deze wijn doet wat hij moet doen: imponeren!

Geconcentreerd met mooi vullend rood fruit, typisch nebbiolo met rozen, viooltjes en een fijne kruidigheid, tijm, wat tabak, leder, zeer compleet met een rijke, volle aanzet, volop sap en fruit, neigt naar gekaramelliseerd, rijk aan aroma’s van kersen en bessen met een mooie houtinbreng en wat cacao in de afdronk, prachtige tanninestructuur, breed en diep, complex en fijn zoals een grootse nebbiolo kan zijn. Fenomenale wijn.

Sorì Tildìn, 1978
Inmiddels bijna 40 jaar jaar oud en dat is in deze wijn te merken; in zowel kleur en geur als smaak is hij ver ontwikkeld met heel veel adellijke tonen, het fruit lijkt wat overrijp en ondanks de hoe zuurgraad komt de wijn vermoeid over; mist de inhoud, complexiteit en jeugd van de 1982. Blijft interessant en met een stukje kaas goed te genieten, maar is en wordt geen geweldige wijn.

Nog veel meer
Zoals eerder is aangegeven, ligt de kelder van Silletti nog vol oudere jaargangen bijzondere wijnen en maakt Anton er nog meer open voor liefhebbers en het goede doel.

Op 16 juni staat “Brunello geschiedenis bij Silletti” op het programma met o.a. de Lisini 1975 en 1983, Biondi Santi 1983, Cinelli Colombini Prime Donne 1997 en 1998 en hun Riserva’s uit 1996, 1998 en 2001. Daarnaast zal er vast wel iets anders gevonden worden om de gasten mee te verrassen.

Later dit jaar aandacht voor fraaie Toscaanse wijnen van o.a. Castello di Monsanto en Boscarelli en de wereldberoemde wijnen van Braida met de Bricco dell’Uccelone in een hoofdrol.

Kosten voor deelname zijn € 100,00 per persoon.
Minimaal aantal deelnemers 15, maximaal 20.
Aanmelden kan via info@silletti.nl of onderstaand formulier.

Fred Nijhuis

Your favorite Dutch wine writer

NCS werkt graag samen met:

Tampere Wine Fest

Thomas d’Hooghe; door en verder…

Olifantsberg

Olifantsberg

Gaja bij Silletti

Op 16 juni staat “Brunello geschiedenis bij Silletti” op het programma met o.a. de Lisini 1975 en 1983, Biondi Santi 1983, Cinelli Colombini Prime Donne 1997 en 1998 en hun Riserva’s uit 1996, 1998 en 2001. Daarnaast zal er vast wel iets anders gevonden worden om de gasten mee te verrassen.

Over NCS

Navigatie